Το παραμύθι ως μέσο προσέγγισης και διαχείρισης του θανάτου σε παιδιά προσχολικής ηλικίας

Παπαευθυμίου, Βασιλική

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Παπαευθυμίου, Βασιλική

Date

2024-06

Abstract

Η παρούσα εργασία διερευνά τη συμβολή του παραμυθιού μέσω της αφήγησης, στην κατανόηση της έννοιας του θανάτου από παιδιά προσχολικής ηλικίας. Πρόκειται για μία έρευνα δράσης, η οποία διεξήχθη κατά το σχολικό έτος 2023-2024, σε Νηπιαγωγείο του νομού Αττικής, κατά την οποία εφαρμόστηκε θεατροπαιδαγωγικό πρόγραμμα δώδεκα παρεμβάσεων. Κατά τη διάρκεια των παρεμβάσεων, η ερευνήτρια – εμψυχώτρια αφηγήθηκε με παραστατικό τρόπο παραμύθια που πραγματεύονταν την απώλεια και τον θάνατο χρησιμοποιώντας και τεχνικές του εκπαιδευτικού δράματος, δίνοντας την ευκαιρία στην πειραματική ομάδα να συμμετέχει σε αυτοσχεδιασμούς, παγωμένες εικόνες και άλλες βιωματικές ασκήσεις. Ο ερευνητικός πληθυσμός απαρτιζόταν από δεκαεννέα (19) μαθητές και μαθήτριες στην πειραματική ομάδα και δεκαπέντε (15) στην ομάδα ελέγχου. Για τη συλλογή των δεδομένων αξιοποιήθηκε η μικτή ερευνητική μέθοδος. Αναλυτικότερα, στην ποιοτική μέθοδο αξιοποιήθηκε το ημερολόγιο συμμετοχικής παρατήρησης και ο κριτικός φίλος. Στην ποσοτική μέθοδο αξιοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο της Sara Smilansky για την κατανόηση της έννοιας του θανάτου «Questionnaire for Examination of Human and Animal Death». Το συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο συμπληρώθηκε και από τις δύο ομάδες, πριν την έναρξη και μετά την ολοκλήρωση των παρεμβάσεων. Τα αποτελέσματα από την ποιοτική και ποσοτική έρευνα κατέδειξαν πως το παραμύθι αποτελεί ένα αξιοποιήσιμο εργαλείο κατανόησης του θανάτου από τα παιδιά, το οποίο αν χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά με άλλες τεχνικές, όπως αυτές του εκπαιδευτικού δράματος, μπορεί να συνεισφέρει θετικά στη διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων και στην καλλιέργεια της ενσυναίσθησης. Η μεταπτυχιακή εργασία χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Στο πρώτο μέρος εξετάζονται έννοιες όπως η ψυχική ανάπτυξη του παιδιού στην προσχολική ηλικία, η συναισθηματική αυτορρύθμιση, ο θάνατος και η κατανόησή του από τα παιδιά, το παραμύθι και η επίδρασή του στα παιδιά, καθώς και η προσέγγιση της απώλειας μέσω του παραμυθιού. Στο δεύτερο μέρος αναλύεται η μεθοδολογία της έρευνας, ενώ στο τρίτο, τα ποσοτικά και ποιοτικά ευρήματα της έρευνας. Τέλος, στο τέταρτο μέρος αναλύονται τα αποτελέσματα της έρευνας.

Abstract

The present thesis attempts to investigate the contribution of fairytales through narration, in preschool childrens’ understanding of the concept of death. It is an action research project, which was conducted during the school year of 2023-2024 in a kindergarten in Attica city, where a theater – pedagogical program of twelve interventions was implemented. During the interventions, the researcher/animator narrated fairytales dealing with loss and death using techniques of Drama Education, giving the experimental group the opportunity to participate in improvisations, still images and experiential learning. The research population consisted of nineteen (19) students in the experimental group and fifteen (15) in the control group. For the data collection, a mixed research method was used. More specifically, the qualitative method utilized the participatory observation diary and the critical friend. In the quantitative method Sara Smilansky’ s questionnaire «Questionnaire for Examination of Human and Animal Death» was used for the understanding of the concept of death. This specific questionnaire was completed by both groups, before starting and after the completion of the interventions. The results from the qualitative and quantitative research exemplified that fairytales are a useful tool for children’s understanding of death, and if used alongside other techniques, such as those of Drama Education, it can contribute positively to the management of negative emotions and the cultivation of empathy. This paper is divided in four parts. The first part presents concepts such as the child’ s mental development in preschool age, emotional self-regulation, death and children’s perception of death, fairytales and their effects on children, as well as loss and approaching it though fairytales. In the second part, the methodology of the research study is analyzed and in the third part, the quantitative and qualitative findings of the study are presented. The fourth and final part presents the research study findings and conclusions.

Number of pages

125

Faculty

Σχολή Καλών Τεχνών

Academic Department

Τμήμα Θεατρικών Σπουδών

Post-graduate program

Δραματική Τέχνη και Παραστατικές Τέχνες στην Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση – MA in Drama and Performing Arts in Education and Lifelong Learning

Language

Greek

URI

https://amitos.library.uop.gr/xmlui/handle/123456789/8224
http://dx.doi.org/10.26263/amitos-1726

Collections

Τμήμα Θεατρικών Σπουδών (Μ. Δ. Ε.)

Show full item record