Μεγάλα έργα και Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η εφαρμογή του 7ου Σ.Β.Α. μέσα από την απολιγνιτοποίηση στην Ελλάδα.
Major projects and Sustainable Development Goals. The implementation of the 7th S.D.G. through the de-lignification in Greece.
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Κεχαγιάς, Στυλιανός
Ημερομηνία
2021-10Επιβλέπων
Πετρόπουλος, ΣωτήριοςΘεματική επικεφαλίδα
Βιώσιμη ανάπτυξη ; Οικονομική ανάπτυξη ; Ενέργεια ; Ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςΛέξεις κλειδιά
Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης ; Σ.Δ.Α.Μ. ; Ε.Σ.Ε.Κ. ; Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης ; Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών ; ΑπολιγνιτοποίησηΠερίληψη
Στο πρώτο μέρος της παρούσας διπλωματικής εργασίας ορίζονται οι έννοιες: Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (Σ.Β.Α.), δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον 7ο στόχο «Φθηνή και Καθαρή Ενέργεια», και απολιγνιτοποίηση. Αυτό γίνεται ώστε να δοθούν οι θεωρητικές βάσεις πάνω στις οποίους θα δομηθεί η διπλωματική εργασία.
Στη συνέχεια, παρουσιάζονται εκτενώς οι Σ.Β.Α. όπως και ο τρόπος και ο βαθμός της ενσωμάτωσης αυτών στο κανονιστικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.). Δίνονται ως παραδείγματα η Ολλανδία, η Δανία και η Γερμανία που εφάρμοσαν ορθά σε πληθώρα έργων τους τους Σ.Β.Α. ώστε να υπάρχει μέτρο σύγκρισης με την Ελλάδα και να υπογραμμιστούν οι καλές πρακτικές που μπορούν να εφαρμοστούν.
Ακολούθως, παρουσιάζεται η πολιτική που ακολουθείται και οι διαφορές που συναντώνται μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αναφορικά με τους Σ.Β.Α. στην Ελλάδα.
Επιπροσθέτως, υπάρχει αναλυτική παρουσίαση του Εθνικού Σχεδίου Ενέργειας και Κλίματος (Ε.Σ.Ε.Κ.) και του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Σ.Δ.Α.Μ.). Αυτό γίνεται ώστε να αποσαφηνιστεί το θεσμικό πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης και να παρουσιαστούν οι κατευθυντήριες γραμμές που θα συμβεί και ο χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης που έχει τεθεί στο έργο.
Εν συνεχεία, γίνεται εις βάθος εστίαση στον τομέα της απολιγνιτοποίησης στην Ελλάδα. Αρχικά, υπάρχει ιστορική αναδρομή στη διαδικασία για να παρουσιαστούν οι θέσεις και η εξέλιξη της από το 1996 έως σήμερα, ώστε να φανεί το μέγεθος της εξέλιξης και ο βαθμός που έχει επέλθει στο ζήτημα σε βάθος χρόνου. Ορίζεται πλήρως το σημείο στο οποίο βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα στην απολιγνιτοποίηση ενώ παρουσιάζονται αναλυτικά, μέσω του ρυθμιστικού πλαισίου, οι μελλοντικοί στόχοι που έχουν τεθεί. Ακόμη, παρουσιάζεται η ύπαρξη της έντονης πολιτικής βούλησης για το μεγάλο αυτό έργο, οι αποκλίσεις των απόψεων στο πολιτικό φάσμα και η μεταβαλλόμενη γραμμή που υπήρχε κυρίως στο παρελθόν, η οποία βρισκόταν σε άμεση εξάρτηση με τις πολιτικές θέσεις των κυβερνώντων, κάτι που σήμερα είναι εξαιρετικά δύσκολο να συμβεί καθώς έχουν ψηφιστεί συγκεκριμένοι μετρήσιμοι στόχοι που έχουμε δεσμευθεί να επιτύχουμε ως Ελλάδα.
Κατόπιν, παρουσιάζονται εκτενώς οι 3 βασικοί τρόποι καθώς και όλα τα κύρια μέσα χρηματοδότησης που χρησιμοποιούνται και θα συνεχίσουν να το κάνουν με βέβαιο ορίζοντα το 2028 σε πρώτο χρόνο και μετά από πιθανές επικαιροποιήσεις ως το 2050 σαν τελική ημερομηνία. Η τμηματοποίηση που έχει προκύψει (ΕΕ, Κράτος, Ιδιωτικός τομέας) προάγει την επικάλυψη των χρηματοδοτικών εργαλείων και άρα την χρηματοδότηση συνολικά όπως και τα σχήματα που θα χρησιμοποιηθούν για την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου (αμιγώς κρατικά, αμιγώς ιδιωτικά, ΣΔΙΤ κλπ). Αυτό συμβαίνει ώστε να ενισχυθεί η εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα στη διαδικασία χωρίς να υπάρξει καθίζηση των κοινωνικών στρωμάτων και της οικονομίας των περιοχών που βρίσκονται στην διαδικασία μετάβασης.
