Το Εβραϊκό Ζήτημα στον 20ό αιώνα
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Διαλιάτση, Αδριανή
Ημερομηνία
2019-10-25Επιβλέπων
Χρήστου, ΑθανάσιοςΘεματική επικεφαλίδα
Εβραίοι -- Ιστορία-- 20ός αιώνας ; Εβραίοι -- Ελλάδα -- Ιστορία --20ός αιώνας ; Ολοκαύτωμα, Εβραϊκό (1939-1945) -- ΕλλάδαΛέξεις κλειδιά
Το Εβραϊκό Ζήτημα ; 20ος αιώνας ; Αρχιραββίνος ; Στρατόπεδα Συγκέντρωσης ; Στρατόπεδα Εξόντωσης ; Τσβι (Σεβή) ΚόρετςΠερίληψη
Δεδομένων των προαναφερομένων στοιχείων, η ανά χείρας εργασία, αποτελεί μια προσπάθεια αποτύπωσης, των εβραϊκών κοινοτήτων στην Ελλάδα, είτε της ηπειρωτικής-στερεάς Ελλάδας, είτε της νησιωτικής, η οποία εμπεριείχε τα νησιά του Ιονίου, Αιγαίου και της περιοχής της Εύβοιας. Επίσης, η παρούσα εργασία πραγματεύεται τα γεγονότα εκείνα, που σχετίζονταν με τα παιδιά του Ολοκαυτώματος στην περιοχή της Εύβοιας. Σε αυτό το σημείο λοιπόν, δε θα μπορούσαν να λείψουν οι μαρτυρίες, για την κοινότητα της Χαλκίδας, κατά την προπολεμική περίοδο, που εστίαζαν στην οπτική γωνία κάποιων ανδρών, οι οποίοι από το 1940 μέχρι και το 1950 ήταν παιδιά. Μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας στις 9 Σεπτεμβρίου 1943, η μεγάλη δύναμη του γερμανικού στρατού έφτασε στην πόλη της Χαλκίδας. Με την εισβολή του γερμανικού στρατού στην περιοχή της Χαλκίδας, οι γηγενείς, προσπαθούν να πληροφορηθούν τα σχετικά για τους ομόθρησκους της Θεσσαλονίκης. Στις 16 Οκτωβρίου 1943, μια διαταγή, φθάνει και τοιχοκολλάται στα κεντρικότερα μέρη της Χαλκίδας, η οποία διέτασσε όλα τα μέλη της Εβραϊκής Κοινότητας, να σπεύσουν να παρουσιαστούν στις υπηρεσίες του δήμου, ώστε να υπογράψουν υπεύθυνες δηλώσεις με τα προσωπικά τους στοιχεία. Δεν θα μπορούσε να λείψει, λοιπόν, από την εργασία, το Ολοκαύτωμα που βίωσαν τα παιδιά της Χαλκίδας και η βοήθεια προς την εβραϊκή αυτή κοινότητα και ο τρόπος, που κατάφεραν να διαφύγουν, πολλοί από εκείνους τους Εβραίους που ζούσαν στην ευρύτερη περιοχή της Χαλκίδας, είτε για τα γύρω χωριά, αλλά είτε και για τη Μέση Ανατολή. Σε αυτό το σημείο θα γίνει αναφορά, στις συνθήκες διαβίωσης στην περιοχή της Εύβοιας, έπειτα η απελευθέρωσή της και τέλος η νέα ζωή των παιδιών, τα οποία βίωσαν τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα και πιο ιδιαίτερα στη Χαλκίδα. Βίωσαν, λοιπόν, με το χειρότερο τρόπο σε μια τόσο μικρή ηλικία το διωγμό τους, αλλά και την έναρξη ενός τόσο σκληρού πολέμου.
