Η αντιμετώπιση του προβλήματος των εξαρτησιογόνων ουσιών στο Νομό Βοιωτίας μέσα από την αποτελεσματική συνεργασία των φορέων της Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης
Tackling the problem of addictive substances in Viotia through effective cooperation of operators of Local and Regional Authorities
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Μίχος, Γεώργιος
Ημερομηνία
2017-06-09Επιβλέπων
Σπυριδάκης, ΕμμανουήλΘεματική επικεφαλίδα
Ναρκωτικά ; Κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών ; Τοπική αυτοδιοίκηση--ΕλλάδαΛέξεις κλειδιά
Εξαρτησιογόνες ουσίες ; Κέντρα πρόληψης της χρήσης ουσιών ; Συμβουλευτικά κέντρα ; Μονάδες υποκατάστατων ουσιών ; Θεραπευτικές κοινότητεςΠερίληψη
Το πρόβλημα της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών αποτελεί ένα φαινόμενο
συνυφασμένο με την ίδια την ανθρώπινη φύση και το πολιτισμικό πλαίσιο κάθε
κοινωνίας, αφού, ως γνωστόν, η χρήση τους γίνονταν, ιστορικά, στο πλαίσιο
κοινωνικών συνηθειών και θρησκευτικών τελετουργιών, ή σε άλλες περιπτώσεις για
την ανακούφιση του σωματικού και ψυχικού πόνου, και την κόπωση.1
Η διάδοση του, όμως, τα τελευταία χρόνια λαμβάνει συνεχώς μεγαλύτερες
διαστάσεις και αποκτά καινούριες μορφές, επιφέροντας σημαντικές επιπτώσεις όχι
μόνο στους χρήστες και τις οικογένειές τους, αλλά και σε ολόκληρη την κοινωνία,
καθώς η χρήση «ουσιών», πέρα από την περιθωριοποίηση, το στιγματισμό, την
εξαθλίωση, τις σωματικές και ψυχικές ασθένειες, τα νομικά προβλήματα, και, εν τέλει,
τον κοινωνικό αποκλεισμό των «χρηστών», συμβάλλει στη διόγκωση μιας σειράς
κοινωνικών προβλημάτων όπως: της παραβατικότητας των νέων, της διακοπής της
σχολικής φοίτησης, της εγκληματικότητας, της εξάπλωσης μεταδοτικών μολυσματικών
ασθενειών, κ.λπ.
Στο πλαίσιο διαχείρισης του πολυπαραγοντικού αυτού προβλήματος και της
εστίασής του στο Νομό Βοιωτίας, σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας, που
πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Διαπανεπιστημιακού Διατμηματικού Μεταπτυχιακού
Προγράμματος Σπουδών των Πανεπιστημίων Πελοποννήσου, Πειραιά, Αριστοτελείου
και του Δημοκρίτειου, είναι: η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας των μέχρι σήμερα
εφαρμοζόμενων πολιτικών αντιμετώπισής του, και η αναζήτηση αποτελεσματικότερης
αντιμετώπισής του διαμέσου σύστασης θεραπευτικής κοινότητας εξαρτησιογόνων
ουσιών και ενός πολυδύναμου κέντρου κοινωνικής επανένταξης και ενσωμάτωσης των
πρώην χρηστών στο Νομό Βοιωτίας, διαμέσου της ανάπτυξης των απαραιτήτων
συνεργασιών μεταξύ των φορέων της Τοπικής και Περιφερειακής αυτοδιοίκησης του
Νομού και την περαιτέρω συνεργασία τους με τους συναρμόδιους για την απεξάρτηση
και επανένταξη των χρηστών ιδιωτικούς και κρατικούς φορείς της κεντρικής διοίκησης
(πχ, ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΑ, κ.λπ).
Η δομή της εργασίας περιλαμβάνει πέντε επιμέρους κεφάλαια. Στο πρώτο,
αρχικά, γίνεται μία σύντομη ιστορική αναδρομή του προβλήματος της χρήσης
εξαρτησιογόνων ουσιών﮲ και στη συνέχεια παρουσιάζονται τα είδη τους και οι βασικές
έννοιες της τοξικοεξάρτησης και της θεραπείας.
Στο δεύτερο κεφάλαιο επιχειρούμε να παρουσιάσουμε και να κατανοήσουμε τους
αιτιολογικούς παράγοντες που προκαλούν και προσδιορίζουν την εξάρτηση, καθώς και
να προσεγγίσουμε τα βασικές θεραπευτικές προσεγγίσεις της και τα είδη των
θεραπευτικών προγραμμάτων.
Στο τρίτο κεφάλαιο ως στόχο έχουμε την προσέγγιση και καταγραφή των
σημαντικότερων στοιχείων και πρόσφατων εξελίξεων των διεθνών και ευρωπαϊκών
πολιτικών για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών, των επιπτώσεών
του στους διάφορους τομείς της κοινωνικής και πολιτισμικής σφαίρας, καθώς και των
στρατηγικών πολιτικής αντιμετώπισής του από τις διάφορες χώρες και φορείς σε
πανευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Στο τέταρτο κεφάλαιο σκοπός μας είναι να αποτυπώσουμε τα βασικά στοιχεία
της εθνικής πολιτικής και του εθνικού σχεδίου δράσης κατά των ναρκωτικών και να
παρουσιάσουμε το θεραπευτικό χάρτη της ουσιοεξάρτησης στην Ελλάδα με τους
φορείς και τα είδη των παρεχόμενων υπηρεσιών πρόληψης και θεραπείας των
ουσιοεξαρτήσεων.
Στο πέμπτο κεφάλαιο εξειδικεύουμε την ανάλυσή μας στα δεδομένα του Νομού
Βοιωτίας, εξετάζοντας, αρχικά, την αποδοτικότητα των υφιστάμενων δομών πρόληψης
και θεραπείας των εξαρτησιογόνων ουσιών, επιχειρώντας, ακολούθως, το σχεδιασμό
μίας νέας ολοκληρωμένης πρότασης για την αποτελεσματική αντιμετώπιση (πρόληψη,
συμβουλευτική, θεραπεία, κοινωνική επανένταξη) του προβλήματος αυτού διαμέσου
συνεργασιών και συμπράξεων μεταξύ των Οργανισμών της Τοπικής και Περιφερειακής
Αυτοδιοίκησης και άλλων φορέων, όπως για παράδειγμα, του ΟΚΑΝΑ, του ΚΕΘΕΑ,
18 άνω, κ.λπ.
Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την συγγραφή της παρούσας εργασίας
βασίστηκε στην βιβλιογραφική μελέτη και την επεξεργασία στατιστικών στοιχείων.
Βασικό βοήθημα αποτέλεσαν οι ετήσιες εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου
Παρακολούθησης των Ναρκωτικών και της Τοξικομανίας (EMCDDA), οι ετήσιες
εκθέσεις του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά και
την Τοξικομανία (ΕΚΤΕΠΝ), και οι εκθέσεις και μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού
Υγείας (ΠΟΥ) και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). Σημαντικό βοήθημα
ήταν και η μελέτη και επεξεργασία των στατιστικών στοιχείων του EMCDDA, της
Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ), της Ελληνικής Αστυνομίας και του
Συντονιστικού Οργάνου Δίωξης Ναρκωτικών / Εθνική Μονάδα Πληροφοριών
(ΣΟΔΝ/ΕΜΠ). Τέλος, πολύτιμες ήταν οι πληροφορίες που αντλήθηκαν κατά την προσωπική συνέντευξη με εκπροσώπους και στελέχη των θεραπευτικών κέντρων και
φορέων της ουσιοεξάρτησης και των οργανισμών της Τοπικής και Περιφερειακής
Αυτοδιοίκησης.
