Διερεύνηση της επίδρασης ενός προγράμματος Ρητορικής και του γενικού επιπέδου της ικανότητας των μαθητών της ΣΤ' τάξης του Δημοτικού Σχολείου στον επιχειρηματικό λόγο
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Κωστήρη, Νικολέτα
Ημερομηνία
2019-06Επιβλέπων
Δημόπουλος, ΚωνσταντίνοςΘεματική επικεφαλίδα
Ρητορική -- Μελέτη και διδασκαλία ; Αγωγή του λόγου ; Ελληνική γλώσσα, Σύγχρονη -- Μελέτη και διδασκαλία ; Προφορική επικοινωνία -- Μελέτη και διδασκαλία ; Επικοινωνία και εκπαίδευση ; Επικοινωνιακή ικανότηταΛέξεις κλειδιά
Επιχειρηματολογία ; Πρόγραμμα Ρητορικής ; Μοντέλο Toulmin ; Πρωτοβάθμια εκπαίδευση ; Argumentation ; Rhetoric program ; Toulmin model ; Primary educationΠερίληψη
Η επιχειρηματολογία αποτελεί μία ζωτική πτυχή της υγιούς επικοινωνίας των ανθρώπων, κατά συνέπεια, κρίνεται απαραίτητη η κατοχή της από κάθε έλλογο ον, που συμμετέχει σε πολύπλοκα κοινωνικά περιβάλλοντα. Βασικές απαιτήσεις της επιχειρηματολογίας είναι η συλλογή και ανάλυση πληροφοριών με στόχο τη λήψη αποφάσεων. Ορμώμενοι από αυτή την παραδοχή, η παρούσα ποσοτική έρευνα σχεδιάστηκε με στόχο να διερευνήσει την επίδραση της παρακολούθησης ενός προγράμματος Ρητορικής, αλλά και το γενικό επίπεδο της ικανότητας των μαθητών της ΣΤ΄ τάξης του Δημοτικού σχολείου, να αναγνωρίζουν τα δομικά μέρη ενός επιχειρηματολογικού κειμένου, της ικανότητάς τους να παράγουν οι ίδιοι επιχειρηματολογικά κείμενα και τον βαθμό ένταξης της επιχειρηματολογίας στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 114 μαθητές της ΣΤ΄ Δημοτικού από δύο ιδιωτικά σχολεία της Αττικής. Οι 58 μαθητές του ενός ιδιωτικού σχολείου συγκροτούν την πρώτη ομάδα, οι οποίοι κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος παρακολούθησαν ένα πρόγραμμα Ρητορικής που οργάνωσε το σχολείο τους, με στόχο να καταστούν οι ίδιοι ικανοί ομιλητές, προκειμένου να υποστηρίζουν την άποψή τους και να την αιτιολογούν, ώστε να επιτύχουν την πειθώ των ακροατών – συμμαθητών τους, αξιοποιώντας, κυρίως, τον προφορικό λόγο. Οι υπόλοιποι 56 μαθητές του δεύτερου ιδιωτικού σχολείου συγκροτούν τη δεύτερη ομάδα, οι οποίοι διδάχθηκαν τον επιχειρηματολογικό λόγο μόνο με βάση το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ).
Το ερευνώμενο υλικό αποτέλεσαν τα ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν οι μαθητές και τα επιχειρηματολογικά κείμενα που παρήγαγαν. Από την ανάλυση αυτών, τα κυριότερα ευρήματα που προέκυψαν είναι πως το πρόγραμμα της Ρητορικής ενίσχυσε τις θεωρητικές γνώσεις των μαθητών, σχετικές με την επιχειρηματολογία και την ορολογία αυτής. Επίσης, η καθοδηγούμενη έκθεση των μαθητών σε επικοινωνιακές καταστάσεις που απαιτούσαν τη χρήση του επιχειρηματολογικού λόγου, ως μέσο πειθούς, τους επηρέασε θετικά με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούν πιο συχνά τον επιχειρηματολογικό λόγο στις διαπροσωπικές τους επαφές, σε σχέση με τους μαθητές της ομάδας που διδάχθηκε την επιχειρηματολογία μόνο με βάση το ΑΠΣ. Τέλος, από τα γραπτά κείμενα των μαθητών προκύπτει πως, για να καταφέρουν οι μαθητές να παράγουν ένα δομημένο επιχειρηματολογικό κείμενο, η διδασκαλία της επιχειρηματολογίας δεν θα πρέπει να είναι ευκαιριακή και μεμονωμένη, αλλά, αντίθετα, η διδασκαλία θα πρέπει να είναι διαρκής και στοχευμένη στις ιδιαίτερες απαιτήσεις αυτού του κειμενικού είδους.
Περίληψη
Argumentation is a vital aspect of people's healthy communication, so it is necessary for every reasonable human being, who is a part of complex social environments, to possess it. Basic requirements of the argumentation are the collection and analysis of information with a view to making decisions. Prompted by this admission, the quantitative research in question was designed to investigate the effect of monitoring a Rhetoric program, but also the general level of ability of elementary school pupils to recognize the constituent parts of an argument, their ability to produce argumentation texts themselves and the degree of integration of argumentation into their interpersonal relationships.
The sample of the survey consists of 114 elementary school pupils from two private schools in Attica. The 58 pupils of a private school form the first group, who attended a Rhetoric program during the current academic year, which was organized in their school, with the aim of making them capable speakers in order to support their viewpoint and justify it, so as to achieve the persuasion of their listeners - classmates, making use, in particular, of oral speech. The remaining 56 students, from the second private school, who form the second group, were only taught the argumentative speech based on the curriculum.
The research material was the questionnaires completed by the pupils and the argumentative texts they produced. From the analysis of the above, the main findings have been that the Rhetoric program has reinforced students' theoretical knowledge of argumentation and their terminology. Also, the guided exposure of students to communicative situations that required the use of argumentation as a means of persuasion had a positive effect on them and enabled them to make more use of the argumentative argument in their interpersonal contacts than/ in comparison with the students of the group who were only taught the argument based on the curriculum. Finally, it is clear from the pupils' written texts that for students to produce a structured argumentative text, teaching should not be occasional and isolated, but it should be constant and targeted towards the particular requirements of this textual item.