Αντιλήψεις εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σχετικά με τη λειτουργία των Τμημάτων Υποδοχής (ΖΕΠ) και το ρόλο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στο ελληνικό σχολείο
Perceptions of primary school teachers about operation of Reception Departments (SPAs) and the role of intercultural education in Greek school
Subject
Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας ; Πολυπολιτισμική εκπαίδευση -- Ελλάδα ; Ενταξιακή εκπαίδευση -- Ελλάδα ; Εκπαιδευτική ισότητα -- Ελλάδα ; Κοινωνική ενσωμάτωση -- Ελλάδα ; Εκπαιδευτική κοινωνιολογία -- Ελλάδα ; Εκπαιδευτικοί -- Επιμόρφωση -- Ελλάδα ; Εκπαίδευση και κράτος -- ΕλλάδαKeywords
Διαπολιτισμική εκπαίδευση ; Σχολική επίδοση ; Τμήματα υποδοχής ; Intercultural education ; School performance ; Reception departmentsAbstract
Στην παρούσα εργασία θα δούμε τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών που έχουν εργαστεί σε τμήματα υποδοχής τα τελευταία χρόνια, σχετικά με το ρόλο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στο ελληνικό σχολείο και το κατά πόσο η πολιτισμική ετερογένεια επηρεάζει τη σχολική επίδοση των μαθητών. Η παρούσα έρευνα είναι ποιοτική και το εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε για τη συλλογή των δεδομένων είναι η ημιδομημένη συνέντευξη. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι εκπαιδευτικοί των τμημάτων υποδοχής αντιμετωπίζουν προβλήματα κατά τη διδακτική διαδικασία και αυτά κυρίως εντοπίζονται στην έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής και στην έλλειψη κατάρτισής τους. Στην πλειοψηφία τους οι εκπαιδευτικοί εκτιμούν τη λειτουργία των τμημάτων υποδοχής γιατί πιστεύουν ότι οι μαθητές με την φοίτησή τους σε αυτά, κάτι περισσότερο μαθαίνουν και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μπορούν ευκολότερα και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση να παρακολουθήσουν τα μαθήματα στη γενική τάξη. Εκτίμηση όλων των εκπαιδευτικών που πήραν μέρος στην παρούσα έρευνα, ήταν ότι η πολιτισμική ετερογένεια επηρεάζει ως ένα βαθμό τη σχολική επίδοση των μαθητών καθώς προέρχονται συνήθως από ελλειμματικά περιβάλλοντα με αποτέλεσμα να μην τους είναι πάντα εύκολο να προσαρμοστούν και να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα της γενικής τάξης. Σύμφωνα με τα παραπάνω, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως θα πρέπει να γίνουν ουσιαστικότερες και πιο οργανωμένες προσπάθειες στο κομμάτι της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στο ελληνικό σχολείο και αρωγός αυτής της προσπάθειας θα πρέπει να είναι το Κράτος.
Στο πρώτο κεφάλαιο θα γίνει λόγος για τις κοινωνικές ανισότητες που υπάρχουν στην εκπαίδευση. Θα αναλύσουμε το αξιοκρατικό, συναινετικό πρότυπο εκπαίδευσης , το οποίο υποστηρίζει ότι το σχολείο κατανέμει τους μαθητές στις διάφορες επαγγελματικές και κοινωνικές τους θέσεις σύμφωνα με τις ικανότητές τους και το συγκρουσιακό μοντέλο λειτουργίας του σχολείου το οποίο κατανέμει τους μαθητές στις ποικίλες επαγγελματικές και κοινωνικές θέσεις σύμφωνα με την κοινωνική τους προέλευση. Στη συνέχεια θα αναφερθούμε στη σχολική επίδοση και τους παράγοντες που την επηρεάζουν.