Τελικός στόχος της παρούσας εργασίας μας είναι ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη
των απαραίτητων συνεργασιών που θα οδηγήσουν στη σύσταση ενός ακόμη
συμβουλευτικού κέντρου, μίας θεραπευτικής κοινότητας εξαρτησιογόνων ουσιών και
ενός πολυδύναμου κέντρου κοινωνικής επανένταξης και ενσωμάτωσης των πρώην
χρηστών στο Νομό Βοιωτίας.
Περίληψη
The problem of the use of addictive substances is a phenomenon inherent in the
human nature and the cultural context of each society, since their use has historically
been made in the context of social habits and religious rituals or in other cases of body
relief , mental pain, and fatigue.
However, in recent years, its proliferation has been getting larger in size and
taking new forms, with a significant impact not only on users and their families but also
on society as a whole, as the use of 'substances', apart from marginalization, Stigma,
impoverishment, physical and mental illnesses, legal problems, and ultimately the social
exclusion of "users", contributes to the expansion of a series of social problems such as:
youth delinquency, discontinuation of schooling , crime, the spreading of infectious
diseases, etc.
In the framework of the management of this multifactorial problem and its focus
on the Prefecture of Viotia, the aim of this diploma thesis, which is carried out within
the framework of the Inter-University Interdisciplinary Postgraduate Program of Studies
of the Universities of Peloponnese, Piraeus, Aristoteleio and Democritus, is examining
the effectiveness of the policies applied today and searching for a more efficient
confrontation of the issue, through the establishment of a therapeutic community and a
multifunctional center for the social reintegration and integration of former users and
the development of cooperation among Local and Regional Authorities of the Prefecture
as well as government officials and organizations aiming at the same goal ( eg OKANA,
KETHEA etc ).
The structure of the work includes five sub-chapters. In the first, there is a brief
historical review of the problem of the use of addictive substances ﮲ then types of drugs
and drug addiction and suggested treatment are presented. In the second chapter we
attempt to present and understand the causal factors that evoke and determine
dependence, as well as to near basic therapeutic approaches and types of treatment
programs.
The third chapter aims to approach and record the most important elements and
recent developments in international and European policies to tackle the drug problem,
its impact on the various areas of the social and cultural sphere, and the policies to
tackle it, as applied in various countries by different organizations at a European or
international level.
In the fourth chapter our aim is to highlight the key elements of the national
policy and the national action plan against drugs and to present the therapeutic map of
substance dependence in Greece with the agencies and types of services provided for
prevention and treatment of drug addictions.
In the fifth chapter we specify our analysis in the data of the Prefecture of
Boeotia, first examining the efficiency of the existing structures for the prevention and
treatment of addictive substances, and then attempting to design a new comprehensive
proposal for effective treatment (prevention-treatment- counseling- reintegration) of this
problem through partnerships between the Local and Regional Authorities and other
bodies, such as OKANA, KETHEA, over 18 etc.
The methodology followed for the writing of this paper was based on the
bibliographic study and the processing of statistics. The annual report of the European
Monitoring Center for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA), the annual reports of the
National Center for the Documentation and Information on Drugs and Drug Addiction
(ECDCN) and the World Health Organization (WHO) And the United Nations (UN)
basically contributed to the study.
The statistical analysis of the EMCDDA, the National Statistical Service
(NSSG), the Hellenic Police and the Drug Enforcement Coordination Unit / National
Intelligence Unit (SNAF / NTUA) was an important aid. Finally, the information
obtained during the personal interview with representatives and executives of the
treatment centers and institutions of the addiction as well as executives of the Local and
Regional Government was valuable.
The final goal of our work is to design and develop the necessary collaborations
that will lead to the establishment of an additional counseling center, a therapeutic
community of addictive substances and a multipurpose center for social reintegration
and integration of former users in the Prefecture of Viotia.
Αριθμός σελίδων
167Σχολή
Σχολή Κοινωνικών και Πολιτικών ΕπιστημώνΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών ΣχέσεωνΤίτλος Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών
Τοπική και Περιφερειακή Ανάπτυξη και ΑυτοδιοίκησηΓλώσσα
ΕλληνικάΟι παρακάτω άδειες σχετίζονται με αυτό το τεκμήριο: