Η Ειδωλολατρία στο Βυζαντινό Κράτος
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Author
Σημαντηράκης, Χαράλαμπος Ραδάμανθυς
Date
2023-01Advisor
Βαχαβιώλος, ΔημήτριοςSubject
Ειδωλολατρία -- Βυζαντινή Αυτοκρατορία ; Ειδωλολατρία -- Ρώμη ; Χριστιανισμός -- Βυζαντινή Αυτοκρατορία ; Χριστιανισμός -- Ρώμη ; Ειδωλολατρία -- Κυβερνητική πολιτική -- Βυζαντινή Αυτοκρατορία ; Ειδωλολατρία -- Κυβερνητική πολιτική -- Ρώμη ; Ειδωλολατρία -- Σχέσεις -- Χριστιανισμός ; Χριστιανισμός -- Σχέσεις -- Ειδωλολατρία ; Ειδωλολατρία και άλλες θρησκείες -- Βυζαντινή Αυτοκρατορία ; Ειδωλολατρία και άλλες θρησκείες -- Ρώμη ; Χριστιανισμός και άλλες θρησκείες -- Βυζαντινή Αυτοκρατορία ; Χριστιανισμός και άλλες θρησκείες -- Ρώμη ; Βυζαντινή Αυτοκρατορία -- Θρησκεία ; Ρώμη -- ΘρησκείαKeywords
Παγανισμός ; Χριστιανισμός ; Αιρέσεις ; Ύστερη Αρχαιότητα ; Θρησκευτική Πολιτική ; Αντιπαγανιστική Νομοθεσία ; Επιβίωση Παγανισμού ; Paganism ; Christianity ; Heresies ; Late Antiquity ; Religious Policy ; Anti-pagan Laws ; Pagan SurvivalsAbstract
Η συγκεκριμένη διπλωματική εργασία πραγματεύεται τον τρόπο με τον οποίο έγινε η μετάβαση από τον πολυθεϊστικό στον χριστιανικό κόσμο μέσα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατά την περίοδο της Ύστερης Αρχαιότητας. Η βιβλιογραφία σε αυτό το θέμα είναι ατελείωτη και για αυτό επέλεξα να προσπαθήσω να παρουσιάσω μια, όσο το δυνατόν, συνοπτική αλλά παράλληλα περιεκτική εικόνα για τους τρόπους με τους οποίους πραγματοποιήθηκε αυτή η μακραίωνη θρησκευτική αλλαγή.
Γίνεται αναφορά στην περιγραφή των βασικών χαρακτηριστικών των δυο θρησκευτικών κόσμων, της σύγκρουσης μεταξύ των και στον τρόπο με τον οποίο εν τέλει διαμορφώθηκε σταδιακά ο χριστιανισμός, μέχρις ότου το ορθόδοξο δόγμα επικρατήσει στο ανατολικό τμήμα της Αυτοκρατορίας. Για να φθάσουμε σε εκείνο το σημείο, υπήρξε μια μακροχρόνια περίοδος θρησκευτικών ζυμώσεων και συγκρούσεων μέσα στην Αυτοκρατορία, τόσο πριν από την κατάλυση του δυτικού τμήματος όσο και στο ανατολικό, αυτό που αργότερα ονομάστηκε Βυζάντιο, ώστε να καταπολεμηθούν σταδιακά οι ειδωλολάτρες που αποτελούσαν εξαρχής τη μεγάλη βάση των υπηκόων της Αυτοκρατορίας αλλά και να διαμορφωθεί ο χριστιανισμός μέσα από την επιρροή του ελληνορωμαϊκού κόσμου.
Την περίοδο κατά την οποία η Εκκλησία αναγνωρίστηκε ως ισάξια των παραδοσιακών λατρειών και ευνοήθηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο ακολούθησε μια μακραίωνη βασιλεία μιας σειράς αυτοκρατόρων οι οποίοι, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, παρέμειναν σταθεροί στον στόχο της εδραίωσης του χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας του κράτους και, για αυτό το λόγο, γίνεται εκτενής αναφορά στην αντιειδωλολατρική νομοθεσία, με παράλληλες αναφορές σε άλλες θρησκευτικές ομάδες και σε αιρετικούς, καθώς και στα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής.
