Τα προγράμματα διαγενεακής μάθησης ως εκπαιδευτικές πολιτικές για την κοινωνική συνοχή σε μια κοινωνία που γερνάει
Subject
Διαγενεακή μάθηση ; Διαγενεακές σχέσεις ; Μάθηση ενηλίκων -- Κοινωνικές απόψεις ; Γήρανση -- Κοινωνικές απόψεις ; Ηλικιωμένοι -- Κοινωνικές απόψεις ; Γενεές ; Εκπαίδευση και κράτος ; Ηλικιωμένοι -- Ελλάδα -- Κυβερνητική πολιτικήKeywords
Διαγενεακή μάθηση ; Διαγενεακά προγράμματα ; Κοινωνική συνοχή ; Γήρανση πληθυσμού ; Διαγενεακή διαμάχη ; Κοινωνικό κεφάλαιο ; Intergenerational learning ; Intergenerational programs ; Social cohesion ; Population ageing ; Intergenerational conflict ; Social capitalAbstract
Η παρούσα εργασία αποσκοπεί στη διερεύνηση του φαινομένου της διαγενεακής μάθησης,
μέσα από την καταγραφή και κριτική αποτύπωση διαγενεακών προγραμμάτων που έχουν
υλοποιηθεί αλλά και των πολιτικών που διέπουν την οργάνωσή τους και έχουν ωθήσει στη
δημιουργία τους. Στόχος της ανάλυσης είναι να φωτιστούν τα στοιχεία που ορίζουν τη συμβολή
της στην ανάπτυξη και ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
αξιοποιώντας ως παράδειγμα περιπτώσεις από τον Ελλαδικό χώρο. Αναλύεται το δημογραφικό
ζήτημα της γήρανσης του πληθυσμού, μέσα από την αναφορά στατιστικών στοιχείων αλλά και
των επιπτώσεων του στις σύγχρονες κοινωνίες, ως μια από τις αιτίες που κλονίζουν την
κοινωνική συνοχή. Αναδεικνύεται η αξία της κοινωνικής συνοχής για τις σύγχρονες κοινωνίες
γενικά, εστιάζοντας στον τρόπο που μπορεί να συμβάλλει η εκπαίδευση σε αυτό. Μέσα από την
ανάλυση της βιβλιογραφίας παρουσιάζεται εμπεριστατωμένα η συμβολή της διαγενεακής
μάθησης στις εκπαιδευτικές ανάγκες για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, υπό το πρίσμα
της θεωρίας του κοινωνικού κεφαλαίου.
Στη συνέχεια, αξιοποιώντας τη μεθοδολογική προσέγγιση της ανάλυσης τεκμηρίων,
καταγράφονται τα σημεία των πολιτικών που ακολουθούν υπερεθνικοί οργανισμοί που
επηρεάζουν το πεδίο που μελετάται. Επίσης, αποδομείται και καταγράφεται το πεδίο δράσης
στην Ελλάδα, μέσα από τη μελέτη των στοιχείων υλοποιημένων προγραμμάτων.
Η έρευνα της συγκεκριμένης εργασίας αναδεικνύει τη διαγενεακή μάθηση ως μη κυριαρχούσα
πολιτική, ενταγμένη στις ευρύτερες στρατηγικές των θεσμών για την Ενεργό Γήρανση και τη
διαχείριση του ζητήματος της Γήρανσης, υπό την έννοια της δια βίου εκπαίδευσης. Η ανάγκη
για ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής αναγνωρίζεται παγκοσμίως, καθώς και η συμβολή της
εκπαίδευσης προς αυτό το σκοπό, ενώ οι τοπικοί φορείς αναλαμβάνουν δράση και πρωτοβουλία
για τη διεξαγωγή διαγενεακών προγραμμάτων, με την προσπάθεια εμπλοκής διαφορετικών
γενεών και κοινωνικών ομάδων. Μέσα από την αποτύπωση του ζητήματος εγείρονται
ερωτήματα σχετικά με τους λόγους μη βιωσιμότητας των προγραμμάτων και της κουλτούρας
της διαγενεακής μάθησης σε κρατικό επίπεδο, ζητήματα που χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης
και έρευνας.
Abstract
The main purpose of this dissertation is to explore the field of intergenerational learning, by
presenting a review and a critical approach to some of the programs that already had taken place
in European countries, including Greece, along with the strategies and politics of subnational
organisations that lead to the development of such educational programs. The main focus of this
analysis is to highlight the way intergenerational educational environments can promote and
secure social cohesion, thus disrupted by the emerging older population and the ageing of the
society. The ongoing changes in demographic conditions due to ageing population is one of the
themes that constitute the theoretical base of this paper, alongside with the positive and negatives
effects to the society in general, with a specific approach of the social cohesion aspect. All these
theoretical research outlines the role of education in modern societies, and how through the
theory of social capital, education can compensate for the societal problem emerged from the
population’s ageing, especially with strategies such as intergenerational learning.
By critically analysing the context of the discourse that subnational organisations produce, and
by researching the main characteristics and information that come from the intergenerational
programs, this research summarizes on describing the field of intergenerational learning, as part
of the Active Ageing politics. Although intergenerational programs fulfil the criteria needed to
support and develop the social cohesion needed in ageing societies, there is no official legislation
and it isn’t an autonomous political priority. So, as a result, the sustainability of such practices is
questioned, and the reasons why, alongside with the suggestion of further research, not only
regarding the connection between intergenerational programs and the enhancement of social
cohesion, but especially the long term benefits of such practises.