Pottery analysis: A Technological Study of an Assemblage from Mycenaean Thebes
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Βαλάντου, Βασιλική
Ημερομηνία
2020-10Επιβλέπων
Ζαχαριάς, ΝικόλαοςΘεματική επικεφαλίδα
Κεραμική -- Ανάλυση ; Κεραμική, Ελληνική -- Θήβα (Ελλάδα) -- Ανάλυση ; Κεραμική, Αρχαία-- Θήβα (Ελλάδα) ; SEM-EDS Ανάλυση ; Φασματοσκοπία Φθορισμού ακτίνων Χ στην αρχαιολογία ; Αρχαιολογία -- ΜεθοδολογίαΛέξεις κλειδιά
Πετρογραφία ; Κεραμική ; Τεχνολογία παραγωγής ; SEM ; Petrography ; Pottery ; p-XRF ; Manufacturing technologyΠερίληψη
Pottery fragments, as the commonest finding in archaeological excavations, can play an important role as a source of information regarding human activities and various aspects of culture. The study of pottery production in certain historic periods characterize the socio-cultural level of societies, as well as the environmental and material availabilities and constraints. On the other hand the identification of the raw material sources and production centers provides information about trade networks and cultural contacts. Furthermore, by employing archaeometric analytical techniques, valuable information can be gained about issues of manufacturing technology and the provenance of raw materials.
The city of Thebes, located in Boeotia, Greece, was an important Late Bronze Age site from Early Helladic to Late Helladic period, developed to a powerful Mycenaean centre. Systematic excavations within the city walls have revealed evidence of the Mycenaean occupation in an extensive area, now covered by the contemporary city of Thebes.
In total 73 of Early Mycenaean pottery fragments stored in the archaeological museum of Thebes, were taken in the Laboratory of Archaeometry at the University of the Peloponnese, Kalamata, and were initially observed macroscopically and microscopically through Optical Microscopy (OM). Then a detailed examination using a Scanning Electron Microscope (SEM), coupled with an Energy Dispersive System (EDS) was applied for their microstructure and chemical characterisation. In addition through a portable X-ray Fluorescence (p-XRF) detector, provenance issues were addressed. For 20 of the samples which were macroscopically characterized as coarse-grained, a thin section petrography analysis was performed for mineralogical characterization as well as provenance and technological issues.
Through this interdisciplinary research was made clear how important is the combination of various techniques for the examination of pottery. The microscopic analysis in correlation with non-destructive analytical techniques provide significant information about pottery technology and provenance. Future research in this prehistoric material will investigate more the questions raised by this initial work.
Περίληψη
Τα κεραμικά θραύσματα, ως το συνηθέστερο εύρημα στις αρχαιολογικές ανασκαφές, μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο ως πηγή πληροφοριών που αφορούν στις ανθρώπινες δραστηριότητες και τις διαφορετικές πτυχές του πολιτισμού. Η μελέτη της παραγωγής της κεραμικής σε ορισμένες ιστορικές περιόδους χαρακτηρίζει το κοινωνικοπολιτισμικό επίπεδό τους, τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά διαθέσιμα υλικά και τυχόν περιορισμούς. Από την άλλη πλευρά, ο προσδιορισμός των πηγών πρώτων υλών και των κέντρων παραγωγής παρέχει πληροφορίες σχετικά με εμπορικά δίκτυα και πολιτιστικές επαφές. Επιπλέον, με τη χρήση αρχαιομετρικών αναλυτικών τεχνικών, μπορούν να αποκτηθούν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με θέματα τεχνολογίας κατασκευής και προέλευσης των πρώτων υλών.
Η πόλη της Θήβας, που βρίσκεται στη Βοιωτία, ήταν ένας σημαντικός χώρος της Ύστερης Εποχής του Χαλκού από την Πρώιμη Ελληνική έως την Υστεροελλαδική περίοδο, που αναπτύχθηκε σε ένα ισχυρό μυκηναϊκό κέντρο. Οι συστηματικές ανασκαφές στα τείχη της πόλης αποκάλυψαν στοιχεία για τη μυκηναϊκή κατοχή σε μια εκτεταμένη περιοχή, που καλύπτεται τώρα από τη σύγχρονη πόλη της Θήβας.
Συνολικά 73 θραύσματα κεραμικής της Πρώιμης Μυκηναϊκής περιόδου που αποθηκεύτηκαν στο αρχαιολογικό μουσείο της Θήβας, μεταφέρθηκαν στο Εργαστήριο Αρχαιομετρίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Καλαμάτα, και αρχικά παρατηρήθηκαν μακροσκοπικά και μικροσκοπικά μέσω οπτικής μικροσκοπίας (ΟΜ). Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε λεπτομερής εξέταση με τη χρήση μικροσκοπίου σάρωσης ηλεκτρονίου (SEM), σε συνδυασμό με σύστημα διασποράς ενέργειας (EDS) για τη μικροδομή και τον χημικό χαρακτηρισμό τους. Επιπλέον, μέσω φορητού ανιχνευτή φθορισμού ακτίνων Χ (p-XRF), αντιμετωπίστηκαν ζητήματα προέλευσης. Για 20 από τα δείγματα που χαρακτηρίστηκαν μακροσκοπικά ως χονδροειδείς, πραγματοποιήθηκε ανάλυση πετρογραφίας λεπτής τομής για ορυκτολογικό χαρακτηρισμό, καθώς και προέλευση και τεχνολογικά ζητήματα.
Μέσω αυτής της διεπιστημονικής έρευνας έγινε σαφές πόσο σημαντικός είναι ο συνδυασμός διαφόρων τεχνικών για την εξέταση της κεραμικής. Η μικροσκοπική ανάλυση σε συσχετισμό με μη καταστρεπτικές αναλυτικές τεχνικές παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την τεχνολογία κεραμικής και την προέλευση. Η μελλοντική έρευνα σε αυτό το προϊστορικό υλικό θα διερευνήσει περισσότερα ερωτήματα που τέθηκαν από αυτό το αρχικό έργο.