Ενεργειακή Ασφάλεια στη Ν.Α. Ευρώπη. Η προοπτική της Ελλάδας

Abstract

Στην παρούσα εργασία καταγράφονται οι συνθήκες ενεργειακής ασφάλειας που επικρατούν στην περιοχή της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης και εξετάζονται οι προοπτικές και τα προβλήματα που προκύπτουν στην επίτευξη του στόχου της Ελλάδας να καταστεί ενεργειακός κόμβος αυτής της περιοχής. Πιο συγκεκριμένα στο 1ο κεφάλαιο του Α' μέρους της εργασίας παρουσιάζεται και αναλύεται το θεωρητικό πλαίσιο της έννοιας «ενεργειακή ασφάλεια», ειδικότερα στον χώρο με την υψηλή γεωστρατηγική σημασία, που καθορίζει η Νοτιο-Ανατολική Ευρώπη. Στο επόμενο κεφάλαιο, καταγράφεται η ενεργειακή κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τους κύριους άξονες της ενεργειακής πολιτικής της. Αρχικά παρουσιάζονται οι Νομοθετικές ρυθμίσεις ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας, ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Ενέργειας και η Πράσινη Βίβλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στη συνέχεια αναλύεται η σημασία ενσωμάτωσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Α.Π.Ε.) στο μελλοντικό ενεργειακό μείγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τέλος παρουσιάζονται η υιοθέτηση των στόχων 20-20-20 και τα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCIs) της ευρύτερης περιοχής. Αντικείμενο του 1ου κεφαλαίου του Β' μέρους της εργασίας είναι οι υπάρχοντες αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου στην περιοχή της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης καθώς επίσης και οι διπλωματικές επαφές, τα τεχνικά στοιχεία και οι πηγές τροφοδοσίας για τους αγωγούς φυσικού αερίου Nabucco, TAP, ITG, SEEP, South Stream και άλλες υπό διερεύνηση μελλοντικές ενεργειακές διασυνδέσεις της χώρας όπως ο Κεντρικός Διάδρομος (Ελλάδα-Βουλγαρία-Ρουμανία-Ουγγαρία). Τέλος αναφέρεται και η περίπτωση του σχεδιαζόμενου αγωγού πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης που τελικά δεν υλοποιήθηκε. Στόχος του επόμενου κεφαλαίου είναι να αναδείξει τη σημασία των αγωγών για την ενεργειακή ασφάλεια των χωρών της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης μέσα από την περιγραφή της οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο και την παρουσίαση του στρατηγικού άξονα Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας. Στο τελευταίο κεφάλαιο παρουσιάζεται η προοπτική της Ελλάδας να καταστεί ενεργειακός κόμβος της περιοχής. Περιγράφεται επίσης ο ενεργειακός τομέας της χώρας καθώς και το προφίλ παραγωγής και κατανάλωσης. Τέλος γίνεται αναφορά στους βασικούς πυλώνες της ενεργειακής πολιτικής της Ελλάδας. Οι βιβλιογραφικές πηγές της εργασίας συγκεντρώθηκαν από την συλλογή Συνθηκών, Οδηγιών, αναλύσεων και παρουσιάσεων από τους ιστοχώρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διεθνών οργανισμών του ενεργειακού τομέα, καθώς και από ηλεκτρονικές εκδόσεις περιοδικών ενημέρωσης εξειδικευμένες στις ενεργειακές αναλύσεις και μελέτες.