Στο δεύτερο κεφάλαιο θα αναφερθούμε στη διάκριση των εννοιών «πολυπολιτισμικότητα» και «διαπολιτισμικότητα», καθώς συχνά παρατηρείται να εμφανίζονται ως ταυτόσημες. Στη συνέχεια θα μιλήσουμε για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση και τα μοντέλα εκπαίδευσης στις πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Ακολούθως θα δούμε ποιος είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού στη διαπολιτισμική εκπαίδευση και τη σπουδαιότητά του. Επίσης, θα αναφερθούμε στην περαιτέρω κατάρτιση του εκπαιδευτικού στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, που πλέον είναι απαραίτητη και συνάμα επιθυμία των ίδιων ώστε να ανταποκρίνονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις απαιτήσεις ενός τμήματος υποδοχής. Και τέλος, θα δούμε πόσο η σχολική επίδοση ενός μαθητή επηρεάζεται από την πολιτισμική ετερογένεια.
Στο τρίτο κεφάλαιο θα αναφερθούμε στην εκπαιδευτική πολιτική που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα για θέματα ετερογένειας από τα μέσα του 1970 όπου τα ελληνικά σχολεία δέχονται παλιννοστούντες μαθητές, κυρίως από τη Δ. Γερμανία, την Αμερική και την Αυστραλία, οι οποίοι αντιμετωπίζουν γλωσσικές ελλείψεις. Και τέλος, θα κάνουμε λόγο για το ρόλο των τάξεων υποδοχής στο ελληνικό σχολείο από την αρχή της δημιουργίας τους και τον τρόπο που λειτουργούν και στη συνέχεια θα προχωρήσουμε, κάνοντας μια αναφορά στο νομικό πλαίσιο που διέπει τη διαπολιτισμική εκπαίδευση.
Στο τέταρτο και τελευταίο κεφάλαιο, παρουσιάζεται ο μεθοδολογικός σχεδιασμός της έρευνας και κατόπιν τα συμπεράσματα που προέκυψαν από τη διενέργεια της παρούσας έρευνας, τα οποία σε αρκετά σημεία συμφωνούν με παλιότερες έρευνες που έχουν γίνει και αφορούν το ίδιο θέμα.
Abstract
In this paper we will look at the perceptions of teachers who have worked in reception departments in recent years, about the role of intercultural education in the Greek school and whether cultural heterogeneity affects the school performance of students. The research conducted is of qualitative methodology and the methodological tool used is the semi-structured interview. The results of the research showed that the teachers of the reception departments face problems during the teaching process and these are mainly found in the lack of material and technical infrastructure and in the lack of training both by themselves and by the state. The majority of teachers appreciate the operation of the reception departments because they believe that students learn by attending them, even in the few hours they go, and this makes it easier for them to attend classes in the general classroom with greater self confidence. The assessment of all teachers who participated in the present study was that cultural heterogeneity to some extent affects students' school performance as they usually come from deficient environments so it is not always easy for them to adapt and attend the general classroom program. Based on the above, we conclude that more substantial and organized efforts should be made in the field of intercultural education in the Greek school and the helper of this effort should be the state.
The first chapter will discuss the social inequalities that exist in education. We will analyze the meritocratic, consensual model of education, which argues that the school divides students into their various professional and social positions according to their abilities, and the school's conflict-based operating model, which divides students into various professional and social positions according to their social background. Then we will talk about school performance and the factors that affect it.
In the second chapter we will refer to the distinction of the concepts "multiculturalism" and "interculturalism", as they are often observed to appear as identical. Next we will talk about intercultural education and models of education in multicultural societies. Then we will see what is the role of the teacher in intercultural education and its importance. We will also refer to the further training of the teacher in the context of intercultural education, which is now necessary and at the same time their desire to meet in the best possible way the requirements of a reception department. Finally, we will see how much a student's school performance is affected by cultural heterogeneity.
In the third chapter we will refer to the educational policy implemented in Greece on issues of heterogeneity since the mid-1970s where Greek schools accept returning students, mainly from West Germany, America and Australia, who face language deficiencies. Finally, we will talk about the role of the reception classes in the Greek school from the beginning of their creation and the way they operate and then we will move on, making a reference to the legal framework that governs intercultural education.
In the fourth and last chapter, the methodological design of the research is presented and then the conclusions that emerged from the conduct of the present research, which in several points agree with previous research that has been done and concerns the same subject.