Η Τοπική Αυτοδιοίκηση και η Ορθόδοξη Εκκλησία ως κοινωνικοί θεσμοί. Συγκλίσεις και αποκλίσεις
Local Government and the Orthodox Church as social institutions. Convergences and divergences
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Σαλαπάτας, Ιωάννης
Ημερομηνία
2023-12-01Επιβλέπων
Τριανταφυλλοπούλου, ΑθανασίαΘεματική επικεφαλίδα
Κοινωνική πολιτική -- Ελλάδα ; Τοπική αυτοδιοίκηση -- Ελλάδα ; Περιφερειακός προγραμματισμός ; Εκκλησία και κράτος -- Ελλάδα ; Εκκλησία και κράτος -- Ορθόδοξη Ανατολική ΕκκλησίαΛέξεις κλειδιά
Κοινωνική πολιτική ; Τοπική Αυτοδιοίκηση ; Δήμος ; Περιφέρεια ; Περιφερειακή Ενότητα ; Ορθόδοξη Εκκλησία ; Ιερά Μητρόπολη ; Ενορία ; Social policy ; Local Government ; Municipality ; Region ; Regional Unit ; Orthodox Church ; Holy Metropolis ; ParishΠερίληψη
Στα πλαίσια της παρούσας μεταπτυχιακής διπλωματικής εργασίας
εξετάζονται και αναλύονται μία σειρά από μορφές και δράσεις κοινωνικής
πολιτικής που υλοποιούνται στη σύγχρονη Ελλάδα, το μεν από τους θεσμικούς
φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ Βαθμού (Δήμους,
Περιφέρειες/Περιφερειακές Ενότητες), το δε από τους θεσμικούς φορείς της
Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος (Ιερές Μητροπόλεις, Ενορίες),
τόσο αυτοτελώς, όσο και σε συνεργασία, αλληλοβοήθεια, σύμπραξη και κοινό
συντονισμό μεταξύ τους, χωρίς, βεβαίως, να απομειώνονται οι ευθύνες του
κεντρικού κράτους πρόνοιας. Οι δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης που
οργανώθηκαν και υλοποιήθηκαν από τους προαναφερόμενους θεσμικούς
φορείς σε υποεθνικό επίπεδο, κατά τα τελευταία δεκατρία (13) έτη της βαθιάς
δημοσιονομικής κρίσης από την οποία ταλανίζεται η χώρα μας, αποτέλεσαν
καθοριστικούς παράγοντες διατήρησης της κοινωνικής συνοχής και στήριξης
των κεντρικών πολιτικών κοινωνικής προστασίας.
Σε ό,τι αφορά στο θεωρητικό σκέλος της προκείμενης μελέτης, αφενός
σκιαγραφούνται η ιστορία, τα βασικά χαρακτηριστικά και οι σύγχρονες δομές,
δράσεις και προγράμματα κοινωνικής πολιτικής που πραγματοποιούνται με
μέριμνα των θεσμικών φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αφετέρου
ιχνηλατούνται η ιστορική και σύγχρονη συγκρότηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας
της Ελλάδος και αποτυπώνονται οι δομές, οι δράσεις και οι πολιτικές
κοινωνικής αλληλεγγύης και πρόνοιας που εκπορεύονται από τους θεσμικούς
φορείς της τελευταίας. Στο ερευνητικό κομμάτι της εργασίας καταβάλλεται
προσπάθεια συγκριτικής θεώρησης της δραστηριοποίησης και αλληλεπίδρασης
των θεσμικών φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Ορθόδοξης
Εκκλησίας στο χώρο της κοινωνικής φροντίδας στην Ελλάδα. Η μελέτη
ολοκληρώνεται με τη συναγωγή ορισμένων συμπερασματικών παρατηρήσεων και επιλογικών διαπιστώσεων.
