Η συμβολή του θεατρικού παιχνιδιού στον εγγραμματισμό παιδιών προσχολικής ηλικίας

Abstract

Ο 20ος αιώνας έθεσε στο επίκεντρο του κοινωνικού γίγνεσθαι, το παιδί. Παύει πλέον να θεωρείται ως ένα παθητικό και ουδέτερο αντικείμενο χωρίς προσωπική κρίση και συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία (Μπουζάκης, 2002β). Από τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα, οι εμπειρίες, οι γνώσεις και τα ενδιαφέροντα των παιδιών λαμβάνονται υπόψη κατά το σχεδιασμό της εκπαιδευτικής δράσης. Κατ΄επέκταση, εισάγεται η βιωματική προσέγγιση και το παιχνίδι ως το σημαντικότερο μέσο μάθησης. Ανατρέχοντας στον Jacques Rousseau, John Dewey, Maria Montessori, Friedrich Froebel, διαπιστώνουμε ότι το παιχνίδι ανέκαθεν εθεωρείτο απαραίτητο παιδαγωγικό μέσο μάθησης και ανάπτυξης των παιδιών. Φτάνοντας στις μέρες μας και μελετώντας τα σύγχρονα Αναλυτικά Προγράμματα, παρατηρούμε ότι καταλαμβάνει πρωταρχική θέση. Κρίθηκε αναγκαίο λοιπόν, να υπάρξει ένα σχολείο μέσα στο οποίο κατακτάμε τη γνώση χωρίς διδακτισμούς, αλλά με δραστηριότητες που έχουν νόημα για τα παιδιά, καθώς κατανοούν γεγονότα και καταστάσεις του περιβάλλοντός τους. Η άποψη αυτή γεννά και το ερώτημα, κατά πόσο το παιδί αναπτύσσεται νοηματικά και ειδικότερα πόσο εκπαιδεύεται στην ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων (προφορικών και γραπτών) μόνο μέσα από κοινωνικές αλληλεπιδράσειςκαι συγκεκριμένα μέσα από το παιχνίδι. Ο προβληματισμός αφορά τόσο τη θεωρία όσο και την πράξη. Αρχικά παρατίθεται η θεωρητική τεκμηρίωση της έρευνας και ακολουθεί η μεθοδολογική προσέγγιση. Εφαρμόζεται σε πειραματική ομάδα η συγκεκριμένη διδακτική πρακτική (του θεατρικού παιχνιδιού) με συγκεκριμένους διδακτικούς στόχους και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στο χώρο της τάξης και στο ρόλο του εκπαιδευτικού. Μετέπειτα, συλλέγοντας τις απαντήσεις των παιδιών από το ερωτηματολόγιο, που κλήθηκαν να συμπληρώσουν, γίνεται παρουσίαση της διαδικασίας και των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από την εφαρμογή του θεατρικού παιχνιδιού στον εγγραμματισμό των παιδιών. Στόχος είναι η θεωρία να επιβεβαιώσει την πράξη και το αντίστροφο. Τα αποτελέσματα της έρευνας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η συστηματική διδασκαλία παιδιών προσχολικής ηλικίας με τις τεχνικές του θεατρικού παιχνιδιού αποτελεί έναν ευχάριστο και γόνιμο τρόπο, μέσω του οποίου καλλιεργείται αβίαστα και αυθόρμητα στα παιδιά ο εγγραματισμός και επαναπροσδιορίζεται ο ρόλος του εκπαιδευτικού. Στα αποτελέσματα, επίσης, εξετάζονται κατά πόσο οι παράγοντες φύλο (αγόρι-κορίτσι) και είδος σχολείου (κλασικό-ολοήμερο) αποτελούν ανεξάρτητες μεταβλητές. Συνοψίζοντας, η τωρινή μελέτη ερευνά κατά πόσο ο γραμματισμός μπορεί να εφαρμοστεί σε παιδιά νηπαιγωγείου. Κεντρικός άξονας της μελέτης είναι ο γραμματισμός ως κοινωνική πρακτική, αναλύοντας τη σχέση του και την ανάδυσή του μέσα απο το θεατρικό παιχνίδι. Στα συμπεράσματα τονίζεται η αλληλένδετη σχέση του γραμματισμού με το θεατρικό παιχνίδι και η επιρροή του ενός στο περιεχόμενο του άλλου.