Ανάλυση στοιχείων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ βαθμού, από την περίοδο του σχεδίου Ιωάννης Καποδίστριας μέχρι την περίοδο του σχεδίου Καλλικράτης.

Abstract

Ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης παρουσιάζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά λόγω της οργανικής και εξουσιαστικής αυτονομίας του. Από τον 6ο αιώνα π.χ που πρωτοεμφανίστηκε ο θεσμός με το περίφημο πολίτευμα του Κλεισθένη και καθιερώθηκε η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, η τοπική αυτοδιοίκηση λειτουργεί ως ένας αυτόνομος οργανισμός που έχει την δική του εξουσιαστική νομιμότητα. Λειτουργεί παράλληλα και πέρα από το κεντρικό κράτος και συμπυκνώνει κοινωνικές διαδικασίες και έχει κύρια αποστολή του την διαχείριση των τοπικών κοινών υποθέσεων1. Στην παρούσα εργασία θα αναλυθεί η υφιστάμενη κατάσταση των Δήμων, κωδικοποιώντας τις αρμοδιότητες τους. Συγκεκριμένα από το έτος 1995 και η πορεία προς τον Νόμο 2539/1997 που έχει τίτλο ʽΙωάννης Καποδίστριαςʼ και θεωρείται ως η συνέχεια της πορείας του θεσμού της Αυτοδιοίκησης από την θεσμοθέτηση της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης ως δεύτερου επιπέδου τοπικής αυτοδιοίκησης. Στην συνέχεια θα περιγραφούν αντίστοιχα οι αρμοδιότητες που προβλέπει το πρόγραμμα Καλλικράτης που θεωρείται η σημαντικότερη θεσμική και διοικητική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα από την εποχή του Ελευθέριου Βενιζέλου. Είναι πλήρως εναρμονισμένη με τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης ακολουθεί τις οδηγίες της συνθήκης της Λισσαβώνας η οποία έχει ως σκοπό της, την συνεργασία όλων των επιπέδων-βαθμίδων διακυβέρνησης ανά την Ευρώπη. Το σημαντικότερο όμως στοιχείο είναι ότι οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με γνώμονα το συμφέρον των πολιτών. Βέβαια ως προϋπόθεση για την άσκηση της διοίκησης πλησιέστερα στον πολίτη είναι η αποκέντρωση των λειτουργιών της και η μεταβίβαση όλων εκείνων που δεν έχουν εκ της φύσεως τους γενικό περιεχόμενο στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (πρώτου κυρίως βαθμού και δευτέρου). Για την επίτευξη του συγκεκριμένου σκοπού απαιτείται η οργανωτική και λειτουργική ετοιμότητα τους. Στην χώρα μας λόγω της παρατεταμένης δημοσιονομικής κρίσης απαιτείται η τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη και αποκέντρωση που θα συμβάλλει στην ανάκαμψη της οικονομίας.