Το θεωρητικό μέρος της εργασίας καταρτίσθηκε με τη μεθοδολογία της
βιβλιογραφικής επισκόπησης και έρευνας και την προσφυγή σε πρωτογενείς
και δευτερογενείς πηγές, ενώ στο ερευνητικό σκέλος χρησιμοποιήθηκε ως
μεθοδολογικό εργαλείο συλλογής δεδομένων ένα ανώνυμο ερωτηματολόγιο,
αποτελούμενο από δεκαέξι (16) ερωτήσεις κλειστού τύπου.
Η μελέτη στόχευσε στην απάντηση του κύριου ερευνητικού
ερωτήματος: ποίου βαθμού και είδους αλληλεπίδραση υφίσταται σήμερα και
ποιες σχέσεις θεωρούν οι πολίτες ότι πρέπει να υπάρχουν μεταξύ των
θεσμικών φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Ορθόδοξης Εκκλησίας
στην Ελλάδα, κατά την άσκηση κοινωνικής πολιτικής, τόσο μεταξύ τους, όσο
και μεταξύ αυτών και του κεντρικού κράτους;
Τελικώς, τόσο από τη θεωρητική, βιβλιογραφική επισκόπηση, όσο και
από τη συντριπτική πλειονοψηφία των απαντήσεων των συμμετεχόντων στην
έρευνα πολιτών, συνάγεται το συμπέρασμα ότι οι σχέσεις του κεντρικού
κράτους με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την Ορθόδοξη Εκκλησία στα ζητήματα
κοινωνικής πολιτικής/υποστήριξης στη χώρα μας, είναι και πρέπει να είναι
σχέσεις συνεργασίας, συμπληρωματικότητας και αλληλοβοήθειας, με κύριο
άξονα και συντονιστή το κεντρικό κράτος.
Περίληψη
Within this postgraduate dissertation, a series of forms and actions of
social policy implemented in modern Greece are examined and analyzed, on
one hand by the institutional bodies of the Local Government of First and
Second Degree (Municipalities, Regions/Regional Units) while on the other by
the institutional bodies of the Eastern Orthodox Church of Greece (Holy
Metropolises, Parishes), both independently and in cooperation, mutual aid,
partnership and joint coordination among them, without, of course, diminishing
the responsibilities of the existing welfare state. The social solidarity activities
organized and implemented by the above-mentioned institutional bodies at the
sub-national level, during the last thirteen (13) years of the deep fiscal crisis that
plagues our country, were decisive factors in maintaining social cohesion and
supporting the central social protection policies.
As far as the theoretical part of the present study is concerned, on the
one hand history, main features as well as modern structures, actions and social
policy programs carried out by the institutional bodies of the Local Government
are outlined, on the other hand the historical and contemporary formation of
the Orthodox Church of Greece are traced, whereas structures, actions and
social solidarity and welfare policies that emanate from the latter’s institutional
bodies are imprinted. Into the research part of the dissertation, an attempt is
carried out to compare the activity and interaction of the institutional bodies of
the Local Government and the Orthodox Church in the field of social care in
Greece. The study is completed with the drawing of some closing remarks and
conclusive ascertainments.
The theoretical part of the study was established using the methodology
of bibliographical review and by research and recourse to primary and
secondary sources, while in the research part, an anonymous questionnaire,
xii
consisted by sixteen (16) closed-ended questions, was used as a methodological
tool for data collection.
The study aimed to answer the main research question: what degree and
type of interaction exists today and what relations do citizens think should exist
between the institutional bodies of the Local Government and the Orthodox
Church in Greece, during the implementation of social policy, both among
themselves, as well as between them and the central state?
Finally, taking into consideration both the theoretical, bibliographical
review and the overwhelming majority of the responses of the participant
citizens in the survey, it is concluded that the relations of the central state with
the Local Government and the Orthodox Church concerning the issues of social
policy/support in our country, are and should be relations of cooperation,
complementarity and mutual assistance, with the central government as the
main axis and coordinator.