Στάσεις επαγγελματιών υγείας απέναντι στο στίγμα που περιβάλλει την κατάθλιψη και τις διαθέσιμες θεραπευτικές προσεγγίσεις
Keywords
Κατάθλιψη ; Στίγμα ; Θεραπευτικές προσεγγίσεις ; Επαγγελματίες υγείας ; Οικονομική κρίση ; Depression ; Stigma ; Treatment approaches ; Health professionals ; Financial crisisAbstract
Εισαγωγή: Το στίγμα που περιβάλλει την κατάθλιψη αποτελεί το βασικότερο εμπόδιο
στην παροχή επαρκούς ψυχιατρικής φροντίδας και την παροχή αποτελεσματικής
θεραπείας, επιδεινώνοντας ακόμη περισσότερο την ήδη επιβαρυνόμενη κατάσταση της
υγείας των ψυχικά ασθενών. Μειώνει την αυτό-εκτίμησή τους, επηρεάζοντας αρνητικά
την ικανότητά τους για κοινωνικοποίηση, αναζήτηση ιατρικής βοήθειας, εργασία.
Οι καθοριστικές επιπτώσεις που έχει στην ατομική ευημερία, στην κοινωνική συνοχή
και στην ηθική και πολιτισμική διάσταση της κοινωνίας, καθιστούν την ανάγκη
καταπολέμησής του επιτακτική.
Σκοπός: Η καταγραφή της στιγματιστικής στάσης των επαγγελματιών υγείας απέναντι
στην κατάθλιψη και τους ασθενείς που πάσχουν από αυτήν και τις διαθέσιμες
θεραπευτικές προσεγγίσεις. Η παρούσα μελέτη διερεύνησε τις στάσεις των
επαγγελματιών υγείας ενός επαρχιακού νοσοκομείου έναντι της ψυχικής ασθένειας, των
μορφών θεραπείας-παρέμβασης για την αντιμετώπιση της νόσου, και των ψυχιατρικών
φαρμάκων.
Υλικό-Μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 203 επαγγελματίες υγείας που
εργάζονται στο Γ.Ν.Νοσοκομείου Κορίνθου, όλων των επαγγελματικών ομάδων και
ειδικοτήτων. Η συλλογή του εμπειρικού υλικού πραγματοποιήθηκε με τη χρήση
ερωτηματολογίου που περιελάμβανε μια κλίμακα 46 ερωτήσεων για την ανίχνευση των
απόψεων των επαγγελματιών υγείας, με τη μέθοδο των προσωπικών δομημένων
συνεντεύξεων. Τα δεδομένα αναλύθηκαν με τη μέθοδο της περιγραφικής στατιστικής
και με τη στατιστική δοκιμασία Chi Square test. Για τη σύγκριση ποσοτικών
μεταβλητών μεταξύ δύο ομάδων χρησιμοποιήθηκε το Student’s T-test. Για τη σύγκριση
ποσοτικών μεταβλητών μεταξύ περισσότερων από δύο ομάδων χρησιμοποιήθηκε ο
παραμετρικός έλεγχος ανάλυσης διασποράς ANOVA. Για τη διερεύνηση των
παραγόντων που επηρεάζουν τις στάσεις των επαγγελματιών υγείας, εφαρμόστηκαν
μοντέλα γραμμικής παλινδρόμησης. Η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων έγινε
με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 17.0.
Αποτελέσματα: Οι επαγγελματίες υγείας, παρά το γεγονός ότι παρουσίασαν
περισσότερο αισιόδοξη στάση ως προς τις ικανότητες των ψυχικά ασθενών, φαίνεται να
διατηρούν στερεότυπες αντιλήψεις, αποδεικνύοντας ότι ο στιγματισμός των ψυχικά
πασχόντων και η προκατάληψη γύρω από την ψυχική νόσο εξακολουθούν να
υφίστανται. Οι συμμετέχοντες προσδιόρισαν ως αποτελεσματικότερες μορφές
θεραπείας τις ψυχοκοινωνικές και ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις, όπως τον κοινωνικό
υποστηρικτικό περίγυρο (74,4%), την υγιεινή διατροφή και τη φυσική άσκηση (67,9%),
την ψυχανάλυση (60,6%), τεχνικές χαλάρωσης (60,5%) και συμβουλευτική (53,2%),
καταγράφοντας αμφιθυμικές στάσεις απέναντι στα ψυχιατρικά φάρμακα,
αμφισβητώντας την αποτελεσματικότητά τους. Παρά το γεγονός ότι μόλις ένας στους
δύο επαγγελματίες υγείας γνώριζε την ύπαρξη τηλεφωνικών γραμμών βοήθειας, θα
απευθύνονταν σε επαγγελματία ψυχικής υγείας (68,5%) σε περίπτωση που εμφάνιζαν
καταθλιπτικά συμπτώματα. Προσδιόρισαν την αύξηση των προβλημάτων ψυχικής
υγείας στην εποχή μας κυρίως στην οικονομική αβεβαιότητα (59,1%), στην αδυναμία
του χαρακτήρα (34%) και στην ανεργία (30,5%). Η οικονομική κρίση είχε άμεσο
αντίκτυπο στους επαγγελματίες υγείας, καθώς επιβάρυνε τον ψυχισμό τους (78,3%) και
δημιούργησε προβλήματα στην καθημερινότητα της εργασίας τους (86,7%).
