Το ιστορικό πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης του 1913
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Δημόπουλος, Χρήστος
Ημερομηνία
2019-06-13Επιβλέπων
Χρήστου, ΑθανάσιοςΘεματική επικεφαλίδα
Ελλάδα -- Ιστορία -- 20ος αιώνας ; Εκπαιδευτική αλλαγή -- Ελλάδα -- Ιστορία -- 20ος αιώνας ; Εκπαίδευση και κράτος -- Ελλάδα -- Ιστορία -- 20ος αιώνας ; Δημοτικισμός και δημοτικιστέςΛέξεις κλειδιά
Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ; Εκπαιδευτικά νομοσχέδια του 1913Περίληψη
Στόχος της εργασίας αυτής είναι η ανάλυση και η διερεύνηση του ιστορικού εγχειρήματος της μεταρρύθμισης του 1913, που αφορά τα εκπαιδευτικά ζητήματα της Ελλάδας, Οι πηγές μας είναι οι εισηγητικές εκθέσεις και τα πρακτικά της Βουλής που αφορούν τα προς ψήφιση νομοσχέδια. Επίσης, αναλύσαμε τη στάση των άλλων πολιτικών και συντηρητικών δυνάμεων του τόπου απέναντι στα προς ψήφιση νομοσχέδια. Επιπλέον, εξετάσαμε και από ποιους παράγοντες της εκπαιδευτικής θεωρίας και νέων λογοτεχνικών ρευμάτων επηρεάστηκε η παραπάνω εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Η εκπαιδευτική μεταρρυθμιστική προσπάθεια του 1913 ήταν μία συνέχεια των αστικών προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων, που είχαν αναλάβει την εξουσία έπειτα από το στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί το 1909. Αποτελεί συνέχεια της προσπάθειας να προχωρήσουν σε ριζικές αλλαγές στο κράτος. Το πρόσωπο του Ελευθερίου Βενιζέλου, με την αύρα του νέου οραματιστή πολιτικού που τον συνόδευε, ήταν ικανό ώστε να υποστηριχθεί ένα τέτοιο εγχείρημα. Η επιχείρηση της θεσμικής παρέμβασης στα εκπαιδευτικά ζητήματα και η προσαρμογή στις νέες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες ήταν κάτι το πρωτοποριακό για την εποχή αυτή στην Ελλάδα. Τα εκπαιδευτικά νομοσχέδια του 1913 συντάχθηκαν από τον Δημήτρη Γληνό και κατατέθηκαν στη Βουλή από τον Υπουργό Παιδείας Ιωάννη Τσιριμώκο. Στο περιεχόμενό τους περιελάμβαναν άρθρα που αφορούσαν : την ίδρυση νηπιαγωγείων, την εξάχρονη υποχρεωτική δημοτική εκπαίδευση, τον διαχωρισμό της μέσης εκπαίδευσης σε τρίχρονο αστικό σχολείο και εξάχρονο γυμνάσιο, την αναβάθμιση της εκπαίδευσης των δασκάλων, την προώθηση της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, τη βελτίωση της υλικοτεχνικής υποδομής των σχολείων και τέλος τη φροντίδα για τη μόρφωση της Ελληνίδας. Τα νομοσχέδια του 1913 ήταν πρωτοπόρα για την περίοδο αυτή στη χώρα και αρκετά ριζοσπαστικά για την εποχή τους. Τελικά, συνάντησαν σφοδρή αντίδραση από τα συντηρητικά κόμματα, την πανεπιστημιακή κοινότητα και τις κοινωνικές τάξεις που ήλεγχαν την πολιτική κατάσταση στη χώρα πριν τον ερχομό του Βενιζέλου. Τα νομοσχέδια συντάσσονται, αλλά δεν φτάνουν καν στη Βουλή, είτε φτάνουν αλλά δεν συζητούνται ή συζητούνται αλλά δεν ψηφίζονται ή ψηφίζονται
93
σπανίως αλλά δεν εφαρμόζονται ή εφαρμόζονται εν μέρει. Αποτελούν όμως την πρώτη μεγάλη προσπάθεια της αστικής τάξης να παρέμβει στα εκπαιδευτικά ζητήματα και να τα διαμορφώσει ανάλογα με τις νέες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της εποχής αλλά και με τα συμφέροντά της. Η περίοδος αυτή έχει μεγάλο ιστορικό, κοινωνιολογικό και εκπαιδευτικό ενδιαφέρον. Τα νέα κοινωνικά στρώματα προσπαθούν να επιβάλουν την ιδεολογία τους και υιοθετούν επίσης την ιδεολογία της Μεγάλης Ιδέας που ξεκίνησε από τον 19ο αιώνα. Το κίνημα του δημοτικισμού, οι νέες παιδαγωγικές προσεγγίσεις και οι νέες σοσιαλιστικές ιδέες συμβάλλουν στη διαμόρφωση της σύνταξης των άρθρων αυτής της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας.