Ψυχοδυναμικές και κοινωνιοδυναμικές σχέσεις σε οικογενειακό σύστημα με κώφωση

Abstract

Με την εκπόνηση της παρούσης μεταπτυχιακής έρευνας επιδιώκεται να δοθούν απαντήσεις σε μια σειρά ερωτημάτων που αφορούν την ομαλή ένταξη των ατόμων με προβλήματα κώφωσης (γονέων ή παιδιών) στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις ψυχοδυναμικές σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των μελών μιας οικογένειας που περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα άτομο με πρόβλημα κώφωσης και στον τρόπο με τον οποίο αυτές επηρεάζουν την κοινωνική του ενεργοποίηση. Με τις απαντήσεις που δίνονται στα παραπάνω ερωτήματα παρουσιάζεται ένα ευρύ φάσμα σημαντικών πληροφοριών και γνώσεων που αφορά τους τρόπους με τους οποίους μια κοινωνία καταφέρνει να αφομοιώσει όσα από τα μέλη της αντιμετωπίζουν δυσκολίες συμπεριλαμβανομένων και των κωφών ατόμων. Στα πλαίσια μιας σύντομης εισαγωγής παρουσιάζονται οι ορισμοί βασικών εννοιών που θα μελετηθούν στη συνέχεια και είναι απαραίτητοι για την πληρέστερη κατανόηση της παρούσης διατριβής. Θα γίνει αναφορά σε θεωρητικά και ερευνητικά δεδομένα καθώς και παράθεση της χρησιμοποιηθείσας βιβλιογραφίας. Στο τελευταίο τμήμα της εισαγωγής θα γίνει αναφορά τόσο στους στόχους της έρευνας όσο και στη βασική υπόθεση που αφορά τον τρόπο και το βαθμό που επηρεάζουν οι ψυχοδυναμικές σχέσεις μιας οικογένειας με κωφό άτομο την ένταξη του κωφού ατόμου στην κοινωνία. Η μεθοδολογία της έρευνας έγκειται στην χρήση ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων. Τα ποσοτικά δεδομένα συλλέχθησαν με ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν από Διευθυντές σχολείων, Εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς όλων των σχολικών βαθμίδων. Προκειμένου να αποκαλυφθεί η αιτιολογική συσχέτιση που υπάρχει μεταξύ των ψυχοδυναμικών δεσμών της οικογένειας και του τρόπου που αυτές επηρεάζουν την ένταξη του κωφού ατόμου στο κοινωνικό του περιβάλλον οι ερωτηθέντες απάντησαν σε ερωτήσεις που αφορούσαν το κωφό μέλος ως προς την επαφή του με τα άλλα μέλη της οικογένειας, τις συνήθειες του κωφού παιδιού όσον αφορά τον ύπνο, τη διατροφή, την προσωπική του υγιεινή, τη συμμόρφωση του με τους γενικούς κανόνες της οικογένειας και τις αντιδράσεις του σε περιπτώσεις επιβολής τιμωρίας ή επιβράβευσης. Στον ίδιο άξονα κλήθηκαν να απαντήσουν σχετικά με τα ενδιαφέροντα του κωφού ατόμου, τις προσωπικές του συνήθειες, τις κοινωνικές του επαφές, τις σχολικές του επιδόσεις και σε περίπτωση κωφού παιδιού την ύπαρξη ή όχι κοινωνικού παιχνιδιού με συνομηλίκους του και τις αντιδράσεις του σε περιστατικά διαφωνίας. Τα ποιοτικά δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω της μεθόδου της παρατήρησης. Πραγματοποιήθηκε μελέτη περίπτωσης μαθητή με κώφωση με συμμετοχική παρατήρηση για 180 ώρες. Τα εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν για τις παρατηρήσεις αποτελούνται από την εμπειρική παρατήρηση του μαθητή, τους πίνακες της άτυπης παιδαγωγικής αξιολόγησης-ΛΕΒΔ (Λίστες Ελέγχου Βασικών Δεξιοτήτων), του ΠΑΠΕΑ (Πλαίσιο Αναλυτικού Προγράμματος Ειδικής Αγωγής), τις παρατηρήσεις για τις γενικές και των ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, αλλά και τους διδακτικούς στόχους.