Η Ε.Ε. και η επίλυση του τελικού καθεστώτος του Κοσόβου
The EU and the resolution of Kosovo's final status
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Τσουλουχά, Σοφία
Ημερομηνία
2023Επιβλέπων
Τζιφάκης, ΝικόλαοςΘεματική επικεφαλίδα
Κόσοβο--Εξωτερικές σχέσεις--Ευρωπαϊκή Ένωση, Χώρες της ; Ευρωπαϊκή Ένωση, Χώρες της--Εξωτερικές σχέσεις--Κόσοβο ; Κόσοβο--Πολιτική και διακυβέρνησηΛέξεις κλειδιά
Κόσοβο ; Ευρωπαϊκή Ένωση ; Ανεξαρτησία ; Ένταξη ; ΣερβίαΠερίληψη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήθελε να έχει ένα σημαντικό ρόλο στην πολιτική σκηνή των Δυτικών Βαλκανίων. Υποστήριζε ότι η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων είναι μια περιοχή της οποίας τα κράτη μελλοντικά θα μπορούσαν να ενταχθούν στην οικογένειά της. Στην ενταξιακή τους προοπτική, τα κράτη των Δυτ. Βαλκανίων παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες και προκλήσεις, καμία πρόκληση, ωστόσο, δεν μπορεί να συγκριθεί με την πολυπλοκότητα και επικινδυνότητα της περίπτωσης του Κοσόβου. Η επίλυση του καθεστώτος της χώρας αυτής είναι εκ των ων ουκ άνευ για την απελευθέρωση της ενταξιακής διαδικασίας της Σερβίας, αλλά και τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή, η οποία μπορεί να αναφλεγεί ανά πάσα στιγμή, συμπαρασύροντας το σύνολο των Δυτ. Βαλκανίων σε ένα σπιράλ αστάθειας. Το Κόσοβο διακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία στις 17 Φεβρουαρίου 2008 και η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε την αποστολή της EULEX στο νεοσύστατο κράτος του Κοσόβου. Η αποστολή της EULEX ήταν η καθοδήγηση και η επίβλεψη των δικαστικών, τελωνειακών και αστυνομικών θεσμών του νεοσύστατου κράτους.
Είκοσι δύο (22) μέλη- κράτη της Ε.Ε. χαιρέτησαν και αποδέχθηκαν την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου, ενώ η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ρουμανία και η Σλοβακία αρνούνται έως και σήμερα την αναγνώριση της ανεξαρτητοποίησης του Κοσόβου. Η Σερβία δε εξακολουθεί να αντιτάσσεται σθεναρά. Η Ε.Ε. έχει χαράξει μια συγκεκριμένη πορεία για τις δύο χώρες. Για να ενσωματωθούν στο μέλλον με την οικογένεια της Ε.Ε. θα πρέπει πρωτίστως να εξομαλυνθούν οι σχέσεις του Βελιγραδίου και της Πρίστινας. Η Ε.Ε. συνέβαλε και ακόμα συμβάλλει ως μεσολαβητής στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων Βελιγραδίου – Πρίστινας αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι θετικά. Η ουδετερότητα της Ε.Ε. στις διαπραγματεύσεις αλλά και η στάση των ηγετών, οι οποίοι μετά από κάθε συμφωνία δεν τηρούν στην πράξη τα συμφωνηθέντα, κάθε άλλο παρά αποτελέσματα προάγουν. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, συνέβαλλε στην πολυπλοκότητα του όλου εγχειρήματος, με τις πιέσεις από πλευράς Ε.Ε. να επικεντρώνονται στην ενταξιακή προοπτική του Βελιγραδίου ως αντάλλαγμα υποχωρήσεων στη διαμόρφωση του τελικού σχεδίου επίλυσης του ζητήματος.
Εν κατακλείδι, η παρούσα εργασία μελετώντας την επιστημονική βιβλιογραφία εστιάζει αφενός μεν στο πως η Ε.Ε. συνείσφερε με την πολιτική της διεύρυνσης και την αποστολή της EULEX στην οικοδόμηση του κράτους δικαίου στο Κόσοβο αφετέρου δε πως έδρασε και δρα ως κύριος μεσολαβητής στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων του Βελιγραδίου και της Πρίστινα με σκοπό την επίλυση του τελικού καθεστώτος του Κοσόβου.
Περίληψη
The European Union wanted to have an important role in the political scene of the Western Balkans. It supported/ argued that the Western Balkans countries could be integrated in the future into the family of the EU. In their accession perspective, the West Balkan countries present particularities and challenges, no challenge, however, can be compared to the complexity and danger of the case of Kosovo. The resolution of the status of the state is absolutely essential for the liberation of Serbia's accession process, but also for the maintenance of peace and stability in the region, which can ignite at any moment, dragging the whole of the West along Balkans in a spiral of instability. Kosovo unilaterally declared its independence from Serbia on 17th of February 2008 and the E.U. decided to send the EULEX mission to the newly formed state of Kosovo. EULEX’s mission was to guide and supervise the judicial, customs and police authorities of the fledgling state.
Twenty two (22) member -states of the EU they welcomed and accepted the declaration of independence of Kosovo, while Cyprus, Greece, Spain, Romania and Slovakia still refuse to recognize the independence of Kosovo. Serbia is still strongly opposed. The EU planed a specific path for both states. In order to integrate into the EU family, the relations between Belgrade and Pristina should first of all be normalized. The EU contributed and still contributes as a mediator to the process of normalizing relations between Belgrade and Pristina, but the results are not positive. The neutrality of EU during the negotiations and the attitude of the prime ministers, who insist not committed to the agreed terms in practice, they promote anything but results. The war in Ukraine contributed to the complexity of the whole project, with the pressures from the EU to focus on Belgrade's accession perspective in exchange for concessions in the formulation of the final plan to resolve the issue.
In conclusion, the present thesis, after reviewing scientific bibliography focuses on the one hand on how the EU contributed with the enlargement policy and the EULEX mission in constructing a state of justice in Kosovo, on the other hand, and how the EU acted as the main mediator in the process of normalizing relations between Belgrade and Pristina, in order to resolve the final status of Kosovo.