Συνεργατική μάθηση υποστηριζόμενη από ηλεκτρονικά περιβάλλοντα. Μελέτη περίπτωσης στη διδασκαλία της Γλώσσας Γ' Γυμνασίου

Abstract

Η παρούσα εργασία αφορά στη μελέτη και ανάλυση μιας διδακτικής παρέμβασης – project, που υλοποιήθηκε στην 4η ενότητα του μαθήματος της Γλωσσικής Διδασκαλίας στη Γ΄ Γυμνασίου. Η παρέμβαση αυτή αναπτύχθηκε στο ηλεκτρονικό περιβάλλον μάθησης της πλατφόρμας Moodle. Οι μαθητές κλήθηκαν σε ομάδες να συζητήσουν – διαπραγματευτούν ένα πρόβλημα και στη συνέχεια να γράψουν από κοινού ένα κείμενο. Στο τέλος της διδακτικής παρέμβασης οι μαθητές κλήθηκαν να συμμετάσχουν σε συνέντευξη, ώστε να αναδειχθούν οι προσωπικές τους αντιλήψεις για τη διδακτική παρέμβαση. Η εργασία διερεύνησε τον τρόπο λειτουργίας και τις παιδαγωγικές δυνατότητες της συνεργατικής μάθησης σε ηλεκτρονικά μαθησιακά περιβάλλοντα, αναφορικά με την ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων και δεξιοτήτων μάθησης και συνεργασίας στους συμμετέχοντες μαθητές. Μεθοδολογικά η εργασία στηρίχθηκε στο θεωρητικό πλαίσιο του κοινωνικού εποικοδομισμού και σε αντίστοιχα εργαλεία ανάλυσης περιεχομένου. Έτσι, για την ανάλυση της συζήτησης – διαπραγμάτευσης αξιοποιήθηκαν τα μοντέλα διερεύνησης γνώσης (Community of Inquiry) των Garrison et al. (2000) και η ταξινομία στρατηγικών οικοδόμησης γνώσης των Pena-Schaff (2004). Για την ανάλυση των αλλαγών στο συνεργατικό κείμενο αξιοποιήθηκε η ταξινομία αναθεωρήσεων περιεχομένου των Mak & Coniam (2008). Η ανάλυση έδειξε ότι οι μαθητές συμμετείχαν ενεργά σε όλα τα στάδια σχεδιασμού και υλοποίησης της εργασίας. Ανέπτυξαν συνεργατικά το κοινό κείμενο, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του σχεδίου έρευνας και ακολούθησαν συγκεκριμένα μοτίβα και στρατηγικές συνεργατικής γραφής, δίνοντας έμφαση στην προσθήκη νέου κειμένου και λιγότερο στην επεξεργασία ή στη διόρθωσή του. Το κείμενο που προέκυψε συνεργατικά εκπλήρωσε τα ποιοτικά κριτήρια που τέθηκαν κατά το σχεδιασμό της παρέμβασης. Έτσι οι μαθητές έδειξαν ότι βελτίωσαν τις γλωσσικές τους ικανότητες και εργάστηκαν αυτόνομα. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης των συνεντεύξεων μαθητών έδειξαν ότι αξιολογούν θετικά τη διδακτική παρέμβαση και την εκπαιδευτική εμπειρία μέσω συνεργατικού περιβάλλοντος ηλεκτρονικής μάθησης. Συμπερασματικά, η έρευνα αυτή έδωσε σημαντικά ευρήματα για το ρόλο της συνεργατικής γραφής, η οποία ενίσχυσε τις γλωσσικές ικανότητες των μαθητών του δείγματος, τον ψηφιακό τους εγγραμματισμό, όπως επίσης και άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά της μάθησης μέσω των ηλεκτρονικών περιβαλλόντων (συνεργασία, αυτονομία, αυθεντική μάθηση). Τέλος, ανέδειξε τις δυνατότητες ένταξης των ηλεκτρονικών περιβαλλόντων συνεργατικής μάθησης στη διδασκαλία της Γλώσσας στο Γυμνάσιο.