Το Ριπίδιον της Κοντέσσας Μιχαλίτση: Μελέτη περίπτωσης υλοποίησης βιωματικού μουσειοπαιδαγωγικού εργαστηρίου με τις τεχνικές της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση

Abstract

Η ιδέα της παρούσας έρευνας συλλαμβάνεται στο πλαίσιο της προβληματικής του αειφόρου σχολείου, στο οποίο οι μαθητές/τριες εμπλέκονται άμεσα σε δράσεις που αφορούν την ευρύτερη τοπική κοινωνία. Η χρήση των βιωματικών μεθόδων μάθησης στην εκπαιδευτική διαδικασία – στο σχολείο ή το μουσείο – στοχεύει να βοηθήσει τους μαθητές/τριες να αντιληφθούν τον ρόλο των κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών και πολιτιστικών παραγόντων στη διαμόρφωση του κοινωνικού γίγνεσθαι και να συνειδητοποιήσουν τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνικές συνιστώσες συναντώνται με την προσωπική τους ιστορία. Το μουσειοπαδαγωγικό πρόγραμμα ΔΤΕ «Το ριπίδιον της κοντέσσας Μιχαλίτση» σχεδιάστηκε με σκοπό να γνωρίσουν βιωματικά οι μαθητές/τριες των Δημοτικών Σχολείων της Ζακύνθου το Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων και να εξοικειωθούν με τα αντικείμενα των συλλογών του, και στόχους: να εισάγει τους μαθητές/τριες στην κοινωνική και πολιτική ζωή των κατοίκων της Ζακύνθου τον 19ο αιώνα, να τους γνωρίσει εκπροσώπους του πολιτιστικού γίγνεσθαι, να τους ευαισθητοποιήσει στις αλλαγές του αστικού περιβάλλοντος της Ζακύνθου και τέλος να τους βοηθήσει να συγκρίνουν το τότε του 19ου αιώνα με το τώρα του 21ου. Η έρευνα εφαρμόστηκε στους μαθητές/τριες τεσσάρων δημοτικών σχολείων της Ζακύνθου με τη συμμετοχή της ερευνήτριας σε ρόλο εμψυχώτριας και συμμετοχικού παρατηρητή. Το ερευνητικό μας ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στη διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση ως αποκλειστικού εργαλείου στα πουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα. Η εγγενής μελέτη περίπτωσης επικεντρώνεται στην αξιολόγηση του προγράμματος. Η αναφορά και η ερμηνεία των δεδομένων της έρευνας πραγματοποιείται με τη μέθοδο της αφηγηματικής συζήτησης που περιγράφει λεπτομερειακά τα γεγονότα και το πλαίσιο της ερευνητικής διαδικασίας. Σε βιβλιογραφική επισκόπηση συζητούνται θέματα σχετικά με τις σύγχρονες τάσεις της ιστορικής έρευνας, τη μικρο-ιστορία και την τοπική ιστορία. Επιχειρείται μια σύντομη αναφορά στα σύγχρονα μουσεία και τη σχέση τους με τους επισκέπτες. Συζητούνται οι ιδιαιτερότητες του ιστορικού Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων. Τέλος, γίνεται αναφορά στις παιδαγωγικές παραμέτρους της μουσειακής εκπαίδευσης σήμερα και τις παιδαγωγικές αρχές που εφαρμόστηκαν στο σχεδιασμό των εκπαιδευτικών παρεμβάσεων. Στη συνέχεια συζητείται με παραδείγματα η επιλογή και χρήση συγκεκριμένων τεχνικών της ΔΤΕ στις εκπαιδευτικές παρεμβάσεις, επιχειρείται μια αναλυτική θεώρηση του φαινομένου του κουκλοθεάτρου, συζητούνται οι παιδαγωγικές του χρήσεις και στοιχειοθετείται η χρήση της Κούκλας σε Ρόλο Ιστορικής Προσωπικότητας στο βιωματικό εργαστήριο. Εκτενής αναφορά γίνεται στη διαδικασία διεξαγωγής της έρευνας, συζητείται η επιλογή του ερευνητικού δείγματος, το γενικό περίγραμμα της ερευνητικής διαδικασίας και δίνονται διευκρινήσεις για τους περιορισμούς της. Περιγράφονται λεπτομερώς τα ποιοτικά αποτελέσματα της ερευνητικής διαδικασίας και επιχειρείται η παρουσίαση και η θεωρητική ανάλυση των συμπερασμάτων της έρευνας.