Συσχέτιση Ασυμπτωματικής Βακτηριουρίας - Βακτηριακής Κολπίτιδας και Στρεπτοκοκκικού εμβολιασμού με Προωρότητα Κύησης
Διδακτορική διατριβή
Συγγραφέας
Ακύλας, Γραμμενιάτης
Ημερομηνία
2022-09-29Επιβλέπων
Μπουριέλ - Ρόδη, ΑγγελικήΛέξεις κλειδιά
Β αιμολυτικός στρεπτόκοκκος ; εμβόλια ; στρεπτοκοκκικός εμβολιασμόςΠερίληψη
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Β (Group B streptococcus – GBS) είναι μία από τις κυριότερες αιτίες νεογνικής νοσηρότητας και θνητότητας, καθώς αποτελεί το συχνότερο αίτιο νεογνικής σηψαιμίας και μηνιγγίτιδας, ενώ έχει συσχετιστεί και με πρόκληση πρόωρου τοκετού. Τα πρωτόκολλα μαζικού προληπτικού ελέγχου της μόλυνσης που έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα, συνίστανται στη χορήγηση χημειοπροφύλαξης κατά τον τοκετό σε έγκυες, που θα αναγνωριστούν με βάση ορισμένους παράγοντες κινδύνου ή σε εκείνες με παρουσία του GBS μετά από λήψη καλλιεργειών πριν τον τοκετό. Παρά την παρατηρούμενη μείωση των κρουσμάτων παγκοσμίως, λόγω των μέτρων πρόληψης, η νεογνική λοίμωξη από GBS παραμένει σημαντική αιτία νοσηρότητας και θνητότητας διεθνώς, ιδιαίτερα για τα πρόωρα νεογνά, και ήταν ένας εκ των σκοπών διερεύνησης των αρχείων μεγάλου δημόσιου μαιευτηρίου, που προηγήθηκε της δια ερωτηματολογίων έρευνας. Λόγω της σημασίας της λοίμωξης από GBS και των δυσκολιών αντιμετώπισής της με την χημειοπροφύλαξη, οι προσπάθειες των ερευνητών στράφηκαν στην δημιουργία ενός εμβολίου που προσδοκά να προσφέρει υψηλή προστασία ενάντια στην λοίμωξη. Με αφορμή την κατά τα τελευταία χρόνια πειραματική διερεύνηση πιθανών αποτελεσματικών εμβολίων, στόχοι της παρούσης μελέτης ήταν α) η διευρυμένη μελέτη και παρουσίαση της υφιστάμενης βιβλιογραφίας για τις επιπτώσεις της ασυμπτωματικής μόλυνσης από GBS, β) η παρουσίαση των υφιστάμενων γνώσεων για τα πειραματικά εμβόλια κατά της μόλυνσης GBS, γ) η προοπτική διερεύνηση των αρχείων κρατικού μαιευτηρίου για θετικότητα στους GBS και τα ποσοστά προωρότητας της τελευταίας επταετίας, δ) η διερεύνηση της γνώσης των εγκύων στην Ελλάδα για τις επιπτώσεις της μόλυνσης από GBS και ε) η διερεύνηση της αποδεκτικότητας των εγκύων στην Ελλάδα του στρεπτοκοκκικού εμβολιασμού και της αντίληψής τους εν γένει για τον εμβολιασμό κατά την κυοφορία. Οι σκοποί δ & ε πραγματοποιήθηκαν με τη χρήση στατιστικά κατάλληλα διαμορφωμένου ερωτηματολογίου προς εγκύους στην Ελλάδα, το οποίο συμπληρώθηκε ανώνυμα. Η διερεύνηση της βιβλιογραφίας ανέδειξε την μεγάλη σημασία της ασυμπτωματικής μόλυνσης από GBS στην νεογνική θνησιμότητα, αν και η συσχέτιση με την προωρότητα δεν έχει ερευνητικά επιβεβαιωθεί με απόλυτη ακρίβεια, παρά τις πολλές ερευνητικές προσπάθειες παγκοσμίως και το ίδιο επιβεβαιώθηκε με την παρούσα κατά την προοπτική μελέτη των αρχείων του μαιευτηρίου. Όμως, τα υψηλά ποσοστά παγκοσμίως νοσηρότητας και θνησιμότητας από νεογνική μόλυνση με GBS, αιτιολογούν τις πολλές και σύνθετες προσπάθειες παρασκευής και διάθεσης αποτελεσματικών εμβολίων για πρόληψη της μόλυνσης των εγκύων από GBS, άρα μείωση της νεογνικής νοσηρότητας και θνητότητας.
Από τα δεδομένα που συλλέχθηκαν στην παρούσα έρευνα με τη χρήση ανώνυμων ερωτηματολογίων μεταξύ των εγκύων που εξετάστηκαν στα εξωτερικά ιατρεία μεγάλου δημόσιου μαιευτηρίου μεταξύ 2018-2021, φάνηκε ότι στην Ελλάδα υπάρχει ελλιπέστατη ενημέρωσή τους από τους επαγγελματίες υγείας κατά τον προγεννητικό έλεγχο για τις συνέπειες της μόλυνσης από GBS και για τις μεθόδους πρόληψής της. Συγκεκριμένα, περίπου τρεις (3) στις τέσσερις (4) έγκυες που ερωτήθηκαν (72%), απάντησαν ότι δεν γνωρίζουν πόσο σοβαρή μπορεί να αποδειχθεί η λοίμωξη από GBS για το νεογνό τους, ενώ το 65% δεν είχε υποβληθεί σε εξέταση ελέγχου για τον GBS, που συστήνεται να γίνεται σε κάθε εγκυμονούσα από την 35η έως την 37η εβδομάδα κυήσεως. Το δομημένο ερωτηματολόγιο περιελάβανε πληροφοριακό σημείωμα για τη σημασία του GBS στη νεογνική νοσηρότητα και θνησιμότητα. Μετά την ανάγνωση του σημειώματος, το ερωτηματολόγιο επαναλάμβανε σημαντικά ερωτήματα για την αποδεκτικότητα ενός ενδεχόμενου εμβολιασμού κατά του GBS, ώστε να μετρηθεί η αντίληψη των εγκύων για τη σοβαρότητα της λοίμωξης. Μετά την ανάγνωση του σημειώματος παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση της αποδεκτικότητας ενός ενδεχόμενου εμβολιασμού ενάντια στον GBS κατόπιν σύστασης από επαγγελματία υγείας. Συγκεκριμένα, ενώ αρχικά μόλις το 40% θα ανταποκρινόταν σε σύσταση εμβολιασμού, κατόπιν ανάγνωσης του σημειώματος το ποσοστό αυξήθηκε στο 57%. Φαίνεται ότι στην αύξηση των ποσοστών αποδοχής ενός εμβολίου κατά την τρέχουσα κύηση, πολύ σημαντικό ρόλο έχει η σύσταση από τον επαγγελματία υγείας, καθώς και η προηγούμενη μόλυνση από GBS. Αποδείχθηκε από την λεπτομερή διερεύνηση των αρχείων του μαιευτηρίου, ότι ο GBS δεν φαίνεται να είναι άμεσα συνδεδεμένος με πρόκληση πρόωρου τοκετού, αφού μόλις επτά (7) από τις συνολικά 2.753 εγκυμονούσες στις οποίες επιβεβαιώθηκε GBS αποικισμός μέσω καλλιεργειών, οδηγήθηκαν στην γέννηση πρόωρων νεογνών. Το τελευταίο, ήταν βασικός σκοπός εξέτασης κατά την συγκεκριμένη μελέτη, των αρχείων του δημόσιου μαιευτηρίου. Επίσης, το ερωτηματολόγιο ανέδειξε τη γενικότερη επιφυλακτικότητα των εγκύων να εμβολιαστούν κατά τη διάρκεια της κύησης με άλλα συνιστώμενα εμβόλια. Συγκεκριμένα το 68.1% των συμμετεχουσών απάντησαν πως δεν έχουν κάνει κανένα εμβόλιο από τα συνιστώμενα κατά την κύηση, 27.7% απάντησαν πως έχουν κάνει το εμβόλιο για τον ιό της γρίπης, το 0.5% πως έχουν κάνει το εμβόλιο διφθερίτιδας-τετάνου-κοκκύτη και μόλις το 3.7% ότι έχουν κάνει όλα τα συνιστώμενα εμβόλια. Από την αναδρομική μελέτη των αρχείων του συμμετέχοντος στην έρευνα μαιευτηρίου και τις απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο, αναλυτικότερα συμπεραίνεται ότι:
1)
δεν φαίνεται να υπάρχει στατιστικά σημαντική συσχέτιση μόλυνσης από GBS με πρόωρο
τοκετό αφού μόλις επτά ( από τις συνολικά 2.753 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις GBS
αποικισμού κατά την κύηση οδηγήθηκαν στην γέννηση πρόωρου νεογνού χωρίς αναφορά σε
άλλη αιτία πιθανής πρόκλησής του, πριν από τις 37 εβδομάδες κυήσεως.
