Το νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα θέματα υγείας και ασφάλειας εργασίας στην Ελλάδα
The legislative and institutional framework governing occupational health and safety issues in Greece
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Author
Καρακασίλης, Κωνσταντίνος
Date
2023-03Advisor
Σπηλιόπουλος, ΟδυσσέαςKeywords
Υγεία και ασφάλεια εργασίας ; Επαγγελματικός κίνδυνος ; Εργατικά ατυχήματα ; Επαγγελματικές ασθένειες ; Occupational health and safety ; Occupational risk ; Occupational accidents ; Occupational diseasesAbstract
Σκοπός της παρούσας εργασίας, αποτελεί η ανάδειξη της σημαντικότητας των θεμάτων που σχετίζονται με την επαγγελματική ασφάλεια και υγεία. Η πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου αποτελεί υποχρέωση κάθε ευνομούμενης πολιτείας. Το κόστος των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών είναι πολύπλευρο. Πέραν του προφανούς ανθρώπινου πόνου που προκαλείται στα θύματα και τις οικογένειές τους, δεν πρέπει να παραβλέπεται και το οικονομικό κόστος για τις επιχειρήσεις, αλλά και την Πολιτεία μέσω τις επιβάρυνσης των ασφαλιστικών ταμείων.
Στα επόμενα κεφάλαια παρουσιάζεται το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τα θέματα υγείας και ασφάλειας στην εργασία, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καταγράφεται η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα αναφορικά με την επίβλεψη των συνθηκών εργασίας, από μεριάς Πολιτείας, και αναλύονται οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα όλων των εμπλεκομένων πλευρών, δηλαδή των Εργοδοτών, των Εργαζομένων, των Τεχνικών Ασφαλείας, και των Γιατρών Εργασίας. Αναφορά γίνεται επίσης στο Εθνικό και Ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την περίοδο 2022-2027, με σκοπό την αντιμετώπιση των προκλήσεων μετά την πανδημία του κορονοϊού, σε ένα εργασιακό περιβάλλον με ψηφιακές, «πράσινες» και δημογραφικές μεταβολές. Τέλος αναλύεται η οικονομική διάσταση της πρόληψής των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών, παρουσιάζονται τα διάφορα μοντέλα ασφάλισης του επαγγελματικού κινδύνου στην Ευρώπη, και γίνεται σύγκριση με την ελληνική πραγματικότητα.
Η μέθοδος της περιγραφικής βιβλιογραφικής ανασκόπησης, χρησιμοποιήθηκε για την ανάπτυξη της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής. Για τη συλλογή των πληροφοριών έγινε βιβλιογραφική έρευνα , στην ελληνική και αγγλική γλώσσα με λέξεις κλειδιά που σχετίζονται με την υγεία και ασφάλεια εργασίας. Κριτήριο επιλογής αποτέλεσε η συνάφεια της θεματικής ενότητας και ο χρόνος δημοσίευσης.
Συμπερασματικά προκύπτει, ότι το θεσμικό πλαίσιο για τα θέματα ΥΑΕ, στη χώρα μας, εναρμονίζεται σε μεγάλο βαθμό με την αντίστοιχη κοινοτική νομοθεσία, αποσαφηνίζει την ευθύνη του Εργοδότη και τις υποχρεώσεις των Εργαζομένων και προβλέπει την παρουσία συμβουλευτικών και εποπτικών μηχανισμών τόσο εντός όσο και εκτός επιχείρησης. Υπάρχουν όμως ταυτόχρονα προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως η εφαρμογή του πλαισίου αυτού, ιδιαίτερα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και η εμπέδωση κουλτούρας ασφάλειας σε όλους τους εμπλεκόμενους στα θέματα ΥΑΕ.
Abstract
The purpose of this work is to highlight the importance of issues related to occupational safety and health. The prevention of occupational risk is an obligation of every beneficiary state. The costs of occupational accidents and diseases are multifaceted. In addition to the obvious human suffering caused to the victims and their families, the financial costs for businesses, but also for the State through the burden on the insurance funds, should not be overlooked.
The following chapters present the legislative framework that governs health and safety at work, both at the national level and at the level of the European Union. The current situation in Greece regarding the supervision of working conditions, by the State, is recorded, and the obligations and rights of all parties involved are analyzed, i.e. Employers, Employees, Safety Technicians, and Occupational Doctors. Reference is also made to the National and European action plan for the period 2022-2027, in order to face the challenges after the coronavirus pandemic, in a working environment with digital, "green" and demographic changes. Finally, the economic dimension of the prevention of occupational accidents and occupational diseases is analyzed, the various occupational risk insurance models in Europe are presented, and a comparison is made with the Greek reality.
The descriptive literature review method was used for the development of this master's thesis. In order to collect the information, a bibliographic search was carried out, in Greek and English, with key words related to occupational health and safety. The selection criteria were the relevance of the thematic section and the time of publication.
In conclusion, it appears that the institutional framework for OSH issues in our country is largely harmonized with the corresponding EU legislation, clarifies the responsibility of the Employer and the obligations of the Employees and provides for the presence of advisory and supervisory mechanisms both inside and outside the company. But at the same time there are challenges that need to be addressed, such as the implementation of this framework, especially in small and medium-sized enterprises and the consolidation of a safety culture in all those involved in OSH matters.