Ηγεσία και διοίκηση στην β/θμια εκπαίδευση

Abstract

Είναι γεγονός ότι η Διοίκηση της Εκπαίδευσης αποτελεί μια σημαντική συνιστώσα του προβληματισμού που έχει αναδυθεί τα τελευταία χρόνια και αφορά όλο το Εκπαιδευτικό σύστημα στη χώρα μας. Ένας προβληματισμός που διαχέεται σε όλα τα επίπεδα της Ελληνικής κοινωνίας αφού είναι πλέον κατανοητό ότι αυτό που ονομάζουμε «Παιδεία» αποτελεί το σημαντικότερο «όπλο» στην πορεία προς το μέλλον. Είναι έκδηλη πλέον η αγωνία για την διαμόρφωση ενός Εκπαιδευτικού συστήματος παροχής Παιδείας που να λαμβάνει υπόψη του όλες τις υπάρχουσες «μεταβλητές» αλλά και να προβλέπει τις μελλοντικές τάσεις, ώστε να μπορεί να μεταλλάσσεται, να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται σε αυτές. Και είναι ρόλος της Εκπαιδευτικής Διοίκησης να επιτυγχάνει αυτή τη προσαρμογή, επιδεικνύοντας διορατικότητα και ευελιξία, απαγκιστρώνοντας τον εαυτό της από αγκυλώσεις του παρελθόντος. Θα πρέπει δηλαδή, η Εκπαιδευτική Διοίκηση να αποτελεί ένα «δυναμικό» σύστημα και όχι «στατικό» αν θέλει να επιτυγχάνει στόχους που είναι συνεχώς μεταβαλλόμενοι. Το πλαίσιο της παρούσας διπλωματικής είναι η Εκπαιδευτική Διοίκηση στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και ειδικότερα το τμήμα της που αφορά την σχολική μονάδα της και τον Διευθυντή της. Αποτελεί ο Διευθυντής του Γυμνασίου ή του Λυκείου τον τελευταίο κρίκο στην ιεραρχική αλυσίδα της Εκπαίδευσης, αλλά και τον πιο σημαντικό αφού στην ουσία είναι αυτός που εφαρμόζει την «πολιτική» και είναι αυτός που «βλέπει» άμεσα τα αποτελέσματα της. Ο σκοπός μας, κάτω από τον τίτλο «Ηγεσία και Διοίκηση στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση» είναι η διερεύνηση των απόψεων και των στάσεων των Διευθυντών για το νομοθετικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούν και ασκούν τα καθήκοντα τους, όπως επίσης και για άλλους παράγοντες που επηρεάζουν και διαμορφώνουν τα όρια εξουσίας τους. Η μεθοδολογία έρευνας που ακολουθήθηκε ήταν «ποιοτικού» χαρακτήρα, με την μέθοδο της «εστιασμένης συνέντευξης». Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο νομό Εύβοιας, στην περιοχή της Χαλκίδας, με «δείγμα» οκτώ Διευθυντές σχολείων της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα βασικά αποτελέσματα της έρευνας μας είναι ότι οι Διευθυντές των σχολείων προέρχονται από τις τάξεις των «μάχιμων» εκπαιδευτικών χωρίς τυπικά Διοικητικά προσόντα ή αντίστοιχες σπουδές. Ταυτόχρονα ο ρόλος που τους επιφυλάσσει το νομοθετικό πλαίσιο, είναι ρόλος καθαρά «Διαχειριστικός» με ελάχιστες έως ανύπαρκτες δυνατότητες άσκησης εξουσίας και προώθησης επιλογών. Επί πλέον το πλαίσιο μέσα στο οποίο ασκούν τον Διοικητικό τους ρόλο είναι τόσο «δύσκαμπτο» που και οι προοπτικές να αλλάξει κάτι - στην κατεύθυνση της Ηγετικής συμπεριφοράς και την εμφάνιση του «φαινομένου της Ηγεσίας» - μέσα στο σχολείο, είναι μικρή, αν δε συμβούν σημαντικές αλλαγές στους στόχους της εκπαίδευσης (ειδικά στο Λύκειο). Οι ίδιοι, επιζητούν το «άνοιγμα» του ρόλου τους, εκφράζοντας όμως ταυτόχρονα και επιφυλάξεις για την διεύρυνση αυτή, λόγω της έλλειψης αξιολόγησης, κομματικοποίησης και κουλτούρας που χαρακτηρίζει τον χώρο, αλλά και την κοινωνία μας γενικότερα.