Τέλος, επιχειρείται η συνολική αποτίμηση του εγχειρήματος μέχρι και σήμερα, με τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται να δείχνουν ότι θα πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο που έχει γίνει στην Ελλάδα, κάτι το οποίο προκύπτει από την ολοκλήρωσή του τόσο από οικονομικής άποψης όσο και από τις αλλαγές που θα προκαλέσει και την χωρική έκταση που θα περιλαμβάνει. Το ενεργειακό μίγμα της Ελλάδας θα αλλάξει άρδην μέσα στα επόμενα 29 χρόνια, οι κοινωνίες θα πρέπει να προσαρμοστούν και τα σχέδια που έχουν καταρτιστεί, στοχεύουν σε αυτό ακριβώς, προάγοντας την βιώσιμη ανάπτυξη μέσω της χρήσης των Σ.Β.Α. Ολοκληρωτική αποτίμηση, δεν μπορεί να γίνει, καθώς ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί το έργο, και για το λόγο αυτό, αντί επιλόγου, προτείνεται η περαιτέρω έρευνα του θέματος και η συνεχής παρακολούθηση του σε βάθος χρόνου. Ακόμη, προτείνονται κάποια ορόσημα και διάφορες δράσεις που ενδείκνυνται να πραγματοποιηθούν ώστε να επιτευχθούν ορθά και στην ώρα τους οι δεσμεύσεις της Ελλάδας.
Περίληψη
The first part of this dissertation defines the concepts: Sustainable Development Goals (SDGs), with particular emphasis on the 7th goal «Cheap and Clean Energy», and the de-lignification. This is done in order to give the theoretical bases upon which the dissertation will be built.
Then, the SDGs are presented extensively as well as the manner and degree of their integration into the regulatory framework of the European Union (EU). They are given as examples Netherlands, Denmark and Germany, which correctly implemented the SDGs in a variety of their works and that is happening so that there can be a comparison with Greece and to underline the good practices that can be applied.
Following that, it is presented the policy that is being pursued, the differences encountered between the public and private sector regarding the SDGs in Greece.
In addition, there is a detailed presentation of the National Energy and Climate Plan (ESEK) and the Just Transition Plan (SDAM). This is done in order to clarify the institutional framework of de-lignification and to present the guidelines that will occur and the time horizon of completion that has been set in the project.
Then, there is an in-depth focus on the field of de-lignification in Greece. Initially, there is a historical review of the process in order to present the positions and its evolution from 1996 until today, in order to show the magnitude of the evolution and the degree of depth that has occurred in the issue. The point at which Greece is currently in de-lignification is fully defined and through the regulatory framework are presented in detail the future goals that have been set. Furthermore, there is a strong political will for this great project but also the divergences of views in the political spectrum and the changing line that existed mainly in the past and was directly dependent on the political positions of the governors, which is extremely difficult today to happen as specific measurable goals have been voted and we are committed to achieve as Greece.
Then, the 3 main ways are presented in detail as well as all the main financing instruments that are used and will continue to do so with a certain horizon in 2028 and after possible updates until 2050. The resulting segmentation (EU, State, Private sector) promotes the overlap of financial instruments and therefore the financing as a whole as well as the schemes that will be used for the successful completion of the project (purely public, purely private, SDIT, etc.). This is done in order to strengthen the involvement of the private sector in the process without there being a collapse of the social strata and the economy of the areas that are in the process of transition.
Finally, the overall evaluation of the project is done until today with the coming results shows that this will be the largest project that has been done in Greece with its completion both from an economic point of view and from the changes that will cause the spatial area which will include. Greece's energy mix will change dramatically over the next 29 years, local societies will have to adapt and the plans that have been drawn up aim at just that, promoting sustainable development through the use of SDGs. A complete evaluation cannot be done, as the project has not been completed yet, and for this reason, instead of an epilogue, further research on the subject and its continuous long-term monitoring is proposed. In addition, some milestones and various actions are proposed that should be carried out in order to achieve in time and correctly the commitments of Greece.