Το Εκπαιδευτικό Δράμα ως μέσο ανάπτυξης της Ενσυναίσθησης των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Μια έρευνα δράσης σε ιδιωτικό βρεφονηπιακό σταθμό της Τρίπολης
The Educational Drama as a mean of developing empathy of preschool children. An active research of a private pre-school in Tripoli
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Κοσμοπούλου, Δήμητρα
Ημερομηνία
2023-03Επιβλέπων
Κόνδης, ΓεώργιοςΘεματική επικεφαλίδα
Εκπαιδευτικό δράμα ; Δράμα στην εκπαίδευση ; Ενσυναίσθηση ; Προσχολική αγωγή ; Θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα ; Πρωτοβάθμια εκπαίδευση ; Ερωτηματολόγιο ; Κοινωνικές δεξιότητες ; Συναισθηματικές δεξιότητεςΛέξεις κλειδιά
Εκπαιδευτικό Δράμα ; Ενσυναίσθηση ; Προσχολική ΑγωγήΠερίληψη
Το Εκπαιδευτικό Δράμα αποτελεί ένα εξαιρετικά πολύτιμο εργαλείο στην εκπαιδευτική διαδικασία καθώς συμβάλλει στην ανάπτυξη κοινωνικών, εκφραστικών, διανοητικών και συναισθηματικών ικανοτήτων. Η εργασία εξετάζει αν μπορεί το εκπαιδευτικό δράμα να λειτουργήσει ως μέσο για την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης παιδιών προσχολικής ηλικίας και συγκεκριμένα σε παιδιά 3-4 ετών. Μιλώντας για ενσυναίσθηση αναφερόμαστε σε μια δεξιότητα η οποία λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε να βοηθά στην ψυχοκοινωνική εξέλιξη των παιδιών και να τα ωθεί να ενεργούν υπό το πρίσμα μιας ομάδας υιοθετώντας κοινά συναισθήματα, τρόπους συμπεριφοράς και φαντασία. Η ερευνήτρια πραγματοποίησε μια σειρά θεατροπαιδαγωγικών παρεμβάσεων που βασίζονται σε τεχνικές του Εκπαιδευτικού Δράματος, σε ιδιωτικό βρεφονηπιακό σταθμό στην Τρίπολη. Ο σταθμός παρέχει τμήματα που καλύπτουν από την βρεφική έως την προνηπιακή ηλικία. Βασικός ρόλος του σταθμού είναι η φροντίδα και η ασφάλεια των παιδιών, καθώς και η απασχόληση με εκπαιδευτικά προγράμματα κατάλληλα για την εκάστοτε ηλικιακή ομάδα. Στην έρευνα συμμετείχαν δυο τμήματα προνηπίων του βρεφονηπιακού σταθμού, τα οποία αποτελούν τις ερευνητικές ομάδες. Οι δύο ομάδες που συμμετείχαν στην διαδικασία της έρευνας ήταν η πειραματική ομάδα και η ομάδα ελέγχου. Στην πρώτη ομάδα συμμετείχαν 20 παιδιά στις παρεμβάσεις που υλοποιήθηκαν και απαρτιζόταν από 9 κορίτσια και 11 αγόρια. Η δεύτερη ομάδα απαρτιζόταν από 15 παιδιά, 7 αγόρια και 8 κορίτσια, τα οποία δεν εκτέθηκαν σε χειρισμό. Πριν ξεκινήσει η υλοποίηση των θεατροπαιδαγωγικών προγραμμάτων μοιράστηκαν στις δύο ομάδες (πειραματική και ελέγχου) τα ερωτηματολόγια. Τα ερωτηματολόγια απαντήθηκαν από τους γονείς και των δυο ομάδων πριν ξεκινήσουν οι παρεμβάσεις (pre- test) και σε δεύτερη φάση μετά το πέρας των παρεμβάσεων (post- test). Οι ερωτήσεις του ερωτηματολογίου ήταν 20 και αφορούσαν την στάση των παιδιών απέναντι σε συναισθηματικές καταστάσεις άλλων τους τελευταίους 2 μήνες. Η ερευνήτρια πραγματοποίησε 12 εφαρμογές διάρκειας μιας ώρας η καθεμία, σε ένα διάστημα 3 μηνών. Η έρευνα διήρκησε από τον Σεπτέμβριο έως τον Νοέμβριο του 2022 και τα παιδιά συμμετείχαν στις παρεμβάσεις μια φορά την εβδομάδα. Οι παρεμβάσεις που σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν από την ερευνήτρια χωρίστηκαν σε 4 κύκλους δράσεων από 3 παρεμβάσεις κάθε φορά. Μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων και την συμπλήρωση του ερωτηματολογίου για δεύτερη φορά έγινε ποσοτική και ποιοτική ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν, με σκοπό την εξαγωγή έγκυρων συμπερασμάτων με την μέθοδο της τριγωνοποίησης. Εκτός από το ερωτηματολόγιο Empathy Questionnaire (EmQue), που χρησιμοποιήθηκε ως ποσοτικό εργαλείο και στόχευε εξέταση της συναισθηματικής ταύτισης, της προσοχής στα συναισθήματα των άλλων και της προκοινωνικής συμπεριφοράς, στα μέσα συλλογής ποιοτικών δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν η συμμετοχική παρατήρηση, το ημερολόγιο του ερευνητή και ο κριτικός φίλος. Για την ανάλυση των ποσοτικών δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το SPSS και το κριτήριο Wilcoxon. Επιπλέον, για να ελέγξουμε την αξιοπιστία του ερωτηματολογίου χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης Cronbach’s Alpha. Με βάση την ανάλυση των ποσοτικών δεδομένων διαπιστώθηκε αύξηση στα επίπεδα ενσυναίσθησης των παιδιών της πειραματικής ομάδας που είχαν εκτεθεί στον χειρισμό σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Όσον αφορά τις ποιοτικές αναλύσεις διαπιστώθηκε βελτίωση των παιδιών που συμμετείχαν στις παρεμβάσεις, ως προς την συγκέντρωση, την διάθεση για επικοινωνία και επίλυση συγκρούσεων καθώς και την ενίσχυση της ομαδικότητας. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως τα συγκεκριμένα αποτελέσματα δεν δύναται να γενικευτούν, καθώς πρόκειται για ένα μικρό δείγμα, το οποίο εκτέθηκε σε χειρισμό σε μικρό χρονικό διάστημα, ώστε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα. Γίνεται παρότρυνση για υλοποίηση ερευνών, όπου οι παρεμβάσεις θα έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και θα πραγματοποιηθούν σε μεγαλύτερο δείγμα, με σκοπό την ανάδειξη του Εκπαιδευτικού Δράματος και της συνεισφοράς του στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησης των παιδιών προσχολικής ηλικίας.
Περίληψη
The Educational Drama consists of an excellent valuable tool in the educational process, while it has to do with the social development, expressional, mental and emotional skills. This project examines if the educational drama can operate as a mean for the development of pre-school children’s empathy and particularly of the age 3-4 years old. When we talk about empathy we are referring to a skill which works as a way to evolve the children and to make them work as a team adopting common emotions, ways of behavior and fantasy. The researcher carried out a series theatrepedagogy interventions that are based on techniques of the Educational Drama, at a private preschool in Tripoli. This school provides classes that cover from a toddler until a preschooler. This school’s basic rote is the children’s care and security while they are also occupied with educational programs hang to do with each age. In this research there were two classes of preschoolers of the school which are involved in the research where the experimental team and the team under control. In the first group there were 20 children, in particularly 9 girls and 11 boys. The second group, consisted of 15 children, 7 boys and 8 girls which didn’t expose to handling. Before the theatrepedagogy began, it was divided into 2 groups (experimental and under control) questionnaires. The questionnaire were answered from parents of the two teams before the interventions began (pre-test) and in the second phase after the interventions (post-test). The questions on the questionnaire were 20 and had to do with the children’s behavior towards emotional conditions over the last two months. The researcher accomplished 12 applications with the duration of an hour for each, in a 3 month period. The research was from September until November 2022 and the children took part in these once a week. The interventions that were planned and implemented from the researched were divided in 4 activity circles and 3 interventions each time. When the interventions were completed and the questionnaires were completed for second time, a quantity analysis was worked out in order to carry out precise conclusions with the method of triangulation. Apart from the questionnaire Empathy Questionnaire (EmQue), that was used as a quantity tool that had an aim exam of emotional traits, the emotional caring of others and prosocial behavior, in the mean of collection of quality traits used in participation remark, the researcher’s diary and the critic friend. For the analysis of the quantity data we used the SPSS and the criterion Wilcoxon. Moreover to control the reliably of the questionnaire we used the indicator of Cronbach’s Alpha. Based on analysis of the quantity of data it turned out that the increase of empathy levels of the children of the experimental group that were exposed to handling in relation to the group of control. As far as quality analysis is concerned, it turned out that the improvement of children that took part in the interventions, as for concentration the mood to communicate and the solution to quarrels while as for the group reinforcement. It’s important to refer that the particular results can’t generalize, as it has to do with a small sample, which is exposed to manual for a small period, as we can have safe conclusions. There is an encouragement to complete the research, while the interventions will have a larger duration and will be completed with a larger sample in order to exhibit the Educational Drama and its contribution to the development of empathy of preschool children.