Κάτω Πόλη Μυστρά: Η Τράπεζα της Μονής Βροντοχίου & σενάρια (ανα)σύνθεσης του μοναστηριακού συγκροτήματος
Θεματική επικεφαλίδα
Μονή Βροντοχίου (Μυστράς, Ελλάδα) ; Χριστιανικές αρχαιότητες -- Ελλάδα -- Μυστράς ; Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία, Κτήρια της -- Ελλάδα -- Μυστράς ; Εκκλησιαστική αρχιτεκτονική -- Συντήρηση και αποκατάσταση -- Ελλάδα -- Μυστράς ; Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία, Κτήρια της -- Συντήρηση και αποκατάσταση -- Ελλάδα -- Μυστράς ; Αρχιτεκτονική, Βυζαντινή -- Ελλάδα -- Μυστράς ; Εκκλησιαστική αρχιτεκτονική -- Ελλάδα -- Μυστράς ; Τοιχογραφία και διακόσμηση, Βυζαντινή -- Ελλάδα -- Μυστράς ; Χριστιανική τέχνη και συμβολισμός -- Ελλάδα -- Μυστράς ; Μυστράς (Ελλάδα) -- Αρχαιότητες, Βυζαντινές ; Μυστράς (Ελλάδα) -- Κτήρια, κατασκευές κ.λπ.Λέξεις κλειδιά
Μυστράς ; Μοναστηριακή Αρχιτεκτονική ; Βυζαντινά Μνημεία ; Αρχαιολογικός Χώρος ; Τυπολογίες Δόμησης ; Επανάχρηση ; Διαχείριση Πολιτιστικής Κληρονομιάς ; Περιήγηση ; Mystras ; Monastery Architecture ; Byzantine Monuments ; Archaeological Site ; Building Typologies ; Reuse ; Cultural Inheritance Management ; TourΠερίληψη
Ύστερα από μια σχολαστική εξέταση των γραπτών πηγών, μπορεί εύκολα να γίνει αντιληπτό ότι η καστροπολιτεία του Μυστρά έχει αποτελέσει τους τελευταίους αιώνες, μια από τις σημαντικότερες βυζαντινές καστροπολιτείες μελέτης του ελλαδικού χώρου. Όμως, παρά το μεγάλο ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, υπάρχει πληθώρα μοναστηριακών κτισμάτων, τα οποία παραμένουν υπό την σκιά των ήδη αναστηλωμένων ναών και των παλατιών του Μυστρά.
Η δευτερεύουσας σημασίας μοναστηριακή αρχιτεκτονική αφορά χώρους, οι οποίοι απαντώνται σε όλα σχεδόν τα βυζαντινά μοναστήρια όπως είναι οι Τράπεζες, οι Εστίες, τα Μαγκιπεία, τα Κελιά κ.α. Τα κτήρια αυτά ήταν συνήθως ταπεινής αρχιτεκτονικής συγκριτικά με τη ναοδομία. Είχαν λειτουργικό χαρακτήρα και εξυπηρετούσαν την κάλυψη των βιοτικών αναγκών. Δυστυχώς όμως υπάρχει αξιοσημείωτη έλλειψη συγγραμμάτων και σχεδίων σχετικά με την αρχιτεκτονική τους. Έως σήμερα, οι σύγχρονοι μελετητές δεν έχουν δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα μνημεία αυτά, σε αντίθεση με την λεπτομερή και συστηματική εξέταση των μοναστηριακών ναών.
Κατά τον A. Ορλάνδο η μελέτη των δευτερευόντων μοναστηριακών κτισμάτων μαζί με τα ελάχιστα δείγματα της κοσμικής αρχιτεκτονικής μπορούν να αποτελέσουν τον πυρήνα της αυθεντικής, παραδοσιακής, ελληνικής αρχιτεκτονικής. Στην περίπτωση του μεσαιωνικού Μυστρά τα δευτερεύοντα μοναστηριακά κτίσματα ως επί το πλείστον βρίσκονται σε ερειπιώδη κατάσταση. Για τον λόγο αυτό αδυνατούν να μας δώσουν πλήρη και σαφή στοιχεία για την αρχική τους μορφή και τα αρχιτεκτονικά τους χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, στην Μονή Βροντοχίου υφίσταται το καλύτερα σωζόμενο δείγμα Τραπέζης εντός της καστροπολιτείας. Η παρούσα διπλωματική εργασία, ύστερα από την ενδελεχή μελέτη της μοναστηριακής αρχιτεκτονικής, εστιάζει στο εν λόγω μνημείο. Εντοπίζονται οι τυπολογίες των επιμέρους τμημάτων του, αποτυπώνεται η υφιστάμενη του κατάσταση και αναζητείται η θέση του και η δυναμική του στο τοπίο του μοναστηριού. Προτείνεται ο επαναπροσδιορισμός του κοινωνικού του ρόλου εντός του αρχαιολογικού χώρου και επιχειρείται ο σχεδιασμός μιας ολοκληρωμένης πρότασης που περιλαμβάνει ποικίλους τρόπους ανάδειξης της Μονής Βροντοχίου στο σύνολό της.
Περίληψη
After a meticulous study of the available bibliography, it is clear that the castle town of Mystras has been, in recent centuries, one of the most important Byzantine castle towns in Greece. However, despite the great interest of the scientific community, there are many monastic buildings that remain under the shadow of the restored churches and palaces of Mystras.
The monastic architecture of the buildings with a secondary importance comprises buildings that are found in almost all Byzantine monasteries, such as refectories, kitchens, ovens, cells, etc. These buildings usually followed a humbler architecture compared to the Cathedrals and served as spaces that covered most of the monks’ vital needs. However, there is a notable lack of bibliography and architectural plans regarding their construction’s history. The scientists’ indifference to these monuments remains remarkable considering the contrasting systematic examination of the monastic churches.
According to A. Orlandos, the architectural study of secondary monastic buildings and medieval houses, of which scarce examples exist, has the potential to form the core of the authentic and traditional Greek architecture. In the case of medieval Mystras, the secondary monastic buildings are mostly in a dilapidated state. That’s why they are unable to provide complete and unmistakable data about their original forms and architectural features.
However, the best-preserved example of a byzantine Refectory, within the castle town of Mystras, is located in the Vrontochi Monastery. The present thesis focuses on this monument with the thorough studying of its monastic architecture. The typologies of its individual parts are identified, its current preservation is captured and its dynamics in the landscape of the monastery are investigated. Also, a redefinition of the role of the monastery in social life is suggested and a comprehensive scenario that includes various ways of highlighting and reusing the entire Vrontochi Monastery is proposed.