Παραγωγή λόγου με χρήση συνεργατικών εργαλείων: Μια μελέτη στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ' Γυμνασίου

Abstract

Ο ρόλος των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΣΠΕ) στην εκπαιδευτική διαδικασία είναι κεντρικός, με στόχο την ανάπτυξη των μαθητών και την ενίσχυση της μάθησης στο πλαίσιο των σύγχρονων εποικοδομητικών και συνεργατικών θεωριών μάθησης. Στα τελευταία χρόνια το εκπαιδευτικό και ερευνητικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε συνεργατικά περιβάλλοντα μάθησης και τα συναφή εργαλεία τους, και υπό το πρίσμα αυτό εμπλουτίζεται συνεχώς η θεωρία που καθοδηγεί και υποστηρίζει το σχεδιασμό και τη χρήση τους. Σε ό,τι αφορά στη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος, η ανάπτυξη συνεργατικών εργαλείων του Ιστού 2.0 ανέδειξε μια νέα κατεύθυνση στην παραδοσιακή παραγωγή λόγου με την προώθηση μεθόδων συνεργατικής γραφής. Αντικείμενο της παρούσας διπλωματικής εργασίας αποτελεί μία πειραματική μελέτη, σε μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου στη συνεργατική παραγωγή γραπτού λόγου με τη χρήση του διαδικτυακού εργαλείου Google Docs στο πλαίσιο του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας. Στόχος της μελέτης ήταν να διερευνηθούν πτυχές της συμμετοχής, αλληλεπίδρασης και συνεργασίας των μαθητών, καθώς και των ατομικών συνεισφορών τους κατά τη συνεργατική ανάπτυξη κειμένων μέσω Google Docs. Η διδακτική παρέμβαση περιλάμβανε μια ακολουθία δραστηριοτήτων συνεργατικής γραφής, οι οποίες συνδυάστηκαν με μέθοδο πρόσωπο με πρόσωπο διδασκαλία στην τάξη. Η ανάλυση βασίστηκε α) σε ερευνητικά δεδομένα του ηλεκτρονικού περιβάλλοντος των Google Docs, όπως το ιστορικό αναθεωρήσεων, την αποτύπωση των σχολίων από τις ηλεκτρονικές συζητήσεις μεταξύ των μαθητών και μεταξύ μαθητών-εκπαιδευτικού β) στις γραπτές εργασίες των μαθητών σε ηλεκτρονική ή έντυπη μορφή και γ) στις απαντήσεις των μαθητών σε ειδικό ερωτηματολόγιο που διανεμήθηκε μετά την ολοκλήρωση της διδακτικής παρέμβασης. Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν τις διαφορετικές πρακτικές που ακολούθησαν οι μαθητές κατά τη συνεργατική παραγωγή λόγου και έδωσαν μια εικόνα των ενεργειών τους κατά τη δημιουργία του εγγράφου. Επίσης, έδειξαν ότι η συνεργατική γραφή με χρήση διαδικτυακών εργαλείων μπορεί να είναι αποτελεσματική και να ενταχθεί στην εκπαιδευτική πρακτική του Γυμνασίου. Τα συμπεράσματα της διπλωματικής εργασίας μπορούν να αξιοποιηθούν για το σχεδιασμό διδακτικών παρεμβάσεων συνεργατικής παραγωγής γραπτού λόγου με χρήση διαδικτυακών περιβαλλόντων και μελλοντικών ερευνών στο πεδίο.