Η ανά χείρας εργασία αποτελεί μια προσπάθεια αποτύπωσης της προσωπικότητας του αρχιραββίνου Τσβι Κόρετς, της δράσης του και του βαθμού εμπλοκής του στην εκδίωξη και των αφανισμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Ειδικότερα παρουσιάζονται τα βιογραφικά στοιχεία του Κόρετς και πιο συγκεκριμένα στοιχεία που αφορούν τη γέννηση, τις σπουδές και τις οικογενειακές καταβολές του, ενώ γίνεται αναφορά στα πρώτα χρόνια της δράσης του Κόρετς. Γίνεται εκτενής παρουσίαση των γεγονότων του διαστήματος, κατά το οποίο ο Κόρετς χρίστηκε αρχιραββίνος της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης. Η δυσαρέσκεια των Εβραίων της Θεσσαλονίκης για το πρόσωπο του Κόρετς, ήταν εμφανής. Πολλοί όμως είδαν στο πρόσωπό του, ότι μπορούσε να λειτουργήσει ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον ελληνικό εβραϊσμό και τη Δύση. Ο Κόρετς θα αναλάβει καθήκοντα στις 20 Αυγούστου 1933. Τα ζητήματα τα οποία απασχολούσαν εκείνη την περίοδο την Εβραϊκή Κοινότητα, ήταν ο εμπρησμός στη συνοικία Κάμπελ, το 1931, η απαγόρευση συμμετοχής των Εβραίων στα κοινοτικά δρώμενα και το ζήτημα του νεκροταφείου, το οποίο ταλάνιζε την Κοινότητα από το 1920.
Η εργασία αυτή ασχολείται με τις σχέσεις που είχε αναπτύξει ο Κόρετς με το πολιτικό κατεστημένο της Ελλάδας. Γίνονται εύκολα διακριτές οι στενές σχέσεις, που απέκτησε ο Κόρετς με το πολιτικό και κοινωνικό κατεστημένο της εποχής, γεγονός που έκανε πολλούς Εβραίους να αμφιβάλλουν, για την προσωπικότητα του αρχιραββίνου. Ερευνάται η στάση, που τήρησε ο αρχιραββίνος απέναντι στα προβήματα, τα οποία βίωναν οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης από τους Γερμανούς και στην επικείμενη μεταφορά τους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στις 9 Απριλίου 1941, η Θεσσαλονίκη πέφτει στα χέρια των Γερμανών. Η 14η Μαρτίου 1943, θα μείνει χαραγμένη στις μνήμες όλων των Ελλήνων Εβραίων, καθώς ενημερώθηκαν για τη μεταφορά τους στην Πολωνία. Η διαδικασία της συγκέντρωσης και της αποστολής των εβραϊκών πληθυσμών της Θεσσαλονίκης στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Κεντρικής Ευρώπης συνεχίστηκε μέχρι τις 7 Αυγούστου 1943, όταν αποχώρησε το τελευταίο τρένο από το σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης.
Ακόμα, γίνεται αναφορά στα γεγονότα της παραμονής του Κόρετς στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπέργκεν- Μπέλσεν της Κάτω Σαξωνίας και με το τραγικό τέλος του το 1945 στο Τρέμπνιτζ, από τύφο. Ο Κόρετς καθ’ όλη τη διάρκεια της ραββινείας του, προσπαθούσε να αποτρέψει το διωγμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, για αυτό και συναντάται με τον πρωθυπουργό Ράλλη. Παρά το θάνατό του δεν δόθηκε τέλος στη διαμάχη που είχε δημιουργηθεί γύρω από το όνομά του και τη συμβολή του για το διωγμό των Εβραίων. Οι Θεσσαλονικείς Εβραίοι μετά την επιστροφή τους στην πόλη, ισχυρίζονταν πως ο Κόρετς ήταν ένας προδότης και συνεργός των Γερμανών. Κατηγορίες τις οποίες η οικογένειά του τις αρνήθηκε και υποστήριζε ότι ο Κόρετς, προσπαθούσε να βρει λύσεις, για να σώσει τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης.
Η εργασία ολοκληρώνεται με την ιστορία του Ολοκαυτώματος στην Ελλάδα και τα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης, στα οποία περισσότεροι από τρία εκατομμύρια Εβραίοι επρόκειτο να βρουν το θάνατο, κυρίως μέσω δηλητηριωδών αερίων στους κλειστούς θαλάμους αερίων, αν και πολλοί από τους κρατουμένους σκοτώθηκαν σε ομαδικές εκτελέσεις και με άλλους τρόπους. Αυτά τα στρατόπεδα εξόντωσης, στα οποία περιλαμβάνονται του Μπέλσεν, του Σομπιμπόρ, της Τρεμπλίνκα και του Αουσβιτς- Μπιρκενάου, τα οποία συνήθως αναφέρονται ως στρατόπεδα συγκέντρωσης, αν και οι ειδικοί του ολοκαυτώματος κάνουν διαχωρισμό μεταξύ των στρατοπέδων συγκέντρωσης και των στρατοπέδων εξόντωσης.