Από τη “Μάνα Ελιά” στην Αρχαία Μεσσήνη: Οι σταθμοί της διαχρονικής ελαιοκαλλιέργειας στη Μεσσηνία και προτάσεις διαχείρισής τους
| dc.contributor.advisor | Σπηλιοπούλου, Ιωάννα | |
| dc.contributor.author | Σταματελοπούλου, Αγγελική | |
| dc.date.accessioned | 2019-07-23T06:37:11Z | |
| dc.date.available | 2019-07-23T06:37:11Z | |
| dc.date.issued | 2019-07-17 | |
| dc.identifier.uri | http://amitos.library.uop.gr/xmlui/handle/123456789/5201 | |
| dc.description.abstract | Η παρούσα εργασία εστιάζει στην αλληλεπίδραση πολιτισμού και περιβάλλοντος στη Μεσσηνία και στα οφέλη που μπορούν να αποκομιστούν από τον συγκερασμό αυτό, για την ενίσχυση της οικονομίας μιας περιοχής με μεγάλη τουριστική προβολή ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, η οποία θα πρέπει να στηρίζεται κατά βάση στον πρωτογενή της τομέα και ιδιαίτερα στην ελιά. Η λατινική ονομασία της ελιάς είναι Olea europaea L. ssp. Europaea (Ελιά η ευρωπαϊκή), υπάγεται στην οικογένεια των oleaceae (ελαιοειδών) και περιλαμβάνει τριάντα περίπου είδη. Κύριο χαρακτηριστικό του δένδρου είναι η μακροζωία του. Για την εκμετάλλευση της ελιάς στην Προϊστορική Κρήτη και τα Μυκηναϊκά Κέντρα του πελοποννησιακού χώρου σημαντικές είναι οι μαρτυρίες των πινακίδων της Γραμμικής Β΄ γραφής από την Κνωσό, την Πύλο και τις Μυκήνες. Από αυτές αντλούμε σημαντικές πληροφορίες για τη χρήση του ελαιόλαδου στην καθημερινή ζωή, τις θρησκευτικές τελετές, τις εμπορικές δραστηριότητες και τις βιοτεχνικές ασχολίες (αρωματοποιία, υφαντική, κλπ) της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στον ελλαδικό χώρο. Από τους γραφείς των πινακίδων χρησιμοποιήθηκαν τρία διαφορετικά ιδεογράμματα για την ελιά και το ελαιόλαδο. Ο κάμπος της Μεσσηνίας είναι ιδανικός για την καλλιέργεια της ελιάς και συγκεκριμένα των ποικιλιών «Καλαμών» και «Κορωνέικης». Από τη συνολική παραγωγή της Πελοποννήσου, η Μεσσηνία έχει τον μεγαλύτερο αριθμό ελαιοδέντρων (13.522.475) και παράγει ετησίως 2.500 τόνους επιτραπέζιας ελιάς και 300.000 τόνους ελαιόλαδου. Ανάμεσά τους, και η παγκόσμια φημισμένη ελιά «Καλαμών», μία από τις καλύτερες βρώσιμες ελιές παγκοσμίως. Η πρόταση των πολιτιστικών διαδρομών που συσχετίζονται με την ελιά και το ελαιόλαδο, αποτελεί μία συνδυαστική προσπάθεια ανάδειξης και διαχείρισης του πολιτισμικού περιβάλλοντος της περιοχής, φυσικού και ανθρωπογενούς, με στόχο την ανάπτυξη του πολιτισμικού τουρισμού προς όφελος της τοπικής οικονομίας, μέσα από την προβολή των μεσσηνιακών προϊόντων του πρωτογενούς τομέα στο εξωτερικό, για την προσέλκυση επενδυτών, την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και την εξασφάλιση πόρων, που θα συντελέσουν σε μία αειφόρο τουριστική ανάπτυξη. Για την τεκμηρίωση της εργασίας χρησιμοποιήθηκαν βιβλιογραφικές πηγές τόσο για την βιοοικολογία της ελιάς όσο και για την ιστορία του ελαιόλαδου και της ελαιοκαλιέργειας από την Μυκηναϊκή εποχή έως σήμερα. Η Μεσσηνία έχει συμπεριλάβει στον Ευρωπαϊκό Κατάλογο και έχει αναγνωρίσει τις επιτραπέζιες ελιές ΠΟΠ «Καλαμάτα» και το ελαιόλαδο ΠΟΠ «Καλαμάτα». Με δεδομένη τη διαχρονική καλλιέργεια της ελιάς στην Πελοπόννησο και ειδικότερα στη Μεσσηνία, μια πολιτιστική διαδρομή με θέμα την ελιά και το ελαιόλαδο μπορεί να προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον, όχι μόνο εντός αλλά και εκτός της χώρας. Στην περιοχή της Πυλίας, ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφθεί τον Αρχαιολογικό Χώρο του Ανακτόρου του Νέστορος και τα μουσεία της περιοχής και να μάθει για την καλλιέργεια και τη χρήση της ελιάς και του ελαιόλαδου κατά την Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Στη Χριστιανούπολη, στην Αρχαία Μεσσήνη, αλλά και στην Καρδαμύλη της Μάνης μπορεί να επισκεφτεί κανείς κατά σειρά τον Ι.Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, το αρχαίο στάδιο και το οχυρό των Μούρτζινων-Τρουπάκηδων, όπου τού δίνεται η δυνατότητα να μελετήσει τη χρήση του ελαιόλαδου σε ποικίλες εκφάνσεις του δημόσιου και ιδιωτικού βίου κατά τη διάρκεια των αιώνων. Τη σύγχρονη ελαιοκαλλιέργεια και την ολοκληρωμένη διαχείριση της ελαιοκομίας μπορεί κανείς να τη μελετήσει στην περιοχή του Δήμου Καλαμάτας μέσα από τα ελαιοπερίβολα, τις μεταποιητικές μονάδες, τις μονάδες επεξεργασίας, την επανάχρηση των κτηρίων που συσχετίζονται με αυτά κλπ. Οι προϋποθέσεις για την επιτυχία της πολιτιστικής διαδρομής συνίστανται στο να είναι καλά συντηρημένα και προσπελάσιμα τα διάφορα «αξιοθέατα», στο να υπάρχουν υποδομές σύνδεσης των επιμέρους σημείων (πεζόδρομοι, οδικό δίκτυο), επιχειρήσεις που να προσφέρουν ποιοτικές και καινοτόμες υπηρεσίες και τη συμμετοχή σε δίκτυο για τη διαχείριση της διαδρομής. Οι οργανωτικές δράσεις της πολιτιστικής διαδρομής θα πρέπει να εμπεριέχουν κατάρτιση σχεδίου marketing (branding, λογότυπο, δημιουργικό διαδρομής), δημιουργία media plan, προγραμματισμό και διεξαγωγή event για την έναρξη λειτουργίας της πολιτιστικής διαδρομής, δράσεις προβολής (ενέργειες διαφήμισης και δημοσίων σχέσεων), δυναμική συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας (πιστοποιήσεις, κίνητρα, συμβάσεις, τοπικά σύμφωνα ποιότητας), ανάπτυξη ψηφιακής στρατηγικής επικοινωνίας και αγαστή αειφόρο διαχείριση των ίδιων των χώρων-σταθμών της διαδρομής. Επίσης θα πρέπει να δίνονται πληροφορίες, όπως ο βαθμός δυσκολίας της, η χιλιομετρική απόσταση, η προσβασιμότητα (αυτοκινητόδρομοι, ποδηλατοδρόμοι, πεζόδρομοι, ΑΜΕΑ, κλπ.), στοιχεία επικοινωνίας, σημεία ενδιαφέροντος σε κοντινές αποστάσεις, χώροι στάθμευσης, έντυπο διαδρομής (φυλλάδιο) ή ψηφιακή εφαρμογή, καθώς και τοπικές εορτές και εκδηλώσεις σε σχέση με την ελιά και το ελαιόλαδο. | el |
| dc.format.extent | 173 σελ. | el |
| dc.language.iso | el | el |
| dc.publisher | Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου | el |
| dc.rights | Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα | * |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/gr/ | * |
| dc.subject | Ελιά -- Ελλάδα -- Μεσσήνη (Αρχαία πόλη) -- Ιστορία | el |
| dc.subject | Ελαιόδεντρα -- Ελλάδα -- Μεσσήνη (Αρχαία πόλη) -- Ιστορία | el |
| dc.subject | Ελαιόλαδο -- Ελλάδα -- Μεσσήνη (Αρχαία πόλη) -- Ιστορία | el |
| dc.subject | Ελαιοτριβεία -- Ελλάδα -- Μεσσήνη (Αρχαία πόλη) -- Ιστορία | el |
| dc.subject | Γεωργία, Αρχαία -- Ελλάδα -- Μεσσήνη (Αρχαία πόλη) -- Ιστορία | el |
| dc.subject | Γεωργία -- Ελλάδα -- Μεσσήνη -- Ιστορία | el |
| dc.title | Από τη “Μάνα Ελιά” στην Αρχαία Μεσσήνη: Οι σταθμοί της διαχρονικής ελαιοκαλλιέργειας στη Μεσσηνία και προτάσεις διαχείρισής τους | el |
| dc.type | Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία | el |
| dc.contributor.committee | Κουρή, Μαρία | |
| dc.contributor.committee | Ζαχαριάς, Νικόλαος | |
| dc.contributor.department | Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών | el |
| dc.contributor.faculty | Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών | el |
| dc.contributor.master | Διαχείριση και Ανάδειξη Πολιτισμικών Αγαθών και Περιβάλλοντος | el |
| dc.subject.keyword | Ελαιόδεντρο | el |
| dc.subject.keyword | Καλλιέργεια ελιάς | el |
| dc.subject.keyword | Μεσσήνη (Αρχαία πόλη) | el |
| dc.subject.keyword | Μεσσήνη (Μεσσηνία, Ελλάδα) | el |
| dc.subject.keyword | Ελαιόλαδο | el |
| dc.description.abstracttranslated | This thesis focuses on the interaction between culture and the environment in Messinia and on the benefits that can be gained by that syncretism, in terms of enhancing the economy of a region with an increasing tourism prominence, which should be based on the primary sector and, particularly, on olive trees. The Latin origin of olive tree is Olea europaea L. ssp. Europaea (Olive tree the European), it belongs to the oleaceae family (kind of olive oil) and contains approximately thirty species. Its main characteristic is its longevity. Significant are signs in Linear B from Knossos, Pylos and Mycenae that display the exploitation of olive trees in prehistoric Crete as well as in other myceanaean centres in the Peloponnesian region. Through these we draw important information about