Η συμμετοχή των ασθενών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Το παράδειγμα της Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας.
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Μαραγκού, Φωτεινή
Ημερομηνία
2020-01Επιβλέπων
Σουλιώτης, ΚυριάκοςΘεματική επικεφαλίδα
Υγειονομική πολιτική -- Λήψη αποφάσεων -- Περιπτωσιολογικές μελέτες ; Υγειονομική πολιτική -- Συμμετοχή ασθενών -- Περιπτωσιολογικές μελέτες ; Ασθενείς -- Λήψη αποφάσεων -- Περιπτωσιολογικές μελέτες ; Υγειονομικός σχεδιασμός -- Συμμετοχή πολιτών -- Περιπτωσιολογικές μελέτες ; Αξιολόγηση τεχνολογιώνΛέξεις κλειδιά
Αξιολόγηση τεχνολογιών υγείας ; Σύλλογοι ασθενών ; Συμμετοχή ασθενών ; Λήψη αποφάσεων πολιτικής υγείας ; Δημοκρατία στην υγεία ; Health Technology assessment (HTA) ; Patient organizations ; Health policy ; Patient participation ; Health policy decision-making ; Health democracyΠερίληψη
Σκοπός της μελέτης: Η συμμετοχή των ασθενών στο μέσο και μάκρο επίπεδο λήψης
αποφάσεων πολιτικής υγείας αποτελεί βασικό συστατικό του ασθενοκεντρικού
συστήματος υγείας. Η παρούσα μελέτη σκοπεύει να αξιολογήσει το βαθμό συμμετοχής
των συλλόγων ασθενών στη λήψη αποφάσεων πολιτικής υγείας.
Μεθοδολογία: Η έρευνα αποτελείται από δύο συγχρονικές μελέτες, οι οποίες έλαβαν
χώρα σε δύο διαφορετικά χρονικά σημεία (2014 και 2019). Χρησιμοποιήθηκε
δειγματοληψία ευκολίας. Συμμετείχαν συνολικά 108 συμμετέχοντες, (2014, n=72; 2019,
n=36) και χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης HDI-Health Democracy Index ο οποίος αποτελείται
από 8 λήμματα τα οποία βαθμολογούνται σε μια 7-βάθμια κλίμακα Likert.
Αποτελέσματα: Με εξαίρεση τη συμμετοχή του οργανισμού στο Κοινοβούλιο, όλα τα
λήμματα παρουσίασαν αυξητική τάση το 2019 συγκριτικά με το 2014. Οι μεγαλύτερες
διαφοροποιήσεις παρατηρήθηκαν αναφορικά με τη συμμετοχή στις διαδικασίες
Αξιολόγησης Τεχνολογίας Υγείας (Δ = 4.00 το 2019 έναντι Δ = 3.00 το 2014, p-value
=.017), στις ομάδες εμπειρογνώμων ή εργαστήρια που σχετίζονται με την υγεία (π.χ.
ΕΟΦ, ΕΟΠΥΥ, κ.α.) (Δ = 3.00 το 2019 έναντι Δ = 2.00 το 2014, p-value ≤ .001) και σε
Επιτροπές Δεοντολογίας (Βιοηθικής) για Κλινικές δοκιμές (Δ = 4.00 το 2019 έναντι Δ =
3.00 το 2014, p-value = .039). Αυξητική ήταν η πορεία και του συνολικού δείκτη HDI (Δ =
29.50 το 2019 έναντι Δ = 222.00 το 2014, p-value ≤ .001). Ο μόνος παράγοντας που
βρέθηκε να επηρεάζει ανεξάρτητα το συνολικό δείκτη HDI, ελέγχοντας για όλα τα άλλα
χαρακτηριστικά του δείγματος ήταν το έτος διεξαγωγής της μελέτης (β = 8.23, p ≤ .001).
Συμπέρασμα: Ο δείκτης HDI μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά σε διεθνή
πολιτικά και ερευνητικά πλαίσια. Η συμμετοχή των συλλόγων ασθενών είναι χαμηλή
στην Ελλάδα. Ακόμη και αν η συμμετοχή έχει θεσμική και νομική υπόσταση, όπως το
παράδειγμα της Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας (ΑΤΥ). Γι’ αυτό αρμόζει να καταβληθούν συντονισμένες προσπάθειες για την αναβάθμιση του ρόλου τους στη λήψη αποφάσεων για την πολιτική στον τομέα της υγείας.
Περίληψη
Objectives: Patients’ involvement in health policy decision-making is considered as a
critical component of patient-centered healthcare system. The purpose of this study is
the evaluation of current patients’ participation in health policy decision-making in
Greece.
Methods: The present study consists of two cross-sectional research, which took place at
two different time points (2014 and 2019). Convenience sampling was used. A total of
108 participants (2014, n = 72; 2019, n = 36) participated and used the HDI-Health
Democracy Index, which consists of 8 items, which are scored on a 7-point Likert scale.
Results: With the exception of the organization’s involvement in the national parliament
during decision-making for important health policies/issues, all items showed an upward
trend in 2019 compared to 2014. The largest differences were observed regarding
participation in Health Technology Assessment procedures (Μ = 4.00 in 2019 versus Μ =
3.00 in 2014, p- value = .017), in workshops or panels in important organizations (e.g. EOF,
EOPYY, etc.) (D = 3.00 in 2019 vs. D = 2.00 in 2014, p-value ≤ .001) and in Ethics
Committees for Clinical Trials (D = 4.00 in 2019 vs. D = 3.00 in 2014, p-value = .039). The
overall HDI index also increased (Δ = 29.50 in 2019 vs. Δ = 222.00 in 2014, p-value ≤ .001).
The only factor found to independently influence the overall HDI index, controlling for all
other characteristics of the sample was the year of the study (β = 8.23, p ≤ .001).
Conclusion: In conclusion, the HDI can be effectively used in international policy and
research contexts. Patients participation is low in Greece and concerted efforts should be
made on upgrading their role in health policy decision-making. Despite the significant
challenges in the management of national health care system, patient participation in
health policy decision-making in Greece, is not required or legislated and therefore happens only intermittently. Even if participation is institutional and legal, such as the Health Technologies Assessment (HTA) example.