Η οργάνωση της Παιδείας και της Εκκλησίας κατά την οθωνική περίοδο (1833-1862)

Abstract

Με το θάνατο του Ιωάννη Καποδίστρια το Σεπτέμβρη του 1831, η Ελλάδα βυθίστηκε στο χάος και την αναρχία. Αμέσως μετά μπήκε στην εποχή της μοναρχίας, με την εκλογή του δευτερότοκου γιου του βασιλέα Λουδοβίκου Α΄ της Βαυαρίας, ΌΘωνα, στις 25/Απριλίου/7 Μαΐου 1832, ύστερα από εκλογή του από τις Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία). Ο ανήλικος βασιλιάς συνοδεύτηκε από τριμελή Αντιβασιλεία, τον κόμη Armansperg, τον νομομαθή Maurer και τον στρατηγό Heideck. Εκτός από τα ογκώδη προβλήματα, οι Αντιβασιλείς έπρεπε να διευθετήσουν και ζητήματα ύψιστης σημασίας, όπως η οργάνωση του κράτους. Η Ελλάδα ήταν σε τραγική κατάσταση, καθώς όλα ήταν διαλυμένα. Το έργο τους ήταν πολύ δύσκολο. Έπρεπε να διαμορφωθούν όλοι οι κρατικοί τομείς από την αρχή, αλλά δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην Παιδεία και στην Εκκλησία. Στον τομέα της Παιδείας, ιδρύθηκαν δημοτικά σχολεία, σχολεία μέσης εκπαίδευσης και Πανεπιστήμιο, με εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα. Η ίδια σημασία δόθηκε στην οργάνωση της ελληνικής Εκκλησίας, η οποία ήταν σε πλήρη αποσύνθεση. Ακέφαλες επισκοπές, ηθική διάβρωση και χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των κληρικών ήταν η εικόνα που παρουσίαζε. Στις 23 Ιουλίου/4Αυγούστου 1833 αποφασίστηκε η ανεξαρτησία της ελληνικής Εκκλησίας και η ίδρυση Ιεράς Συνόδου. Συγκροτήθηκαν σαράντα προσωρινές επισκοπές, και πάρθηκαν αποφάσεις για τα μοναστήρια και την περιουσία τους. Οι σχέσεις με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τη Ρωσική Εκκλησία κλονίστηκαν για πολλά χρόνια. Το Πατριαρχείο αναγνώρισε την ανεξαρτησία της ελληνικής Εκκλησίας μόλις το 1850, με τον Συνοδικό Τόμο. Οι αντιδράσεις για το εκκλησιαστικό επηρέασαν την κοινωνία της εποχής με ποικίλους τρόπους. Η συνολική εικόνα του ελληνικού κράτους όπως είναι σήμερα, οφείλεται στο έργο που έγινε από την Βαυαρική Αντιβασιλεία του Όθωνα, σε συνδυασμό με τη βοήθεια κορυφαίων Ελλήνων πολιτικών και λογίων.