Η άγνωστη ρωσική αποστολή του Μορέως ως παράδειγμα πολιτικής και πολιτιστικής διπλωματίας και ως αντίποδας της γαλλικής επιστημονικής αποστολής στον Μοριά
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Author
Γιαβόρσκαγια, Βικτωρία
Date
2019-09Advisor
Σπηλιοπούλου, ΙωάνναSubject
Πελοπόννησος (Ελλάδα) -- Περιγραφή και ταξίδια -- 19ος αι. ; Διπλωματία -- Ιστορία -- 19ος αιώνας ; Πολιτιστική πολιτικήKeywords
Ρωσική αποστολή στην Πελοπόννησο ; Πολιτιστικές διαδρομές στην Πελοπόννησο ; Ταξίδι του Ορλώφ-Νταβίντωφ ; Ορλώφ-Νταβίντωφ στην Πελοπόννησο ; Russian Expedition to the Peloponnese ; Cultural Routes to the Peloponnese ; Orlov-Davidov’s Journey ; Orlov-Davidov’s Journey to the PeloponneseAbstract
Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτέλεσε η σχεδόν άγνωστη στην ελληνική βιβλιογραφία επιστημονική-καλλιτεχνική αποστολή του Ρώσου ευγενή και διανοούμενου Κόμη Βλαδίμηρου Νταβίντωφ (1809-1882) το 1835 στην Ελλάδα, σε μια εποχή κατά την οποία οι περισσότεροι ταξιδιώτες του ελλαδικού χώρου προέρχονταν από την Ευρώπη. Μέσα από αναφορές και συγκρίσεις, γίνεται μια προσπάθεια διερεύνησης και κατανόησης της διπλωματικής χροιάς του ταξιδιού των Ρώσων, τόσο από την πολιτική όσο κυρίως από την πολιτιστική του διάσταση. H μελέτη περιορίζεται στον γεωγραφικό χώρο της Πελοποννήσου, που ήταν γνωστή εις βάθος χρόνου και ως Μοριάς.
Αρχικά, παραπέμποντας σε ιστορικά παραδείγματα, γίνεται αναφορά στην έννοια της διπλωματίας, και στη συνέχεια παρουσιάζεται ο ρόλος της πολιτιστικής διπλωματίας στις διμερείς κρατικές σχέσεις, με έμφαση στις σχέσεις του Βυζαντίου με τους Σλάβους.
Ακολουθεί μια διαχρονική αναφορά των βασικών σταθμών του περιηγητισμού από Ανατολή και Δύση προς τον Μοριά, όπως και των λόγων που έκαναν τους περιηγητές να διασχίσουν τα ορεινά και τα πεδινά μέρη του την εποχή που οι μετακινήσεις στην περιοχή αυτή ήταν απίστευτα δύσκολες. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η περίφημη Γαλλική Επιστημονική Αποστολή του Μορέως (1829) που κλείνει τον κύκλο του περιηγητισμού, εφόσον έχει πλέον μια καθαρά επιστημονική χροιά. Παρόμοια δομή έχει και το κεφάλαιο στο οποίο αναλύεται η Ρωσική Αποστολή στην Πελοπόννησο (1835), με έμφαση στις προσωπικότητες του Νταβίντωφ και του γνωστού Ρώσου ζωγράφου Κάρολου Μπριουλώφ (1799-1852).
Μέσα από μια σύγκριση των δυο αποστολών σε διαφορετικά επίπεδα και κάτω από το πρίσμα των κοινών φιλελληνικών και αρχαιολατρικών τους απόψεων, επισημαίνεται η προσπάθεια των Ρώσων να ασκήσουν και αυτοί με τη σειρά τους πολιτιστική διπλωματία στο νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος. Η σύγκριση αυτή καταλήγει σε μια πρόταση χάραξης δυο πολιτιστικών διαδρομών, της πρώτης στους βασικούς σταθμούς της Γαλλικής Αποστολής και της δεύτερης στα χνάρια της Ρωσικής Αποστολής στον Μοριά . Σκοπός τους είναι η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Πελοποννήσου με κύριο άξονα την πολιτισμική της μνήμη και η ενίσχυση του πολιτισμικού τουρισμού από γαλλόφωνες και σλαβόφωνες χώρες σε μια περιοχή, που πάντα ερχόταν σε επαφή με άλλους πολιτισμούς και κράτη, ασκώντας πολιτιστική διπλωματία.
Abstract
The subject of this work was the almost unknown scientific and artistic expedition of the Russian noble and intellectual Earl Vladimir Davidov (1809-1882) in 1835 in Greece, at a time when the majority of travelers in Greece came from Europe. Through references and comparisons, an attempt to investigate and understand the diplomatic complexion of the Russian voyage is made, both from its political and, mostly, its cultural aspect. The research is confined to the geographical area of the Peloponnese, also known as Morea in the long term.
Initially, a reference is made to the definition of diplomacy in general with a citation to historical examples, and subsequently, the role of cultural diplomacy in the bilateral relations of states is presented, with an emphasis on Byzantium and its relationship with the Slavs.
A concise apposition of the main touring destinations from Western Europe and the East to Morea over time is following, as well as the reasons that made them cross its mountains and lowlands at a time when travels in that area were incredibly difficult. Among them, the well-known French Scientific Expedition of Morea (1829) is distinguished, which is completing the circle of touring, having a clearly scientific complexion now. A similar structure is conspicuous at the chapter where the Russian Expedition in the Peloponnese (1835) is analyzed, with emphasis on the personalities of Davidov and the famous Russian painter Karl Bryullov (1799-1852).
Through that comparison of the two missions in different sections, and through their common philhellenistic and archaeological views, the efforts of the Russians to undertake cultural diplomacy with the newly established Greek state are signalized. This comparison concludes in a proposal for the creation of two cultural routes, the first one in the main stations of the French Expedition and the second one following the footsteps of the Russian Expedition in the Morea. Their purpose is the promotion of the cultural heritage of the Peloponnese with its cultural memory as the main axis, and the enhancement of cultural tourism by French-speaking and Russian-speaking countries in an area, which was always coming into contact with other cultures and states, carrying out cultural diplomacy.