H Βιοπολιτιστική προσέγγιση της τοπικής ανάπτυξης : ο βιοπολιτιστικός σχεδιασμός του πάρκου ¨Αντώνης Τρίτσης¨ στο Δήμο Ιλίου
The Biocultural approach to local : the biocultural design of the park ¨Antonis Tritsis¨ in the Republic Iliou
Θεματική επικεφαλίδα
Βιώσιμη ανάπτυξη -- Ελλάδα -- Δήμος Ιλίου ; Πολιτιστική κληρονομιά --Ελλάδα – Δήμος Ιλίου, Πάρκο Τρίτση ; Μνημεία πολιτισμικής κληρονομιάς – Ελλάδα – Δήμος ΙλίουΛέξεις κλειδιά
Ανεπιθύμητη πολιτιστική κληρονομιά ; Βιώσιμη ανάπτυξη ; Επτάλοφος ; Πάρκο Τρίτση ; Difficult cultural heritage ; Sustainable development ; Eptalofos ; Tritsis ParkΠερίληψη
Το «Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης Αντώνης Τρίτσης» είναι το μεγαλύτερο αστικό πάρκο της Ελλάδας και ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης και αποτελεί μία ευεργετική όαση πρασίνου πολύ σημαντική για τη δυτική Αττική. Από την μετατροπή του σε πάρκο μέσω εκτεταμένων παρεμβάσεων το 1992 και για 30 σχεδόν χρόνια το μεγάλο κόστος συντήρησης, η έλλειψη χρηματοδότησης από την κεντρική διακυβέρνηση, οι αστοχίες και οι συγκρούσεις φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης που διεκδικούν την αποκλειστική διαχείριση και η νοοτροπία των πολιτών που ταυτίζουν το δημόσιο χώρο με την ελευθεριότητα, οδήγησε σε καταστροφή των υποδομών και εκτεταμένη υποβάθμιση του. Μόλις το 2019 η κεντρική διακυβέρνηση έδειξε ενδιαφέρον παραχωρώντας τη διαχείριση στην Περιφέρεια Αττικής η οποία εξασφάλισε χρηματοδοτήσεις για έργα μερικής αποκατάστασης των ζημιών που έχουν αρχίσει να υλοποιούνται. Ερευνητές επισημαίνουν ότι αυτό δεν επαρκεί, καθώς ποτέ δεν έγινε σχεδιασμός για τη βιωσιμότητα του πάρκου γεγονός που το κάνει να εξαρτάται από συνεχείς έκτακτες κρατικές επιχορηγήσεις. Το σύνολο σχεδόν των ερευνητών που προτείνουν λύσεις, δεν εντάσσουν στο σκεπτικό τους την πολιτισμική αξιοποίηση της περιοχής. Το πάρκο αποτελεί σήμερα μέρος της περιοχής που αποκαλούνταν στα τέλη της μέσα του 1800 Επτάλοφος και αποτελούσε ένα πρότυπο αγρόκτημα για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος, που οραματίστηκε η βασίλισσα Αμαλία. Στο μικρό μέρος της περιοχής που συνορεύει με το πάρκο βρίσκεται ακόμα και σήμερα ο Πύργος της Βασιλίσσης, ένα πολύ μικρότερο αγρόκτημα με ανεκτίμητα μνημεία της εποχής της πρώτης βασιλικής περιόδου της Ελλάδας, τα οποία ανήκουν στην οικογένεια του ιδιώτη που τα προστάτευσε αποτελεσματικά για 120 και πλέον χρόνια. Η σύγχρονη αντίληψη είναι ότι τα μνημεία πολιτισμικής κληρονομιάς προστατεύονται καλύτερα και αξιοποιούνται όταν εντάσσονται στο περιβάλλον τους, οπότε η παρούσα εργασία έρχεται να προτείνει την ολιστική αξιοποίηση της περιοχής και να αναζητήσει τρόπους συνεργασίας μεταξύ των δύο χρήσεων, εκμεταλλευόμενη την αντιστροφή του κλίματος που υπήρχε ενάντια σε μνημεία που σχετίζονται με την μοναρχία στην Ελλάδα. Καταγράφηκαν οι απόψεις των φορέων που σχετίζονται με την περιοχή και από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψε ότι δεν αξιοποιείται επαρκώς η πολιτισμική της διάσταση, οι επισκέπτες έχουν άγνοια για την ιστορική και πολιτιστική της σημασία και όπως ήταν αναμενόμενο το κύριο εμπόδιο για συνεργασίες είναι ο χαρακτήρας της κάθε χρήσης, δημόσιος και ιδιωτικός αντίστοιχα
Περίληψη
"Antonis Tritsis Environmental Awareness Park" is not only the largest urban park in Greece and one of the largest in Europe, but also a beneficial oasis of greenery which is very important for western Attica. Since its transformation into a park through extensive interventions in 1992 and for more than 30 years a series of misfires like the high maintenance costs, the lack of funding from the central government, the failures and conflicts of local authorities claiming its exclusive management and the mentality of citizens who identify public space as free spaces without rules, led to the destruction of infrastructure and its extensive degradation. Only recently in 2019 the central government showed genuine interest by handing over the management to the Attica Region which secured funding for projects that will restore partially the damage. Most researchers who propose viable solutions do not include in their reasoning the cultural potential of the area. The park is now part of an area that was called in the late 1800s “Eptalofos” and was envisioned by Queen Amalia to become a model farm for the newly formed Greek state. In the eastern border of the park there is still the “Pirgos tis Vasilissis” a much smaller farm with invaluable monuments from the time of the first royal period of Greece, which belong to the family that effectively protected them for more than 120 years. The modern perception is that cultural heritage sites are better protected and developed when they are integrated into their environment, so the present research proposes the holistic utilization of the area by seeking out for ways of cooperation between the two uses, taking advantage of the climate reversal against monuments related to the monarchy in Greece. The views of the bodies related to the region were recorded and the results showed that its cultural dimension is not sufficiently exploited, the visitors are ignorant of its historical and cultural significance and as expected the main obstacle for collaborations is its uses, public and private respectively