Συμπεράσματα: Η ειδικότητα ήταν ο σημαντικότερος ανεξάρτητος παράγοντας που
επηρέασε στο δείγμα μας τις στάσεις απέναντι στην κατάθλιψη, ενώ οι στάσεις
απέναντι στις θεραπευτικές προσεγγίσεις και στα ψυχιατρικά φάρμακα επηρεάστηκαν
περισσότερο από το μορφωτικό τους επίπεδο. Τα αποτελέσματα της μελέτης φωτίζουν
πτυχές του στίγματος που περιβάλλει την κατάθλιψη μέσα από τις στάσεις των ίδιων
των επαγγελματιών υγείας απέναντι στην νόσο, οι οποίοι πρέπει να είναι πλήρως
ενήμεροι για τη φύση, τις εκδηλώσεις και τη θεραπεία των ψυχικών διαταραχών. Παρά
το γεγονός ότι η στάση των επαγγελματιών υγείας αποδεικνύεται λιγότερο
στιγματιστική, ο στιγματισμός των ψυχικά ασθενών και η προκατάληψη γύρω από την
ψυχική ασθένεια εξακολουθούν να υφίστανται. Για την αποτελεσματική καταπολέμηση
του στίγματος που περιβάλλει την κατάθλιψη και τις διαθέσιμες θεραπευτικές
προσεγγίσεις, κάθε παρέμβαση οφείλει να αντικρούσει συγκεκριμένες στερεοτυπικές
πεποιθήσεις. Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να είναι πρωταγωνιστές, απαλλαγμένοι
από το στίγμα που συνοδεύει τις ψυχικές ασθένειες καθώς μόνο με αυτό τον τρόπο θα
είναι σε θέση να μεταδώσουν αισθήματα αισιοδοξίας και αποδοχής.
Abstract
INTRODUCTION: The stigma surrounding depression constitutes the main obstacle
to the provision of adequate psychiatric care and the provision of effective treatment,
further exacerbating the already overloaded health situation of mental patients.
It reduces their self-esteem, it has a negative impact on their ability to socialize, to seek
medical assistance, and to work. The decisive impact on individual well-being, social
cohesion as well as the moral and cultural aspects of society, make the need to combat it
urgent.
AIM: To record stigmatic attitudes of health professionals towards depression and
patients who suffer from it and the available therapeutic approaches . The present study
investigated the attitudes of health professionals of a provincial hospital against mental
illness, the treatment-intervention forms to treat disease, and psychiatric drugs.
EVIDENCE-METHOD: The research sample consisted of 203 health professionals
working in the General Hospital in Corinth, from all professional groups and specialties.
The collection of empirical material was performed using a questionnaire that included
a range of 46 questions to detect the views of health professionals, with the method of
personal structured interviews. The data were analyzed by the method of descriptive
statistics and statistical test Chi Square test. The Student's T-test was used for the
comparison of quantitative variables between two groups. The parametric cluster
analysis control ANOVA was used to compare quantitative variables among more than
two groups. To investigate the factors affecting the attitudes of health professionals,
linear regression models were applied. The statistical analysis was performed with the
statistical program SPSS 17.0.
RESULTS: Despite the fact that health professionals exhibited a more optimistic
attitude towards the abilities of the mentally ill, they seem to maintain stereotypes,
proving that stigmatization of the mentally ill and prejudice surrounding mental illness
still exist. The participants identified the following as effective forms of therapy:
psycho-social and psycho-therapeutic interventions, such as social support around
(74.4%), healthy eating and physical activity (67.9%), psychoanalysis (60.6%),
relaxation techniques (60.5%) and counseling (53.2%), recording ambivalent attitudes
toward psychiatric medicines, questioning their effectiveness. Despite the fact that only
one in two health professionals were aware of the availability of telephone hotlines, they
would consult a mental health professional (68.5%) in the event they had depressive
symptoms. They determined the increase in mental health problems in our time mainly
to economic uncertainty (59.1%), weakness of character (34%) and unemployment
(30.5%). The economic crisis has had a direct impact on health professionals, as it
exacerbated their psychological state (78.3%) and created problems in everyday work
(86.7%).
CONCLUSIONS: Specialty was the most important independent factor affecting our
sample attitudes towards depression, while attitudes towards therapeutic approaches and
psychiatric medications were more affected by their level of education. The results of
the study shed light on aspects of stigma surrounding depression through the attitudes of
health professionals themselves against the disease, who should be fully informed about
the nature, manifestations and treatment of mental disorders. Despite the fact that the
attitude of health workers is less stigmatic, the stigmatization of the mentally ill and the
prejudice surrounding mental illness persist. To effectively combat the stigma
surrounding depression and the available therapeutic approaches, each intervention must refute certain stereotypical beliefs. Health professionals ,must they themselves be
protagonists, free from the stigma associated with mental illness as only in this way will
be able to convey optimism and acceptance feelings.
Number of pages
209 σελ.Faculty
Σχολή Κοινωνικών και Πολιτικών ΕπιστημώνAcademic Department
Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής ΠολιτικήςPost-graduate program
Θεσμοί και Πολιτικές ΥγείαςLanguage
GreekDescription
Αριθμός Εισαγωγής: 011116-011117 cdThe following license files are associated with this item: