Αναπτυξιακές τράπεζες και πως επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα των κρατών: Η περίπτωση των χωρών της Ευρωζώνης

Abstract

Ολοένα και συχνότερα συναντάμε τον όρο αναπτυξιακή τράπεζα, ως ένα από τα πλέον επίκαιρα χρηματοδοτικά εργαλεία, που καλούνται να εκπληρώσουν αναπτυξιακούς εθνικούς στόχους, τους οποίους η εκάστοτε κυβέρνηση εντάσσει στο πρόγραμμά διακυβέρνησής της. Ενώ ο όρος αυτός συνδέεται απόλυτα με την παγκόσμια οικονομική ιστορία, λίγοι είναι σε θέση να κατανοήσουν σε βάθος τι πραγματικά περιλαμβάνει και τους τρόπους που μπορεί να επιτευχθεί σύνδεση μεταξύ αναπτυξιακών τραπεζών και αναπτυξιακής πορείας ενός κράτους. Η προσπάθεια σύνδεσης των αναπτυξιακών τραπεζών, οι οποίες επηρεάζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις πολιτικές των κρατών με τον παράγοντα ανταγωνιστικότητα, και κατά συνέπεια το ρυθμό ανάπτυξης, θα μας οδηγήσει στο βαθμό επιρροής αυτών των ιδρυμάτων στην αναπτυξιακή πορεία των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε, αυτό είναι και το βασικό ερευνητικό ερώτημα, το οποίο δημιουργεί κατά συνέπεια και άλλα επιμέρους ερωτήματα, τα οποία βρίσκουν απάντηση σε παραδείγματα περιπτώσεων αλλά και μέσα από την ίδια τη βιβλιογραφία. Οι τελευταίες κρίσεις που βίωσε η ανθρωπότητά μας έθεσε νέους κανόνες, αναφορικά με το ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν τα κράτη, τόσο από χρηματοοικονομική πλευρά αλλά και από μια κοινωνική οπτική γωνία. Η παρέμβαση του κρατικού μηχανισμού και ο βαθμός απόκρισης αυτής, τόσο για ζητήματα υγείας όσο και οικονομικής ενίσχυσης, αξιολογήθηκε και κρίθηκε απαραίτητη από τους πολίτες. Σημαντική παράμετρος στη μελέτη θα αποτελέσει και η αποτίμηση της ενίσχυσης αυτών των ιδρυμάτων στην περίοδο κρίσης που βίωσε ο πλανήτης το 2020, με την έξαρση της πανδημίας Covid-19 να επιδρά ανασταλτικά στις περισσότερες παραγωγικές δομές των κρατών. Στην περίοδο αυτή, αλλά και σε περιόδους κρίσεων γενικότερα, οι αναπτυξιακές τράπεζες κλήθηκαν να υπενθυμίσουν το νευραλγικό τους ρόλο μέσα σε ένα διαρκώς εναλλασσόμενο οικονομικό περιβάλλον. Η εποχή της βιώσιμης ανάπτυξης, που δε δικαιολογεί αποκλεισμούς, ευνοεί τη λειτουργία των τραπεζών που ενισχύουν την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, τη βιώσιμη χρήση πόρων, την αξία που προσδίδει το περιβάλλον αλλά και την απασχόληση. Η εκπλήρωση των στόχων που προαναφέρθηκαν προϋποθέτει και μακροπρόθεσμες επενδύσεις για να επιτύχουμε βιώσιμα αποτελέσματα. Ο ρόλος των αναπτυξιακών τραπεζών θα εξετασθεί σε συνάρτηση με τους αναπτυξιακούς στόχους που θέτει το κάθε κράτος αλλά και το ποσοστό επίτευξης αυτών μέσα από τα χρηματοδοτικά εργαλεία που προσφέρουν στα ενδιαφερόμενα μέρη.