Οι τεχνικές της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση, ως μέσο για την καλλιέργεια της δημιουργικότητας, στο μάθημα των εικαστικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Φιλάνδρα, Ιωάννα
Ημερομηνία
2022-03Επιβλέπων
Τσιάρας, ΑστέριοςΘεματική επικεφαλίδα
Δραματική τέχνη ; Δημιουργικότητα ; Πρωτοβάθμια εκπαίδευση ; Εικαστική αγωγή ; Εκπαιδευτικό δράμαΛέξεις κλειδιά
Δημιουργικότητα, Δημιουργική ικανότητα, Δημιουργική διαδικασία, Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση, Δράμα στην Εκπαίδευση, Διδακτική των Εικαστικών Τεχνών, Εικαστικά, Εικαστική Αγωγή ; Δραματική τέχνη ; Πρωτοβάθμια εκπαίδευση ; Εικαστική αγωγή ; Δημιουργική ικανότητα ; Εκπαιδευτικό δράμαΠερίληψη
Η παρούσα ερευνητική μελέτη έγινε στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Δραματική Τέχνη και Παραστατικές Τέχνες στην Εκπαίδευση και στη Δια Βίου Μάθηση» του Πανεπιστήμιου Πελοποννήσου, για τη Σχολή Καλών Τεχνών – Τμήμα Θεατρικών Σπουδών. Σκοπός της μελέτης είναι να ερευνηθεί κατά πόσο οι τεχνικές της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση μπορούν να αποτελέσουν ένα δυνατό εργαλείο, για την καλλιέργεια της δημιουργικότητας μαθητών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στο μάθημα των Εικαστικών. Έχοντας υπόψη ότι τόσο το πεδίο της Εικαστικής Αγωγής όσο και οι βασικοί σκοποί της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση αποβλέπουν στην ενίσχυση της δημιουργικότητας, σχεδιάστηκε η μέθοδος και έγινε η υλοποίηση της έρευνας. Τον πληθυσμό αποτέλεσαν δύο τμήματα της Δ΄ τάξης του 3ου Δημοτικού Σχολείου Βούλας, εκ των οποίων το ένα ορίστηκε ως η πειραματική ομάδα με 18 μαθητές και μαθήτριες στο σύνολο και το άλλο η ομάδα ελέγχου με το ίδιο σύνολο μαθητών και μαθητριών. Για τις δύο ομάδες επιλέχθηκε μια συγκεκριμένη θεματολογία της διδασκαλίας των Εικαστικών Τεχνών με σημαντική διαφοροποίηση στην πειραματική ομάδα, για την οποία σχεδιάστηκε ένα πρόγραμμα παρέμβασης 12 εργαστηρίων, σχεδιασμένα σύμφωνα με τη μέθοδο και τις τεχνικές της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση. Πρόκειται για μια εκπαιδευτική έρευνα δράσης, με οιονεί πειραματικό σχεδιασμό και με την ενεργό συμμετοχική παρατήρηση της ερευνήτριας που βασίζεται στο μοντέλο σπειροειδούς διαδικασίας σχεδιασμού, δράσης, παρατήρησης και αναστοχασμού. Επιπλέον πρόκειται για μια μικτού τύπου έρευνα που προσεγγίζει τόσο την ποσοτική, όσο και την ποιοτική μέθοδο. Ως εκ τούτου, τα ποσοτικά δεδομένα συλλέχθηκαν βάσει της κλίμακας CSQ-R των Kumar, Kemmler και Holman (1997), που δόθηκε για συμπλήρωση στις δύο ομάδες πριν και μετά τις παρεμβάσεις. Για την ανάλυση και επεξεργασία τους χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα στατιστικής SPSS με την αξιοποίηση του παραμετρικού κριτηρίου t-student για εξαρτημένα δείγματα. Για τη συλλογή των ποιοτικών δεδομένων τα εργαλεία της έρευνας, που χρησιμοποιήθηκαν, ήταν η ενεργός συμμετοχική παρατήρηση της ερευνήτριας και της κριτικής φίλης κατά τη διάρκεια των παρεμβάσεων, καθώς και οι ημιδομημένου τύπου συνεντεύξεις των συμμετεχόντων και εκπαιδευτικών κλάδων ΠΕ91.01 και ΠΕ08. Όπως προβλέπεται σε έρευνες μικτού τύπου, η τριγωνοποίηση βοήθησε στην απόδοση των συμπερασμάτων. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν, έδειξαν ότι η καλλιέργεια της δημιουργικότητας στο μάθημα της Εικαστικής Αγωγής έχει τη δυνατότητα να επιτευχθεί σε έναν ικανοποιητικό βαθμό μέσα από προγράμματα σχεδιασμένα με βάση τις τεχνικές της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση.
Περίληψη
The present research study was carried out in the framework of the postgraduate study program "Dramatic Art and Performing Arts in Education and Lifelong Learning" of the University of Peloponnese, for the School of Fine Arts - Department of Theatrical Studies. The purpose of the study is to investigate whether the techniques of Drama in Education can be a powerful tool for cultivating the creativity of Primary Education students, through the Visual Art Class. Bearing in mind that both the field of Art Education and the main purposes of Dramatic Art in Education are aimed at enhancing creativity, the method was designed and the research was implemented. The population consisted of two sections of the 4th grade of the3rd Elementary School of Voula, one of which was defined as the experimental group with 18 students in total and the other the control group with the same set of students. A specific theme of the teaching of Visual Arts was chosen, for the two groups, with significant differences in the experimental group, for which an intervention program of 12 workshops was designed, according to the method and techniques of Drama in Education. It is an educational action research, with quasi-experimental planning and with the active participatory observation of the researcher based on the model of a spiral process of planning, action, observation and reflection. In addition, it is a mixed type of research, approaching both the quantitative and the qualitative methods. Therefore, the research tool chosen for the quantitative data collection is the CSQ-R scale of Kumar, Kemmler and Holman (1997), which was given for completion in both groups before and after the interventions. The SPSS statistical program was used for the analysis and processing of the quantitative data with the help of the t-student parametric criterion for dependent samples. For the collection of qualitative data, the research tools used were the active participatory observation of the researcher and the critical friend during the interventions, as well as the semi-structured type interviews of the participants as well as Theatre and Visual Arts teachers. As predicted in mixed-type researches, triangulation helped to yield the conclusions. The conclusions that emerged from this research showed that the cultivation of creativity in the subject of Visual Art Education has the potential to be achieved to a satisfactory degree, through programs designed based on the techniques of Drama in Education.