Ηλεκτρονική διοίκηση και παιδαγωγική αυτονομία της σχολικής μονάδας: Μελέτη των απόψεων των διευθυντών/διευθυντριών Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της περιφερειακής ενότητας Κορινθίας

Abstract

Το ελληνικό σχολείο καλείται στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας και των απαιτήσεων της κοινωνίας της γνώσης να «απεκδυθεί» τον παραδοσιακό του ρόλο και να προσαρμοστεί στις νέες διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες. Η ενσωμάτωση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στη διδακτική, αλλά και στη διοικητική διαδικασία παίζει καίριο ρόλο για την επίτευξη της αποτελεσματικότητας και την ενίσχυση της ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου με στόχο τη δημιουργία των αυριανών πολιτών που θα μπορέσουν να ανταποκριθούν με επιτυχία στις απαιτήσεις της κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής. Η παρούσα εργασία θα εστιάσει στην αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διοίκηση της σχολική μονάδας στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα μέσα από την υιοθέτηση ψηφιακών πληροφοριακών συστημάτων, όπως το «mySchool”, για την καταγραφή και επεξεργασία των πολυπληθών δεδομένων ενός εκπαιδευτικού οργανισμού της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Σκοπός της διπλωματικής εργασίας είναι η διερεύνηση και καταγραφή των απόψεων των διευθυντών/ντριών σχολικών μονάδων της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας σχετικά με τη συμβολή των συστημάτων ηλεκτρονικής διοίκησης στην ενίσχυση του παιδαγωγικού ρόλου της εκπαιδευτικής ηγεσίας και στην αυτονομία της σχολικής μονάδας. Για να καταγραφούν οι απόψεις των διευθυντών σχετικά με το θέμα διεξήχθη ποιοτική έρευνα με τη μορφή ημιδομημένων συνεντεύξεων σε δέκα διευθυντές/ντριες που ασκούσαν διευθυντικά καθήκοντα σε Γυμνάσια και Λύκεια της Περιφερειακής Ενότητας Κορινθίας τα σχολικά έτη 2016-2017 και 2017-2018. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι διευθυντές έχουν πλήρη επίγνωση της χρησιμότητας των ψηφιακών συστημάτων και αναγνωρίζουν την αξία τους για την αποτελεσματική διοίκηση και την ενίσχυση του ρόλου τους ως διοικητικού ηγέτη της σχολικής μονάδας. Ωστόσο, αντιλαμβάνονται τα ψηφιακά συστήματα μόνο ως διοικητικά εργαλεία που με τη σημερινή λειτουργικότητά τους δεν μπορούν να συνεισφέρουν στην παιδαγωγική ενίσχυση της σχολικής μονάδας. Το έντονο στοιχείο εποπτείας, ελέγχου από τις κεντρικές εκπαιδευτικές αρχές προς τις σχολικές μονάδες και λογοδοσίας που θεωρούν ότι γίνεται μέσω των ψηφιακών πληροφοριακών συστημάτων απομακρύνει τους διευθυντές από το να αντιληφθούν τη συνεισφορά των ψηφιακών συστημάτων στην ενίσχυση της αποκεντρωμένης λήψης αποφάσεων και την μακροπρόθεσμη επίτευξη της αυτονομίας. Αντίστοιχα, οι εκπαιδευτικοί αντιλαμβάνονται τα ψηφιακά πληροφοριακά συστήματα ως εργαλεία απαραίτητα μόνο για τον διοικητικό ηγέτη της σχολικής μονάδας και δε συνδέουν τη χρήση τους με την παιδαγωγική διάσταση του έργου τους και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της σχολικής μονάδας. Οι διευθυντές είναι ανοιχτοί σε αλλαγές και πρόθυμοι να τις εφαρμόσουν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι προτάσεις τους για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των ψηφιακών συστημάτων ώστε να διευκολύνουν πρακτικά το έργο τους αλλά και να αξιοποιηθούν ουσιαστικά προς την κατεύθυνση της βελτίωσης του διοικητικού έργου, του διδακτικού έργου αλλά και των σχέσεων της ηγεσίας με τους εκπαιδευτικούς, των εκπαιδευτικών μεταξύ τους και της σχολικής μονάδας γενικότερα με τη σχολική κοινότητα (μαθητές και γονείς).