Εμφάνιση απλής εγγραφής

dc.contributor.advisorΒολονάκη, Ελένη
dc.contributor.authorΠετροπούλου, Χρυσοβαλάντω-Πόπη
dc.date.accessioned2018-06-07T08:14:10Z
dc.date.available2018-06-07T08:14:10Z
dc.date.issued2014-08-07
dc.identifier.urihttp://amitos.library.uop.gr/xmlui/handle/123456789/4403
dc.description.abstractΑπό την αρχαιότητα κιόλας, η επαφή φιλοσοφίας και ρητορικής αποτελούσε προβληματικό πεδίο και η σχέση μεταξύ τους ήταν κατά γενική ομολογία εχθρική. Βασικός στόχος της φιλοσοφίας ήταν να υπερβεί τη ρητορική και ν’ αναδείξει την αλήθεια. Σε αυτή όμως την προσπάθεια, η φιλοσοφία συνδέθηκε υποχρεωτικά με τη γλώσσα και κατά συνέπεια η ρητορική αποτέλεσε τον παλαιότερο εχθρό της φιλοσοφίας αλλά συνάμα και τον παλαιότερο σύμμαχό της. Η ρητορική από τη μία πλευρά, από τα πρώτα κιόλας βήματα της καταδεικνύεται σε επιφανειακή και ανέντιμη δραστηριότητα που στόχο έχει μόνο να παραπλανήσει. Με πανούργα μέσα, με φραστικά πυροτεχνήματα και κενές και ανούσιες λέξεις οδηγεί τον άνθρωπο σε εσφαλμένες κρίσεις. Υποτιμά τη λογική και τη δύναμη της αυτόνομης σκέψης, αδιαφορώντας για την πραγματική αποτύπωση των γεγονότων παρά μόνο για τη φαινομενικότητα. Ο ρητορικός λόγος επομένως δεν οδηγεί στην αληθινή γνώση των πραγμάτων και δεν είναι χρήσιμος για την εκπαίδευση και γενικότερα για τις επιστήμες. Από την άλλη πλευρά, η ρητορική κατηγορεί τους διανοητές της φιλοσοφίας ότι δεν ενδιαφέρονται ουσιαστικά για το ζήτημα της γλώσσας. Οι φιλόσοφοι μειώνουν εσκεμμένα τη λειτουργία της και τη δύναμη που κρύβουν οι λέξεις. Διαχωρίζουν την αλήθεια από τον λόγο χάνοντας τοιουτοτρόπως κάθε σχέση με την πολιτική πρακτική και αποσύροντας κατά συνέπεια τους εαυτούς τους σ’ έναν ιδανικό κόσμο απομακρυσμένο και απομονωμένο από την αληθινή πραγματικότητα. Επίσης αγνοούν ότι η εκπαίδευση και η παιδεία βασίζονται κυρίως στη διδασκαλία της γλώσσας και στη καλλιέργεια αυτής και παραγνωρίζουν το ρόλο της ρητορικής που είναι χαρακτηριστικός και ωφέλιμος σε κάθε λόγο ακόμη και στο φιλοσοφικό. Ο πρώτος μεγάλος στοχαστής που κατακρίνει έντονα τη ρητορική και υποσκελίζει την αξία αυτής είναι ο Πλάτων. Σε όλους τους φιλοσοφικούς διαλόγους του επιτίθεται με μένος και έκδηλη οργή εναντίον των σοφιστών ως δασκάλων της ρητορικής. Η στάση του απέναντι σε αυτή τη τέχνη είναι πολύ εχθρική όπως άλλωστε φανερώνεται στον Γοργία και τον Μενέξενο και φαινομενικά αποτυπώνεται πιο μετριασμένη και ήπια στο Φαῖδρο, όπου ασκεί έντονη κριτική στη ρητορική ως τέχνη του λόγου με αυστηρή καταδίκη της λογογραφίας στο πρόσωπο του Λυσία και με ειρωνικό και σκωπτικό έπαινο προς τον Ισοκράτη. Η ανηλεής όμως πάλη του μεγάλου αυτού φιλοσόφου, του Πλάτωνος, εναντίον του ρητορικού λόγου ίσως αποτελεί απότοκο του πνευματικού του αγώνα για την αλήθεια και τη δικαιοσύνη και της βαθιάς πίστης του ότι η ηθική ανακαίνιση του κοινωνικού συστήματος δεν μπορεί να στηριχθεί σε ωραιοποιημένα ψεύδη, σε κολακείες και σε μεγαλεπήβολους λόγους. Μόνο η αλήθεια, η δικαιοσύνη, η αρετή και κατ’ επέκταση η φιλοσοφία προάγουν την ατομική και κοινωνική ζωή και γενικότερα την εξέλιξη της ανθρώπινης ύπαρξης. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα η φιλοσοφία δεν αποτελεί επιφανειακή και ανούσια ενασχόληση. Το βασικό χαρακτηριστικό της είναι πως συνίσταται στο ότι αποτελεί φιλία της σοφίας, επιδίωξη που θέτει ως τέρμα της την σοφία. Μόνο ο Θεός είναι σοφός. Η κατοχή της σοφίας για τον άνθρωπο είναι διαρκής και συνεχής κίνηση προς τη σοφία, ατελεύτητος και ακοίμητος έρωτας. Από την αντίθετη πλευρά, ο Ισοκράτης υπήρξε ρήτορας και ρητοροδιδάσκαλος που ασχολήθηκε ιδιαιτέρως με το θέμα της φιλοσοφίας. Καλλιέργησε κυρίως αυτό τον όρο χωρίς ν’ αγνοεί ουδόλως το σημασιολογικό και συμβολικό του φορτίο και επειδή για τον ίδιο η ευγλωττία ήταν στενά συνδεδεμένη με την αρετή και την ευφυΐα. Η λέξη λόγος σημαίνει ομιλία, λογική. Ο Ισοκράτης έχοντας ως αφετηρία αυτή τη διαπίστωση εγκωμιάζει την αξία του λόγου αναφέροντας ότι είναι θεϊκό δώρο που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από τα υπόλοιπα άλογα όντα και επιτρέπει συνεπώς την εν συνόλω ζωή. Η ρητορική, κατά την άποψη του, είναι η αναζήτηση της αλήθειας, του πραγματικού και της ηθικής τελείωσης. Η Ισοκρατική αυτή αντίληψη φαίνεται πως θεμελίωσε τις βάσεις του ανθρωπισμού, της λογοτεχνικής παιδείας και της ρητορικής σπουδής και επέδρασε σημαντικά στην ιστορία της εκπαίδευσης της Δύσης. Η σύγκρουση και η διαμάχη ανάμεσα σε αυτά τα δύο πνευματικά ρεύματα του 4ου αιώνα π.Χ. εξακολούθησε να υφίσταται μέχρι τα τέλη των αρχαίων χρόνων διαμορφώνοντας όρους πολεμικής σύγκρουσης ανάμεσα στη φιλοσοφική σχολή του Ισοκράτη και την Ακαδημία του Πλάτωνος. Το ιδανικό της θεωρητικής ζωής βρισκόταν στο πλαίσιο της αναζήτησης, της κατανόησης και της ενατένισης της αλήθειας που σχετίζεται με το ίδιο το υποκείμενο, την τάξη και τη φύση των πραγμάτων ή του θείου. Ο σοφός άνθρωπος ορμώμενος από μια τέτοια αντίληψη, στέκεται ικανός να επεξεργασθεί τους κανόνες της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής που βασίζονται στη φιλοσοφική γνώση. Ο ρήτορας πάλι, εκπαιδεύει τους μαθητές του για μια ενεργητική ζωή μέσα στη κοινωνία και ενδιαφέρεται να διαπλάσει σοβαρά σκεπτόμενους και πολιτικά προσανατολισμένους άνδρες με γνώσεις και ικανότητες χρήσιμες στη κοινωνική και πολιτική δράση. Η αλήθεια, η επιστήμη, η ύπαρξη του ανθρώπου, η ύπαρξη του όντος και ιδιαιτέρως το πεδίο και η λειτουργία της γλώσσας στην ανθρώπινη φύση διαμορφώνουν τα αίτια της διαμάχης ανάμεσα στη φιλοσοφία και τη ρητορική. Κατά συνέπεια, η σύγκρουση αυτή εκδηλώθηκε σε όλο το ευρύ φάσμα της κατά τη διάρκεια των έντονων αντιπαραθέσεων του Πλάτωνος εναντίον των ρητόρων, όπως ήταν και ο Ισοκράτης.el
dc.format.extent64 σελ.el
dc.language.isoelel
dc.publisherΠανεπιστήμιο Πελοποννήσουel
dc.rightsΑναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/*
dc.subjectΠλάτων , 427-347 π.Χ. -- Ερμηνεία και κριτικήel
dc.subjectΙσοκράτης -- ο Αθηναίος , 436-338 -- Ερμηνεία και κριτικήel
dc.subjectΡητορική -- Πρώιμες εργασίες μέχρι το 1800el
dc.subjectΦιλοσοφία -- Πρώιμες εργασίες μέχρι το 1800el
dc.titleΗ σύγκρουση ρητορικής και φιλοσοφίας στον Πλάτωνα και τον Ισοκράτηel
dc.typeΜεταπτυχιακή διπλωματική εργασίαel
dc.contributor.committeeΚαραβάς, Ορέστης
dc.contributor.committeeΠανταζάκος, Παναγιώτης
dc.contributor.departmentΤμήμα Φιλολογίαςel
dc.contributor.facultyΣχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδώνel
dc.contributor.masterΔιαπανεπιστημιακό και Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Ηθική Φιλοσοφία"el
dc.subject.keywordΡητορικήel
dc.subject.keywordΦιλοσοφίαel
dc.subject.keywordΠλάτωναςel
dc.subject.keywordΙσοκράτηςel


Αρχεία σε αυτό το τεκμήριο

Thumbnail
Thumbnail

Αυτό το τεκμήριο εμφανίζεται στις ακόλουθες συλλογές

Εμφάνιση απλής εγγραφής

Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα