Συνταξιοδοτικά συστήματα στις χώρες της Νότιας Ευρώπης: Μία συγκριτική προσέγγιση (Ελλάδα - Ιταλία)
Subject
Συντάξεις γήρατος -- Ελλάδα ; Συντάξεις γήρατος -- Ιταλία ; Συντάξεις -- Κυβερνητική πολιτική ; Ευρωπαϊκή Ένωση, Χώρες της -- Κοινωνική πολιτικήKeywords
Συνταξιοδοτικά συστήματα ; Συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση ; Χώρες νότιας Ευρώπης ; Ελλάδα ; Ιταλία ; Pension systems ; Pension reform ; Southern European countries ; Greece ; ItalyAbstract
Η παρούσα εργασία εξετάζει τις μεταρρυθμιστικές νομοθετικές παρεμβάσεις που έχουν συντελεστεί στα συνταξιοδοτικά συστήματα της Ελλάδας και Ιταλίας από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 μέχρι σήμερα και τα αποτελέσματά τους σε επίπεδο δομικών και λειτουργικών αλλαγών και οικονομικοκοινωνικών παραμέτρων των συστημάτων. Η κοινή αφετηρία των συνταξιοδοτικών συστημάτων των δύο χωρών, ως προς τα εγγενή χαρακτηριστικά τους και τις κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, αποτέλεσαν κριτήριο για την επιλογή ως ερευνητικού αντικειμένου της παρούσας εργασίας, του ιστορικού των μεταρρυθμίσεών τους σε συγκριτικό επίπεδο. Μεθοδολογικά, η εργασία στηρίχτηκε στη συλλογή και επεξεργασία στοιχείων από πρωτογενείς και βιβλιογραφικές πηγές, με σκοπό να προσδώσει στο περιεχόμενό της τόσο το αναγκαίο ιστορικό, θεωρητικό εννοιολογικό και νομοθετικό υπόβαθρο, όσο και τα απαιτούμενα εμπειρικά και ποσοτικά στοιχεία, για την εξέταση των ερευνητικών της ζητημάτων ανά χώρα. Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι νομοθετικές παρεμβάσεις μέχρι τα 2010 υπήρξαν χαμηλής αποτελεσματικότητας και βραχυπρόθεσμης προοπτικής, ενώ η πρόσφατη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της στην ελληνική οικονομία αποτέλεσαν την αναγκαία εξωτερική ώθηση για την υλοποίηση της ριζικότερης μεταρρύθμισης στην ιστορία του συστήματος. Στην περίπτωση της Ιταλίας, οι πλέον καινοτόμες δομικές μεταρρυθμίσεις του συστήματος είχαν ήδη υλοποιηθεί από τη δεκαετία του 1990, θέτοντας τα θεμέλια για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του. Η συγκριτική προσέγγιση του ιστορικού των δύο χωρών επιβεβαιώνει την υπόθεση της παρούσας εργασίας, για τον καθοριστικό ρόλο των παραδοσιακών επιλεκτικών σχέσεων των πολιτικών και κοινωνικών δρώντων και στις δύο χώρες, στη διαμόρφωση του περιεχομένου των υλοποιούμενων μεταρρυθμίσεων. Ταυτόχρονα, η συγκριτική προσέγγιση επιβεβαιώνει την απώλεια του παραδοσιακού αυτού ρόλου των σχέσεων των πολιτικών και κοινωνικών δρώντων και στις δύο χώρες, έναντι των δημοσιονομικών και μακροοικονομικών συνθηκών που διαμόρφωσε στις εθνικές τους οικονομίες η πρόσφατη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση.
Abstract
The present paper examines the reform legislative measures that have been implemented in the pension systems of Greece and Italy, from the early 1990s until today and their effects with respect to the structural and functional features of the systems and their socioeconomic parameters. The common starting point of the pension systems of the two countries, as far as their inherent characteristics and their common challenges are concerned, was the criterion for the determination of the reform record in the two countries in comparative level, as the research subject of the present paper.
Methodologically, the paper was based on the collection and processing of data from primary and bibliographical sources, in order to give to its content both the necessary historical, theoretical, conceptual and legislative background and the necessary empirical and quantitative data for the examination of its research issues for each country. In the case of Greece, the legislative interventions until 2010 were of low efficiency and short-term perspective, while the recent financial and economic crisis and its impact on the Greek economy constituted the necessary external stimulus for the implementation of the most radical reform in the history of the system. In the case of
Italy, the most path-breaking structural reforms had already been implemented in the
1990s, laying the foundations for the long-term sustainability of the system. The comparative analysis of the reform record of the two countries confirms the hypothesis of this paper, for the decisive effect of the traditional selective relations of the social and political actors in both countries in shaping the content of the implemented reforms. At the same time, the comparative analysis confirms the loss of this traditional role of the relations of the social and political actors in both countries towards the fiscal and macroeconomic conditions that the recent financial and economic crisis established in their national economies.
Number of pages
65 σελ.Faculty
Σχολή Κοινωνικών και Πολιτικών ΕπιστημώνAcademic Department
Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής ΠολιτικήςPost-graduate program
Ευρωπαϊκή Κοινωνική ΠολιτικήLanguage
GreekDescription
Αριθμός Εισαγωγής: 010847-010848 cdThe following license files are associated with this item: