Γνώσεις και στάσεις των ιατρών της πρωτοβάθμιας περίθαλψης τμήματος του νομού Αργολίδας σχετικά με τη χορήγηση αντιβιοτικών σε ασθενείς

Abstract

Η μικροβιακή αντοχή αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της δημόσιας υγείας. Παρά το γεγονός οτι κάποτε η ανακάλυψη των αντιβιοτικών αποτέλεσε σημαντικό σταθμό στην Ιατρική επιστήμη δυστυχώς η ευρεία χρήση τους αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την αποτελεσματική θεραπεια. Η καταχρηστική συνταγογράφηση και η αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών αποτελούν σημαντικούς παράγοντες αύξησής της μικροβιακής αντοχής. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η καταγραφή των γνώσεων και στάσεων των ιατρών της πρωτοβάθμιας περίθαλψης στο Νομό Αργολίδας σχετικά με τη χορήγηση αντιβιοτικών, τη μικροβιακή αντοχή και τη φαρμακοεπαγρύπνηση σε ασθενείς. Υλικό-Μέθοδος:Η συλλογή των ερωτηματολογίων πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο της αυτοσυμπλήρωσης από τους ιατρούς των δομών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Η διάρκεια της έρευνας ήταν από τον Μάϊο έως τον Σεπτέμβριο του 2019. Αποτελέσματα: Η πλειοψηφία των ιατρών (93%) δήλωσε, ότι η μικροβιακή αντοχή αποτελεί σημαντικό εθνικό πρόβλημα. Το 85,7% των ιατρών δήλωσε ότι η καταχρηστική συνταγογράφηση καθώς επίσης (64,3%) και η χρήση αντιβιοτικών ευρέως φάσματος αποτελεί πολύ σημαντική αιτία μικροβιακής αντοχής. Το 46,4% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι η κακή υγιεινή των χεριών επίσης αποτελεί μια πολύ σημαντική αιτία μικροβιακής αντοχής. Η πλειοψηφία του δείγματος (75%) δήλωσε ότι η ύπαρξη και τήρηση εθνικών/διεθνών οδηγιών και πρωτοκόλλων είναι πολύ σημαντικό μέτρο που μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της αλόγιστης συνταγογράφησης αντιβιοτικών. Το 71,4% απάντησε ότι η ηλεκτρονική συνταγογράφηση είναι ένα μέτρο που μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της αλόγιστης συνταγογράφησης αντιβιοτικών. Επιπροσθέτως ο τακτικός έλεγχος και η παρακολούθηση της συνταγογράφησης στις κλινικές αποτελούν σημαντικό μέτρο. Η 1η η πιο σημαντική ανεπιθύμητη ενέργεια της κατάχρησης αντιβιοτικών που αναφέρθηκε από τους ιατρούς είναι η μικροβιακή αντοχή, η 2η η καταστροφή των χρήσιμων βακτηριδίων και εξασθένηση της ανοσίας, 3η οι αλλεργικές αντιδράσεις, 4η οι εκδηλώσεις όπως διάρροια, εμετός κτλ και 5η γενικά συμπτώματα όπως κεφαλαλγία. Σε ότι αφορά τη χορήγηση αντιβιοτικών οι ιατροί χορηγούν συχνά εμπειρική θεραπεία για πιθανή στρεπτοκοκκική λοίμωξη από στρεπτόκοκκο Ομάδας Α, όταν υπάρχει πυρετός και εξιδρωματική φαρυγγίτιδα, σπάνια χορηγούν αντιβιοτικά για την πρόληψη δευτερογενούς βακτηριακής λοίμωξης σε παιδιά με ιογενή λοίμωξη του αναπνευστικού, χωρίς άλλα προβλήματα υγείας και συχνά εφαρμόζουν την τακτική της προσεκτικής αναμονής σε μη επιλεγμένη οξεία μέση ωτίτιδα σε παιδιά. Η ουρολοίμωξη εκτιμάται ως το νόσημα που προκαλεί στους ιατρούς μεγαλύτερη διαγνωστική αβεβαιότητα και η συνταγογράφηση αντιβιοτικών θα μπορούσε να μειωθεί χωρίς να αλλάξει η έκβαση της ασθένειας σε ποσοστό <10%. Αξιοσημείωτο αποτέλεσμα αποτελεί το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η απαίτηση των ασθενών - γονέων για χορήγηση αντιβιοτικών έχει παραμείνει ίδια. Οι ιατροί συναντούν ανεπιθύμητες ενέργειες μετά τη χορήγηση ενός αντιβιοτικού και εάν αυτό συμβεί συνήθως εμφανίζεται διάρροια. Το 35,7% των ιατρών δηλώνει τις ανεπιθύμητες ενέργειες μέσω της κίτρινης κάρτας του ΕΟΦ, το 21,4% στην εταιρία μέσω φαρμακευτικού αντιπροσώπου και το 25% πουθενά. Επίσης προστέθηκε ότι γίνεται αναφορά στο τμήμα φαρμακοεπαγρύπνησης. Συμπεράσματα: Οι ιατροί αναγνωρίζουν την καταχρηστική συνταγογράφηση ως κυριότερη αιτία μικροβιακής αντοχής. Θεωρούν ότι υπάρχουν μέτρα τα οποία μπορούν να εφαρμοστούν ώστε να περιοριστεί αυτό το φαινόμενο. Η αλλαγή των πρακτικών και των εφαρμογών από την πλευρά του κράτους είναι αναγκαία. Με την εκπαίδευση των εμπλεκόμενων στη συνταγογράφηση, την σωστή ενημέρωση των γονέων και της κοινότητας, τη δημιουργία φορέων ελέγχου χορήγησης αντιβιοτικών αλλά και ελέγχου ανεπιθύμητων ενεργειών θα δοθεί η δυνατότητα συμμόρφωσης μα και περιορισμού της κατάχρησης αντιβιοτικών.