Ο ρόλος των Μουσικών Σχολείων στην ανάπτυξη Πολιτισμικού Κεφαλαίου: στάσεις, αντιλήψεις, πρακτικές μέσα από τα μάτια των εκπαιδευτικών
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Author
Παπαχριστοδούλου, Ιωάννης
Date
2021-06Advisor
Φωτόπουλος, ΝίκοςSubject
Μουσική στην εκπαίδευση -- Ελλάδα ; Μουσική -- Διδασκαλία και μελέτη -- Ελλάδα ; Μουσική παιδεία -- Ελλάδα ; Μουσική -- Κοινωνικές απόψεις -- ΕλλάδαAbstract
Αν και ο θεσμός των μουσικών σχολείων μετρά πάνω από τρεις δεκαετίες ύπαρξης στη χώρα μας, το ζήτημα της ουσιαστικής αξιοποίησης των τεχνών και της καθιέρωσης πολιτισμικών πρακτικών μέσα από μια πιο δομική παρουσία των μαθημάτων αισθητικής αγωγής στη δημόσια εκπαίδευση παραμένει επίκαιρο, αποτελώντας πρόκληση για τις σύγχρονες εκπαιδευτικές πολιτικές. Το σχολείο, ως πεδίο διαμόρφωσης κοινωνικών και πολιτισμικών ταυτοτήτων, στάσεων, αξιών και συμπεριφορών, οφείλει να λειτουργεί ως βασικός φορέας μετάδοσης πολιτισμικού κεφαλαίου στους μαθητές του. Παρ’ όλα αυτά, η δομή, οι μηχανισμοί και οι νόρμες των ισχυόντων εκπαιδευτικών συστημάτων, φαίνεται να ευνοούν την αναπαραγωγή των υφιστάμενων κοινωνικών ανισοτήτων στο χώρο της εκπαίδευσης.
Η ίδρυση των μουσικών σχολείων οδήγησε στην ενίσχυση της παρεχόμενης καλλιτεχνικής παιδείας στη δημόσια εκπαίδευση, με στόχο εκτός των άλλων να προωθηθεί η δημιουργική καλλιέργεια του πνεύματος και η ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών. Με ποιους τρόπους όμως τα μουσικά σχολεία στην Ελλάδα συμβάλουν στη μετάδοση πολιτισμικού κεφαλαίου στους μαθητές τους και πώς συντελούν στη διαμόρφωση και στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους; Καταφέρνουν μέσω της μουσικής παιδείας που παρέχουν να συντελέσουν στην άμβλυνση των κοινωνικών και πολιτισμικών ανισοτήτων με τις οποίες εισέρχονται οι μαθητές στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση; Ποιες οι διαφορές σε σχέση με τα γενικά σχολεία ως προς τις παραπάνω προβληματικές;
Η παρούσα εργασία επιχειρεί να διερευνήσει τα ερωτήματα αυτά μέσα από τις απόψεις, τις στάσεις και τις αντιλήψεις εκπαιδευτικών που έχουν διδάξει σε μουσικά σχολεία της περιφέρειας Πελοποννήσου. Οι εμπειρίες των εκπαιδευτικών, οι οποίοι αποτελούν τους πρωταγωνιστές της εκπαιδευτικής διαδικασίας, μπορούν να οδηγήσουν στην εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το ρόλο και τη σημασία αυτών των εξειδικευμένων σχολείων στη χώρα μας, σε μια εποχή που ο φορμαλιστικός και τυποποιημένος χαρακτήρας της γενικής εκπαίδευσης, διαρκώς περιθωριοποιεί και υποβαθμίζει τα μαθήματα της αισθητικής αγωγής, παρά το διαρκές κοινωνικό αίτημα για μια ολιστική και ποιοτική ανθρωπιστική παιδεία.
Abstract
Even though the institution of music schools counts more than three decades
of existence in our country, the question of the fundamental employment of arts and
the establishment of cultural practices through a more structural presence of modules
of art in public education remains topical, constituting a challenge for modern
educational policies. School, as a field of shaping social and cultural identities,
attitudes, values and behaviors, is obliged to function as a basic transmitter of cultural
capital to its students. Nevertheless, the structure, the mechanisms and norms of the
existing educational systems, seem to promote the recycling of the underlying social
inequalities in the area of education.
The establishment of music schools led to the promotion of the art courses
provided in public education, aiming -among others- to boost the creative cultivation
of the intellect and the comprehensive development of the students‟ personality. Do
they manage, to contribute in the mitigation of social and cultural inequalities with
which students enter secondary education through the music education they provide?
Which are the differences in relation to the schools providing general education as far
as the above considerations are concerned?
The present study aims at investigating those questions through the opinions,
attitudes and beliefs of educators who have taught in music schools at the prefecture
of Peloponnese. The experiences of the educators, who are the subject of the
educational process, can lead to the deduction of conclusions concerning the role and
the meaning of these specialized schools in our country, in an era during which the
formalistic and standardized character of the general education, continuously
marginalizes and undervalues the art modules, despite the constant request for a
holistic and qualitative humanitarian education