Το κίνημα #metoo στην Ελλάδα και ο ρόλος των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης σε ζητήματα έμφυλης βίας και διάκρισης με βάση το φύλο
The #metoo movement in Greece and the Social Media’s role in issues of gender-based violence and gender-based discrimination
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Χήτα, Αμαλία
Ημερομηνία
2023Επιβλέπων
Λαλαγιάννη, ΒασιλικήΘεματική επικεφαλίδα
Έμφυλη βία ; Βία--Διαφορές φύλουΛέξεις κλειδιά
Κίνημα #metoo ; #metooGR ; έμφυλη βία ; διακρίσεις βάσει φύλου ; σεξουαλική κακοποίηση ; διαδίκτυο ; μέσα κοινωνικής δικτύωσης ; social mediaΠερίληψη
Το κίνημα #metoo είναι ένα διαδικτυακό κίνημα που έκανε την εμφάνισή του στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και ακολούθως επεκτάθηκε εκτός αυτών, καταλαμβάνοντας εξέχουσα θέση στην πολιτική ατζέντα των περισσότερων κρατών ανά των κόσμο. Έχοντας λάβει διαστάσεις παγκοσμίου επιπέδου έκανε την εμφάνισή του και στην Ελλάδα στις αρχές του 2021. Μετά την πρώτη δημόσια καταγγελία σεξουαλικής κακοποίησης της ολυμπιονίκη Σοφίας Μπεκατώρου επακολούθησαν πλήθος επώνυμων καταγγελιών στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας καθώς και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, ενώ αξιοσημείωτη ήταν η κινητοποίηση των φεμινιστικών οργανώσεων και των οργανώσεων ΛΟΑΤΚΙ που ανέπτυξαν πλήθος δράσεων για την ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας στα ζητήματα έμφυλης βίας. Σίγουρα κάτι άλλαξε τα τελευταία 2,5 χρόνια στην χώρα και σίγουρα τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ενδυνάμωση του κινήματος, παρέχοντας βήμα για κάθε θύμα που θέλει να αποκαλύψει την κακοποίηση που έχει υποστεί.
Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο είναι σε θέση η ελληνική κοινωνία να αναγνωρίζει τις μορφές της έμφυλης βίας, να αντιδρά και να είναι υποστηρικτική απέναντι στα θύματα. Θα εξετάσουμε την παρούσα δυναμική του κινήματος #metoo και κατά πόσο οι καταγγελίες έκφυλης βίας εξακολουθούν να βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας με την ίδια ένταση ή αν παρατηρείται απαξίωση του κινήματος. Τέλος θα αναζητήσουμε τα κίνητρα που θα εξασφαλίσουν το μέλλον του κινήματος #metoo.
Οι ποιοτικές ερευνητικές μέθοδοι και τα εργαλεία που χρησιμοποιήσαμε στην έρευνά μας περιγράφονται αναλυτικά στο πρώτο κεφάλαιο. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται σαφής διευκρίνιση της έννοιας της έμφυλης βίας και διάκρισης βάσει φύλου καθώς και των μορφών που μπορεί να λάβει. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζουμε το κίνημα #metoo, πως ξεκίνησε και πως έφτασε και στην χώρα μας, κάνοντας και μια σύντομη παρουσίαση στις εγχώριες φεμινιστικές οργανώσεις με τις σημαντικότερες δράσεις στήριξης των κακοποιημένων θυμάτων. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζουμε τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης στην Ελλάδα καθώς και την επίδρασή που έχουν ασκήσει σε ζητήματα σχετικά με το κίνημα #metoo. Το πέμπτο κεφάλαιο αφορά στο ερευνητικό σκέλος της εργασίας μας όπου καταγράφονται τα ευρήματα από το κίνημα συμπαράστασης #φοράμε_ρίγες κατά της προσβολής του γυναικείου σώματος (body shamming) που εμφανίστηκε στο Instagram τον Νοέμβριο του 2021 καθώς και της επικρατούσας αντίληψης των χρηστών του «X» για το κίνημα #metoo για το διάστημα Μάρτιος 2023- Ιούλιος 2023. Η έρευνά μας ολοκληρώνεται με την καταγραφή των στοιχείων που μας παρείχαν η Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση (ΜΚΟ) «ΤΟ ΜΩΒ» και οι Μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες (ΜΚΕ) «Strong me» και «Κέντρο Γυναικών Καρδίτσας», βοηθώντας μας να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του κινήματος στην χώρα μας. Τα ανωτέρω ευρήματα ακολούθως αναλύονται στο έκτο κεφάλαιο, όπου μέσα από την καταγραφή των συμπερασμάτων ολοκληρώνεται η μελέτη μας.
Περίληψη
The #metoo movement is an online movement that started on the Social Media and afterwards spread beyond them, occupying a prominent place on the political agenda of most countries around the world. Having assumed global dimensions, it also appeared in Greece at the beginning of the year 2021. The first complaint of sexual abuse by the Olympic medalist Sofia Bekatorou followed a number of named complaints in the Mass Communication Media as well as in the Social Networking Media, while the mobilization of feminist and LGBTQ organizations was notable, especially in actions of raising the awareness of Greek society on the issues of gender-based violence. Certainly something has changed in the last 2,5 years in the country and certainly Social Media has an important role in strengthening the movement by providing a platform for any victim who wants to reveal the abuse that has endured.
The purpose of this paper is to provide answers to questions regarding whether Greek society is able to recognize the forms of gender-based violence, react and be supportive towards the victims. We'll study the dynamic of the #metoo movement at the present and whether the allegations of gender-based violence are still coming to light with the same intensity, or whether the movement is being discredited. Finally we will look for the motivations that will ensure the future of the #metoo movement.
The qualitative research methods and tools we used in our research are described in detail in the first chapter. In the second chapter there is a clear clarification of the concept of gender-based violence and discrimination based on gender as well as the forms it can take. In the third chapter, we present the #metoo movement, how it started and how it arrived in our country, making a brief presentation to the domestic feminist organizations with the most important support actions for abused victims. In the fourth chapter, we present Social Media in Greece and the impact they have had on issues related to the #metoo movement. The fifth chapter concerns the research part of our work where the findings from the #wear_stripes support movement against body shaming that appeared on Instagram in November 2021 as well as the prevailing perception of "X" users about the #metoo movement for the period March 2023- July 2023. Our research is completed by recording the data provided by the Non-Profit Organization (NGO) “TO MOV” and the Non-Profit Companies (NPCs) “Strong me” and “Karditsa Women’s Center”, helping us having the whole picture of the movement in our country. These findings are eventually analyzed in the sixth chapter, where our study is completed through the recording of the conclusions.