Η Μικρασιατική Καταστροφή και η εμπλοκή των Μεγάλων Δυνάμεων

Abstract

Το ζήτημα της Μικρασιατικής Καταστροφής αποτελεί ένα κομβικό σημείο στη μελέτη της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Εξετάζοντας κανείς το ζήτημα αυτό εν συνόλω, θα διαπιστώσει την ύπαρξη πληθώρας ερμηνειών και μεθοδολογικών προσεγγίσεων στην αποτίμηση των γεγονότων της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου. Μια από τις κυρίαρχες προσεγγίσεις στην ελληνική ιστοριογραφία, επιχειρεί να ερμηνεύσει το κεφάλαιο αυτό υπό το πρίσμα της Μεγάλης Ιδέας- ως βασικό ιδεολογικό άξονα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από τη γέννηση του ελληνικού κράτους- και του Εθνικού Διχασμού. Εντούτοις, στη παρούσα εργασία θα επιχειρήσουμε να εντάξουμε αυτή τη θεματική στο ευρύτερο πλαίσιο του «Ανατολικού ζητήματος» και της πολιτικής που χάραξαν οι Μεγάλες Δυνάμεις στον χώρο της Εγγύς και Μέσης Ανατολής. Σκοπός, λοιπόν, αυτής της μελέτης είναι να αναδείξουμε τον εξωτερικό παράγοντα και την επιρροή που αυτός άσκησε, σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε την εμπλοκή και τον ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων στην διαμόρφωση των τελικών εξελίξεων. Προς αυτή τη κατεύθυνση, αρχικά θα γίνει μια σύντομη ανασκόπηση του Ανατολικού Ζητήματος και η σύνδεσή του με το ελληνικό εθνικό όραμα, τη «Μεγάλη Ιδέα». Ακολούθως θα παρουσιάσουμε τα γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων στον χώρο της Εγγύς Ανατολής. Στη συνέχεια, θα επιχειρήσουμε να ανασυνθέσουμε τα γεγονότα της περιόδου που προηγήθηκε της εισόδου της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δίνοντας έμφαση στην πολιτική-διπλωματική ιστορία και στις διαμορφωθείσες τάσεις στην εσωτερική ελληνική πολιτική σκηνή. Κατόπιν, θα επικεντρωθούμε στη διπλωματική ιστορία εστιάζοντας στο διπλωματικό παρασκήνιο της εντολής για την απόβαση ελληνικών στρατευμάτων στη Σμύρνη και θα αναλύσουμε τον συσχετισμό μεταξύ της πολιτικής που ακολούθησαν οι Μεγάλες Δυνάμεις και των βασικών πολιτικών και στρατιωτικών επιλογών των ελληνικών κυβερνήσεων κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας. Τέλος, θα παρουσιάσουμε τα γεγονότα της τελικής έκβασης της Μικρασιατικής εκστρατείας μέχρι και την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, που σήμανε και το τέλος του Μικρασιατικού ελληνισμού.