Δημοκρατική διακυβέρνηση στην ΕΕ. Προκλήσεις της δημοκρατίας σε περιόδους κρίσεων
Democratic governance in the EU. Challenges of Democracy in times of crisis
Keywords
Δημοκρατική διακυβέρνηση ; Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ; Κρίση ; Δημοκρατικό έλλειμμα ; Θεσμικά όργανα ; Ευρωπαϊκό ΚοινοβούλιοAbstract
Το όραμα της δημιουργίας της ΕΕ διαμορφώθηκε ως απάντηση στα δεινά του πολέμου, που μάστιζε για αιώνες την ευρωπαϊκή ήπειρο. Αρχικά στόχος ήταν η ενοποίηση των λαών, η δημιουργία μιας ένωσης κρατών, που υπό τη σκέπη δημοκρατικών αρχών θα αποφάσιζαν ειρηνικά από κοινού και ύστερα από διαβουλεύσεις για το κοινό τους μέλλον. Στη συνέχεια, όσο προχωρούσε η ενοποίηση και εισέρχονταν νέα κράτη, το όραμα εξελίχθηκε σε προσδοκία πολιτικής ενοποίησης. Η πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αποτελεί πορεία εξέλιξης της ΕΕ από ένα μόρφωμα διακρατικής συνεργασίας σε μία μορφή υπερεθνικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Ωστόσο, η ΕΕ κλήθηκε πολλές φορές να αντιμετωπίσει κρίσεις, που έθεσαν σε κίνδυνο τη δημοκρατία. Έτσι αντιμετώπισε τον κίνδυνο της διάλυσης, την άνοδο εθνικιστικών κομμάτων και την αύξηση των ευρωσκεπτικιστών που επιμένουν ότι το ευρωπαϊκό εγχείρημα είναι με τέτοιο τρόπο οικοδομημένο ώστε να ευνοεί συγκεκριμένα κράτη, οπότε η έξοδος διαφαίνεται ως μόνη λύση για την επιβίωση. Με το παρόν θα επιχειρηθεί να αναλυθεί η δημοκρατική διακυβέρνηση στην ΕΕ εν μέσω των προκλήσεων που αντιμετωπίζει εστιάζοντας στις τρεις περιόδους κρίσεων που θεωρούνται ορόσημα για την εξέλιξη στον τρόπο λήψεως αποφάσεων τόσο παγκοσμίως αλλά κυρίως από την ΕΕ. Κάτω από αυτό το πρίσμα, ερευνητικό ερώτημα αποτελεί η δημοκρατική διακυβέρνηση ως μέσο και μορφή ολοκλήρωσης της ΕΕ και κατά πόσο οι κρίσεις βοηθούν ή δυσχεραίνουν την πορεία της ολοκλήρωσης. Στόχος δε, είναι να τεκμηριώσουμε ότι το ιδανικό της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης όπως διαμορφώνεται μέσα από τις διεργασίες και τις προκλήσεις στις οποίες καλείται κάθε φορά η Ένωση να ανταπεξέλθει προϋποθέτει τη δημοκρατική διακυβέρνηση, υπό την έννοια της δημιουργίας ενός υπερεθνικού δημοκρατικού οργανισμού όπου τον πρώτο και τελευταίο λόγο στη διαμόρφωση των πολιτικών θα έχουν οι Ευρωπαίοι πολίτες.
Abstract
The vision of the EU was shaped in response to the war, which plagued the continent of Europe for centuries. Originally the aim was the unification of peoples, the creation of a union of states which under the auspices of democratic principles would decide peacefully together and after consultation on their common future. Then, as the unification progressed and new states entered, the vision evolved into an expectation of political unification. The path of European integration is a path for the EU to evolve from a form of transnational cooperation to a form of supranational representative democracy. However, the EU has often been called upon to deal with crises that put democracy at risk. So EU faced the risk of dissolution, the rise of nationalist parties and the rise of Eurosceptics who insist that the European project is built in such a way that it favours certain states, so exit appears to be the only solution for survival. In this project we attempt to analyse democratic governance in the EU by focusing on the three periods of crises considered milestones for evolution in decision-making both globally and mainly by the EU. Research question is the democratic governance as an instrument and form of EU integration and whether crises help or hinder integration. The aim is to demonstrate that the ideal of European integration, as shaped by the processes and challenges that the Union is called upon to meet each time, presupposes democratic governance, in the sense of the creation of a supranational democratic organisation where European citizens will have the first and final word in the formulation of policies.