the usage of olive oil in daily life, religious rituals, merchant activities and various occupations (perfumery, textiles, etc.) during the Late Bronze Age in Greece. Three different ideograms in Linear B express olive trees and olive oil. Today, the valley of Messinia is still ideal for the cultivation of olive trees and, particularly, of the variety “Kalamon” and “Koroneiki”. Considering the total production of the Peloponnese, Messinia contains the biggest number of olive trees (13,522,475) and annually produces 2,500 tones of edible olives and 300,000 tones of olive oil. The world famous olive “Kalamon” is one of the best edible olives internationally. Additionally, Messinia has been enlisted in the European Catalogue which has acknowledged the edible olives of Protected Designation of Origin (ΠΟΠ) «Kalamata» and the olive oil, also Protected Designation of Origin (ΠΟΠ) «Kalamata». Our proposal of a cultural route connected to olive trees and olive oil aims both to display and manage the cultural environment of the region -natural and human- in order to develop cultural tourism to the benefit of the local economy. Given the diachronic cultivation of olive trees in the Peloponnese, and more specifically in Messinia, a cultural route with olive trees and olive oil at its epicentre can arouse big interest, not only within but also outside the borders of the country. This can be achieved by displaying Messinian products of the primary sector abroad to attract sponsors, prolonging the tourism period and securing resources, which may contribute to a sustainable tourism development. In this cultural route, the visitor can visit the palace of Nestor and neighbouring museums in the region of Pylos and learn about the cultivation and the usage of olive trees and olive oil during the Late Bronze Age. At Christianoupolis, in Ancient Messini, but also in Kardamili, Mani, one can visit the church of Metamorphosis Sotiros, the ancient stadium and the fortress of Mourtzinon-Troupakidon, where one may study the usage of olive oil in various manifestations of private and public life across the centuries. Modern cultivation of olive trees and the procedure of olive harvest can be experienced in the municipality of Kalamata, in fields, conversion and processing units, in restored buildings related to olive enterprises, etc. In order for the proposed cultural route to succeed, the different “sights”-stations included in it must be well maintained, documented and easily accessible. There should be adequate infrastructure connecting all the sites (e.g. pavements, roads, etc.), while enterprises should offer quality services, while participating in a network managing the route. Organizational aspects of the cultural route should also include the design of a marketing plan (branding and logo of the route), a media plan, programming and administration of events for the inauguration of the cultural route, promotional activities (advertisement and public relations), strong involvement of the local community (e.g. certifications, motives, contracts, local covenant of quality, etc.), development of a digital communications policy and the sustainable management of the “stations”-sights of the route. In addition, various types of information should be easily available, such as the degree of difficulty, distance, accessibility and parking possibilities (e.g. highways, cycling roads, pavements, disability access etc.), contact details, nearby events, brochures or digital applications, other local festivals and celebrations related to the olive trees and the olive oil. The thesis is based on documentation by bibliographical resources, concerning both the organic ecology of olive trees and the history of olive oil along with the cultivation of olive trees from the Myceanaen era to the present day. | el |
Αρχεία σε αυτό το τεκμήριο
Αυτό το τεκμήριο εμφανίζεται στις ακόλουθες συλλογές
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα