Γνώσεις και στάσεις των ιατρών της πρωτοβάθμιας περίθαλψης του νομού Αρκαδίας σχετικά με τη χορήγηση αντιβιοτικών σε ασθενείς
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Βέργαδος, Δημήτριος
Ημερομηνία
2021-01-15Επιβλέπων
Κοντούλη-Γείτονα, ΜαρίαΘεματική επικεφαλίδα
Αντιβιοτικά ; Φαρμακευτική πολιτική -- Ελλάδα -- Περιπτωσιολογικές μελέτες ; Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας -- Ελλάδα -- Περιπτωσιολογικές μελέτες ; Υγειονομική περίθαλψη -- Ελλάδα -- Περιπτωσιολογικές μελέτες ; Υγειονομική πολιτική -- Ελλάδα -- Περιπτωσιολογικές μελέτεςΛέξεις κλειδιά
αντιβιοτικά ; γνώσεις και στάσεις των ιατρών ; μικροβιακή αντοχή ; πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας ; φαρμακοεπαγρύπνησηΠερίληψη
Γενικά : Τα αντιβιοτικά είναι ουσίες, οι οποίες έχουν την ευχέρεια να καταστρέψουν τα μικρόβια δίχως να δημιουργήσουν πρόβλημα στον μεγαλοοργανισμό ξενιστή. Επί της ουσίας πρόκειται για φυσικά στοιχεία, τα οποία τις περισσότερες φορές αναπτύσσονται από μύκητες, στρεπτομύκητες είτε διάφορους άλλους μικροοργανισμούς. Σε ελάχιστες περιπτώσεις πρόκειται για σύνθετα στοιχεία.
Όλα τα αντιβιοτικά δεν είναι δραστικά σε σχέση με όλους τους τύπους των μικροοργανισμών. Αυτό κατά κύριο λόγο σημαίνει πως ορισμένοι τύποι έχουν ενδογενή είτε ακόμα και ιδιοσυστασιακή αντοχή σε ορισμένες κατηγορίες αυτών των φαρμακευτικών αγωγών. Για παράδειγμα η εγγενής αντοχή καλείται και ως προκαθορισμένη. Οι μικροβιακοί τύποι όπου το αντιβιοτικό (είτε ακόμα και η ομάδα αυτών) είναι δραστικό αποτελούν το αντιμικροβιακό φάσμα αυτού.
Η αντοχή την οποία παρουσιάζουν συγκεκριμένα μικροβιακά στελέχη σε σχέση με το φάσμα των αντιβιοτικών ονομάζεται επίκτητη. Με αυτόν τον τρόπο για παράδειγμα, η αντοχή στην αμπικιλλίνη την οποία παρουσιάζουν συγκεκριμένα στελέχη θεωρείται επίκτητη, έχει άμεση σχέση, επομένως, μονάχα με καθορισμένα στελέχη, δεν είναι εγγενής ιδιότητα ενός συγκεκριμένου τύπου, ενώ πολλές φορές συσχετίζεται με τις μεταβολές στα κύτταρα των εν λόγω στελεχών, όπως είναι για παράδειγμα η παραγωγή ενός ενζύμου, το οποίο έχει τη δυνατότητα να αδρανοποιήσει την αμπικιλλίνη.
Από την άλλη πλευρά, υφίσταται η αντοχή της Pseudomonas aeruginosa σε αυτή την αγωγή που είναι εγγενής και ως επί το πλείστον αφορά ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα του εν λόγω τύπου. Αυτό το οποίο είναι χρήσιμο να ξέρουμε είναι πως με τον όρο μικροβιακή αντοχή σε αυτές τις φαρμακευτικές αγωγές καλούμε την επίκτητη αντοχή, που αποτελεί συνέπεια σημαντικών μεταβολών στο γενετικό υλικό ενός καθορισμένου στελέχους του μικροβιακού τύπου.
Ένα από τα κυριότερα γνωρίσματα της αντοχής, γενικότερα, είναι η διαρκής εξέλιξη προς την πολυαντοχή, την παρουσία δηλαδή στελεχών μικροβίων ανθεκτικών τις πιο πολλές φορές από ένα σύνολο αντιβιοτικών. Η συγκεκριμένη εξέλιξη αποτελεί μια καθοριστική συνέπεια της διασποράς των γονιδίων αντοχής από έναν μικροοργανισμό σε κάποιον άλλον και της επακόλουθης επιστροφής της θεραπευτικής των βακτηριακών λοιμώξεων.
Σκοπός : Στόχος της συγκεκριμένης είναι η διεξοδική μελέτη και η εκτενής έρευνα που αφορά τις γνώσεις και στάσεις των ιατρών της πρωτοβάθμιας περίθαλψης του νομού Αρκαδίας σχετικά με τη χορήγηση αντιβιοτικών σε ασθενείς. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος υλοποιήθηκε μια εργασία που είναι χωρισμένη σε θεωρητικό και ερευνητικό μέρος. Στο θεωρητικό στόχος μας είναι να αναλύσουμε την έννοια των αντιμικροβιακών, της μικροβιακής αντοχής καθώς επίσης και της φαρμακοεπαγρύπνησης, ενώ στο ερευνητικό κομμάτι στόχος μας είναι να παρουσιάσουμε και να αναλύσουμε τις γνώσεις και τις στάσεις των ιατρών της πρωτοβάθμιας περίθαλψης του νομού Αρκαδίας σχετικά με τη χορήγηση αντιβιοτικών σε ασθενείς
Μεθοδολογία : Για τη διεξαγωγή της έρευνας διαμοιράστηκε ερωτηματολόγιο σε 5 Κέντρα Υγείας του Ν. Αρκαδίας. Τα αποτελέσματα αναλύθηκαν με τη χρήση του προγράμματος στατιστικής ανάλυσης SPSS 25 και έγινε περιγραφική και συγκριτική ανάλυση. Η διανομή των ερωτηματολογίων και η συλλογή τους έγινε από τον Ιούλιο του 2019 έως το Σεπτέμβριο του ίδιου έτους. Τα ερωτηματολόγια που απαντήθηκαν ήταν 41 σε 65 που μοιράστηκαν συνολικά, άρα ο βαθμός ανταπόκρισης ήταν στο 63%. Το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε στην εργασία αυτή προέρχεται από την έρευνα των Geitona et al. (2017).
Αποτελέσματα : Οι ιατροί του δείγματος έχουν γνώση πάνω στο πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής (97,6%) και το θεωρούν ώς την πιο σημαντική ανεπιθύμητη ενέργεια των αντιβιοτικών (80.5%) και αποδίδουν το αίτιο αυτής κυρίως στην καταχρηστική συνταγογράφηση (75,6%). Η κύρια αιτία της καταχρηστικής συνταγογράφησης αναδείχθηκε η διαγνωστική αβεβαιότητα. Βασικό μέτρο που καταδείχθηκε στην έρευνα αυτή για την αντιμετώπιση του προβλήματος της αλόγιστης συνταγογράφησης είναι η ύπαρξη και τήρηση εθνικών και διεθνών οδηγιών και πρωτοκόλλων (73,2%). Οι ιατροί προχωρούν σε εμπειρική θεραπεία για στρεπτόκοκκο Α πολύ συχνά ή συχνά (65,8%), ενώ στην ωτίτιδα συνήθως ακολουθούν την τακτική της αναμονής (58,5%) και η διαγνωστική αβεβαιότητα ωθεί τους ιατρούς να προχωρήσουν σε χορήγηση αντιβιοτικού πιο εύκολα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενειών, όπως τη λοίμωξη αναπνευστικού (56,1%). Τέλος, σε σχέση με τη φαρμακοεπαγρύπνηση, η πιο συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια που έχει συναντηθεί είναι η διάρροια (82,9%), όμως οι γιατροί δηλώνουν σπάνια (36,6%) ή ποτέ (39%) τις ανεπιθύμητες ενέργειες,κυρίως επειδή θεωρούν ότι δεν είναι σοβαρές (56,1%), ενώ αν το κάνουν ο πιο πιθανός τρόπος είναι μέσω της κίτρινης κάρτας του ΕΟΦ (22%)