2)
φάνηκε ότ ι η ενημέρωση των εγκύων για τη σημασία των GBS για την υγεία του νεογνού
είναι ελλιπής, αφού τρεις ( στις τέσσερις ( απάντησαν ( ότι δεν γνώριζαν πόσο
σοβαρή μπορεί να αποδειχτεί η νεογνική λοίμωξη από GBS
3)
οι έγκυες στην Ελλάδα είναι επιφυλακτ ικές στον εμβολιασμό κατά την κυοφορία για
δοκιμασμένα και ευρέως χρησιμοποιούμενα εμβόλια, αφού σύμφωνα με τις απαντήσεις τους,
σχεδόν μία ( στις δύο ( γυναίκες ( δεν θα έκανε το εμβόλιο ενάντια στον GBS κατά
την διάρκεια της τρέχουσας εγκυμοσύνης ενώ το 13 15% των ερωτηθέντων δείχνει να
αδιαφορεί για τα εμβόλια γενικώς ακόμη και εάν είναι δοκιμασμένα και έχουν εγκριθεί από
τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. 4)
η ενημέρωση έδειξε στατιστικά σημαντική αλλαγή στις απαντήσεις περί εμβολιασμού
κατά της μ όλυνσης GBS μετά την ανάγνωση του πληροφοριακού σημειώματος, αφού το
ποσοστό εκείνων των γυναικών που απάντησε πως θα το έκανε πολύ εύκολα και κατόπιν
σύστασης από τον επαγγελματία υγείας, αυξήθηκε από 40% σε 57% μετά την ανάγνωση του
πληροφοριακού σημειώμ ατος για τον GBS
5)
η προγενέστερη εμπειρία μόλυνσης νεογνού με GBS μετά την ενημέρωση φαίνεται ότι θα
επηρέαζε θετικά την αντίληψη της εγκυμονούσας σε ένα εγκεκριμένο εμβόλιο, αφού το 43%
απάντησε ότι θα έκανε το εμβόλιο πολύ εύκολα και το 25% αρκετά εύ κολα (σύνολο 68%),
εάν ένα από τα παιδιά της είχε νοσήσει από GBS στο παρελθόν, ενώ μία ( στις τρεις (
εγκυμονούσες δήλωσε αδιαφορία ή απροθυμία να λάβει το εμβόλιο, παρά το ιστορικό
γέννησης προσβεβλημένου νεογνού.
6)
μόνο η έγκριση ενός εμβολίου δεν φαίνεται να είναι επαρκής για να επηρεάσει θετικά την
αποδοχή, αν δεν είναι υποχρεωτικό, αφού από τις εγκυμονούσες που ρωτήθηκαν, μόλις το
45% απάντησε ότι θα έκανε το προτεινόμενο εμβόλιο πολύ ή αρκετά εύκολα, ενώ οι
υπόλοιπες παρουσιάζονται είτε αδιάφορε ς είτε διστακτικές, ακόμη και εάν είχε ήδη
δοκιμαστεί σε 5000 εγκυμονούσες δίχως παρενέργειες, με το ποσοστό αυτών που δήλωσαν πρόθυμες
να εμβολιαστούν, να είναι αρκετά χαμηλότερο (20 25%) πριν από την ανάγνωση
του πληροφοριακού σημειώματος για τον GBS
7)
ο ρόλος του ειδικού στην επαρκή ενημέρωση και ακριβή πληροφόρηση φαίνεται να είναι
σημαντικός στην αποδοχή ή μη ενός νέου εμβολίου, όπως αυτό για τους GBS αφού το 37.6%
απάντησε πως ο λόγος παράλειψης είναι η μη σύσταση από τον επαγγελματία υγείας, ενώ
ό πως απάντησε το 62% των γυναικών, θεωρούν τόσο την δικιά τους ασφάλεια όσο και
εκείνης του εμβρύου πολύ σημαντική, πριν από την λήψη οποιουδήποτε εμβολίου.
8)
η ηλικία, το μορφωτικό και οικονομικό επίπεδο φαίνεται να επηρεάζουν θετικά την
πληροφόρηση για τ ις επιπτώσεις της GBS μόλυνσης και την αποδοχή ενός εμβολίου, με το
87% να έχει δηλώσει ότι έχει λάβει όλα τα συνιστώμενα εμβόλια κατά την παιδική ηλικία
και το 66% των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι έχουν υποβληθεί στους συνιστώμενους
υπερήχους παρακολούθηση ς κατά την παρούσα κύηση, ποσοστά που υποδεικνύουν συνέπεια
στις ιατρικές υποδείξεις.
9)
το άτομο που εξηγεί τις επιπτώσεις ή προτείνει το εμβόλιο για GBS φαίνεται να είναι
σημαντικό στην απόφαση, με τον επαγγελματία υγείας και το σύντροφο να επηρεάζουν
θε τικά την απόφαση, ενώ καμία στατιστικά σημαντική επίδραση δεν παρατηρήθηκε όσον
αφορά τα φιλικά και άλλα συγγενικά άτομα ή τα ΜΜΕ. 10)
η προτίμηση για τον χώρο χορήγησης του εμβολίου για GBS δεν επηρεάστηκε από την
πληροφόρηση περί των επιπτώσεων της μόλυν σης, άρα και την αποδοχή του εμβολίου, με
την συντριπτική πλειοψηφία ( να δηλώνει εξαρχής ότι προτιμά να λάβει το εμβόλιο
σε κάποια δημόσια δομή υγείας.
11)
η εμφάνιση του κορωνοϊού φαίνεται να επηρέασε θετικά την αποδοχή της λήψης ενός
εμβολίου για GBS αφού όπως δήλωσε σχεδόν μία ( στις δύο ( εγκυμονούσες ( μετά
την πανδημία φοβάται περισσότερο για την κατάληξη της εγκυμοσύνης. Όμως,
παρατηρήθηκε μια μικρή μη σημαντική παράδοξη μείωση του αριθμού εκείνων που ήταν
υπέρ των εμβολίων πριν τον κορωνοϊό, με το 14.5% να δηλώνει ότι παραμένει κατά των
εμβολίων.
Το γενικότερο συμπέρασμα από την διερεύνηση μέσω ερωτηματολογίου των σκοπών
της παρούσης μελέτης είναι ότι υπάρχει μια γενική αρνητική άποψη για την χρήση των
εμβολίων κατά την εγκυμοσύνη που φαίνεται να είναι αποτέλεσμα της κακής ενημέρωσης
από τους επαγγελματίες υγείας για τις επιπτώσεις της μόλυνσης από GBS άρα για τα οφέλη
των εμβολίων γενικώς, και συγκεκριμένα αυτού κατά του GBS Η λεπτομερέστερη ενημέρωση,
φαίνεται να επηρεάζει θετ ικά την αντίληψη των εγκύων περί των εμβολίων,
συμπεριλαμβανομένου του πειραματικού εμβολίου για προστασία στον GBS
Περίληψη
Akylas Grammeniatis: Correlation between asymptomatic bacteriuria - bacterial vaginosis and streptococcal vaccine with preterm birth
(Under the supervision of Prof. Angeliki Rothi Burriel)
Group B streptococcus has been identified as one of the commonest causes of sepsis and meningitis in neonates leading to increased rates in neonatal morbidity and mortality in the developed countries, while being correlated with preterm births. At present, antibiotics are administered as prevention method to these pregnant women who have been identified as having risk factors leading them to developing GBS infection or those with positive cultures for GBS. Despite a small decrease in the number of GBS cases over the years of preventive measures, neonatal GBS infection still remains a leading cause of neonatal morbidity and mortality, especially for the preterm neonates, as observed also after investigation of the
existing GBS data in the maternity unit, of the large hospital the present project was held. This observation was the initial motivation for the present study. Over the last years,
scientists around the world are trying to find different ways to prevent GBS infections,
ultimately aiming to create an effective vaccine preventing GBS infection. Actually, due to this new vaccine development, one of the objectives of this study was the recording of Greek pregnant women’s perceptions about receiving this new vaccine and monitoring knowledge of complications of GBS infection. For this purpose, a statistically evaluated anonymous questionnaire, was constructed and given to pregnant women to answer, before and after information on the role of GBS for premature babies and neonatal morbidity and mortality. The research showed, that the information on GBS provided to pregnant women from the health care professionals during their prenatal appointments is very poor. In
addition, significant increase was observed among participating pregnant women on their acceptance of a potential vaccine effective against GBS, after reading the information leaflet about the significance of GBS. Important was also, the observation that medical advice and previous GBS infection to their newborn play a significant role in pregnant women’s decision to accept a potential vaccine during their pregnancy. The retrospective searching of the
hospital’s records showed that premature births were a significant cause of neonatal
morbidity and mortality, regardless of cause leading to prematurity. This observation also encouraged the present study, in hope that the role of GBS infection will also be revealed. The worldwide evidence of GBS research has showed that pregnant women should be examined for vaginal and rectal infections due to GBS, during prenatal examinations preferably between 36 and 38 weeks of pregnancy.
Αριθμός σελίδων
σελ. 176Σχολή
Σχολή Επιστημών ΥγείαςΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα ΝοσηλευτικήςΓλώσσα
ΕλληνικάΠεριγραφή
Δ.Δ. 11URI
https://amitos.library.uop.gr/xmlui/handle/123456789/8129http://dx.doi.org/10.26263/amitos-1631