Για να ολοκληρωθεί η εικόνα της τελικής επικράτησης του χριστιανισμού στο ανατολικό τμήμα έναντι της ειδωλολατρίας, η οποία δεν αποτελούσε πλέον ουσιαστικά πολιτιστική και θρησκευτική οντότητα μετά τον 6ο αιώνα, παρουσιάζονται τα τελευταία παγανιστικά κατάλοιπα που ενδεχομένως να υπήρχαν μετά τις αναφορές της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου (691/692 μ. Χ.) σε παγανιστικές πρακτικές, καθώς και το είδος του παγανισμού που θα μπορούσαν να εκφράζουν κάποιες εναπομείνουσες κοινότητες ή ομάδες μετά τον 7ο αιώνα.
Abstract
This thesis concerns the transition from Polytheism to Christianity in the Roman Empire of Late Antiquity. The available bibliography on this matter is endless and for this reason, I tried to focus concisely, as much as possible, on the ways in which that religious change occurred over the centuries.
There are references to the basic features of the two religious worlds, the conflict between them, and how the Christian movement gradually developed, until the orthodox doctrine eventually prevailed in the eastern part of the Empire. Until a Christian state was formed, religious ferment and turbulence had been taking place in the Empire for an extended period, both before the fall of the western part and in the remaining eastern part, later called Byzantium. The result was the defeat of the pagans that represented the large base of the Empire’s subjects and the formation of Christianity through the influence of the Graeco-Roman world.
Since the Christian Church was first recognized as equal to the traditional cults and privileged by Constantine the Great, the emperors who succeeded him, some more and some less, remained firm in their aim of establishing Christianity as the official religion of the state. For this reason, I mention extensively the anti-pagan laws, with parallel references to other religious groups and heretics, as well as the results of these religious policies.
To give a full image of the final predominance of Christianity over paganism in the eastern part, with the latter no longer being a cultural and religious entity after the 6th century, I present the last pagan remnants that may have existed after the references of the Quinisext Ecumenical Council (691/692 A.D.) to pagan practices, as well as what kind of paganism some remaining groups or communities might express after the 7th century.
Number of pages
140Faculty
Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών ΣπουδώνAcademic Department
Τμήμα ΦιλολογίαςPost-graduate program
Βυζαντινός Κόσμος: η σχέση του με την Αρχαιότητα και τον Νεότερο ΕλληνισμόLanguage
GreekCollections
Except where otherwise noted, this item's license is described as
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα
Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Ελλάδα
Related items
Showing items related by title, author, creator and subject.
-
Η αμφιπρόσωπη εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας και της Σταύρωσης στη βυζαντινή αγιογραφία από τον 9ο έως τον 16ο αιώνα μέσα από τη συλλογή εικόνων του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών
Τσιλιμιδός, Νικόλαος (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, 2022-07)Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά την εικονογραφία της Παναγίας Βρεφοκρατούσας σε συνδυασμό με την εικονογράφηση της Σταύρωσης, με παραδείγματα αμφιπρόσωπες και άλλες εικόνες που φιλοξενούνται στις αίθουσες του ... -
Δυτικές Πριγκίπισσες στην αυλή του Μυστρά
Ντελή, Ευγενία (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, 2019-12)Τα διπλωματικά συνοικέσια αποτέλεσαν κύριο διπλωματικό μέσο της εξωτερικής πολιτικής του Bυζαντίου προκειμένου να εξασφαλιστεί η πολιτική, οικονομική και στρατιωτική στήριξη του βυζαντινού κράτους. Στο δεσποτάτο του ... -
Οι εκφράσεις στα αγιολογικά κείμενα της παλαιολόγειας εποχής
Σταμούλη, Αλεξία-Φωτεινή (Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, 2015-11-13)Τα αγιολογικά κείμενα της ύστερης βυζαντινής εποχής, γραμμένα από λόγιους συγγραφείς μέσα σε κλίμα πνευματικής ανάπτυξης και βαθιάς θρησκευτικότητας, βρίθουν εγκωμιαστικών εκφράσεων. Οι περισσότερες αφορούν την πατρίδα των ...